ایرنا: اعتراضات در سودان به حکومت ۳۰ ساله عمر االبشیر پایان داد اما مردم همچنان در خیابان‌ها مانده‌اند و منتظر برگزاری انتخابات هستند اما در این میان تصاویر زن جوان دانشجویی ماندگار شد و نماینده وجه زنانه اعتراضات شد.

آلاء صلاح النورانی زن جوان دانشجویی که روز دوشنبه ۱۹ فروردین (۸ آوریل ۲۰۱۹) بالای سقف یک خودرو رفت و برای جمعیت زنان و مردانی که در اطرافش ایستاده بودند آواز الثوره (سرود انقلاب) ‌خواند، عکس او در حالی که انگشتش را رو به آسمان گرفته بود از خیابان‌های خارطوم به تمام جهان رسید.

کاربران شبکه‌های اجتماعی سودان به او لقب «کنداکه» داده‌اند که به زبان باستانی سودان به ملکه یا زنان خاندان سلطنتی گفته می‌شود. آلاء یکی از هزاران زنی است که هفته‌هاست در خیابان‌های سودان فریاد اعتراض سر داده‌اند.

در سودان قوانین سختی در مورد پوشش زنان وجود دارد، حجاب اجباری است، پوشیدن شلوار برای زنان ممنوع است و سالانه ۴۰ هزار تا ۵۰ هزار زن تنها به دلیل لباسی که به تن کرده‌اند، توسط پلیس دستگیر می‌شوند.

آلاء صلاح درباره انتشار تصاویر او در رسانه‌های جهانی به گاردین می‌گوید که خوشحال است چرا که این عکس باعث شده مردم سراسر جهان از انقلاب سودان با خبر شوند روزی که آن عکس گرفته شد، من به ۱۰ تجمع مختلف رفتم و سرود انقلاب را برای مردم خواندم. بار اول به میان پنج شش زن رفتم و شروع به خواندن کردم؛ آنها هم شروع به همخوانی کردند و بعد تجمع بزرگی شکل گرفت.

سرود «الثوره» به معنی انقلاب، سروده‌ شاعر سودانی به نام ازهری محمدعلی است. بندی در این سرود هست که می‌گوید: گلوله نمی‌کشد؛ آنچه می‌کشد، سکوت مردم است.

آلاء صلاح در مصاحبه دیگری به خبرگزاری فرانسه گفته است که زنان سودان همیشه در انقلابهای این کشور شرکت داشتند. اگر تاریخ سودان را بخوانید، می‌بینید که ملکه‌های ما دولت را هدایت می‌کردند. این بخشی از میراث ماست. افتخار می‌کنم که در این انقلاب شرکت کردم و خوشحالم که انقلاب ما اولین هدفش را به دست آورد.

شاید به همین دلیل است که مردم در اعتراض‌های این کشور فقیر و مسلمان به صلاح لقب ملکه داده‌اند. اما همین کاربرد کلمه ملکه با واکنش تند تعدادی از زنان فعال روبرو شده است آنها این ملکه را کلمه‌ای جنسیت‌زده برای توصیف زن می‌دانند. زنان معترض سودان می‌گویند که آن‌ها نه بالاتر از دیگران و ملکه‌اند و نه فرودست، آن‌ها خود را با مردان یکی می‌دانند و معتقدند مثل بقیه معترضان هستند، با همان تهدیدهای امنیتی و جانی مواجه‌اند که مردان هم با آن روبرو هستند، در همان سلول‌های تنگی زندانی می‌شوند که مردان زندانی را به آن‌جا می‌برند.

اما سودان پیش از این نیز زنان آزادیخواه بسیاری داشته است زنانی چون خالده زاهر، او در سال‌های استعمار بریتانیا در سودان فعال حقوق زنان بود و توسط ارتش بریتانیا دستگیر شد. او اولین زنی بود که علیه استعمار بریتانیا و برای استقلال سودان مبارزه می‌کرد. خالده زاهر که در زندان استعماری بریتانیا شکنجه شد، به نمادی از شجاعت و جسارت برای زنان تبدیل شد. او بعد از آزادی از زندان به همراه فاطمه طالب، یکی از اولین سازمان‌های فمینیستی سودان را راه‌اندازی کرد: «جمعیت فرهنگی زنان جوان».

کشور سودان سال‌هاست که درگیر جنگ داخلی است و تحریم‌های همه جانبه ایالات متحده آمریکا نیز بر مشکلات این کشور افزوده است. وخامت اوضاع اقتصادی این کشور هر سال بیشتر می‌شود. از آذر ماه گذشته دولت سودان اعلام ریاضت اقتصادی کرد. اقتصاد رانتی و ناتوانی از فروش نفت در بازارهای جهانی کشور وضعیت اقتصادی سودان را وخیم کرد. دولت در مرحله اول یارانه‌ بنزین و نان را قطع کرد، همین موضوع موجی از خشم و اعتراض به دنبال داشت.

در ابتدا خواسته‌ مردم معترض کاهش قیمت‌ها و بازگرداندن یارانه‌ بنزین و نان بود. اما به فاصله کوتاهی مردم خسته از سال‌‌ها دیکتاتوری عمر البشیر، خواسته‌های خود را گسترده‌تر کردند و خواهان برکناری البشیر از قدرت شدند. بیش از ۴ ماه بعد از شروع اولین اعتراضات می‌گذرد اما معترضان همچنان عقب نشینی نکرده و به دنبال تحقق خواسته‌های خود هستند. گفته می‌شود تاکنون ۷۰ نفر در این اعتراضات کشته شده‌اند.

اگرچه در تصاویر و فیلم‌هایی که از نخستین روزهای اعتراض در سودان منتشر شد حضور زنان کم رنگ است اما به فاصله کوتاهی ورق برگشت، زنان به خیابان آمدند و حضور آنها چشمگیر شد. کنشگران مدنی اهل سودان و کارشناسان سیاسی این کشور برآورد می‌کنند که گاه تا ۸۰ درصد از تظاهرات‌کنندگان را زنان تشکیل می‌دهند. زنانی که سال‌ها حتی حق انتخاب نوع لباس خود را نداشتند.

از اواخر بهمن ماه خواسته‌های معترضان که از میان شعار‌های آنها نمایان می‌شد دیگر تنها به به فساد اقتصادی و فقر محدود نمی‌شد. بسیاری از شعارها علیه جنسیت‌زدگی در جامعه‌ سودان و قوانین محدودکننده‌ای که علیه زنان وجود دارد، بود. نقش زنان و فعالان حقوق زن در تظاهرات‌های اعتراضی ماه‌های اخیر بسیار پررنگ بوده است. ماه گذشته میلادی با وجود دستور رئیس جمهوری سودان جهت آزادی زنان بازداشت‌ شده در این اعتراضات، ۹ نفر از این زنان در دادگاه‌های اضطراری به یک ماه زندان و ۲۰ ضربه شلاق متهم شدند.

اعتراضات مردم سودان ادامه دارد. احمد عوض بن عوف، وزیر دفاع سودان، که پس از عمر البشیر ریاست حکومت را به دست گرفته بود، یک روز پس از کودتا استعفا کرد و جای خود را به ژنرال عبدالفتاح برهان داد. مردم سودان همچنان با حکومت نظامیان مخالفت می‌کنند.

در این میان جنبش زنان سودان در میانه اعتراضات فعال است، زنان سودانی در طول ماه‌های گذشته نشان داده‌اند که برای رسیدن به خواسته‌های خود حاضر به پرداخت هزینه هستند و تا پایان ایستاده‌اند.