وضع جامعه به درجه‌ای نابسامان است که بسیاری از افراد احساس فشار و تنگنا می‌کنند. احساس فشار و تنگنا به نوبۀ خود به عصبی شدن افراد می‌انجامد و این نیز سبب پرخاشگری زبانی و عملی آنها در لحظه‌های جوش و خروش می‌شود.

با این حساب، اینکه فردی، سالی یا ماهی از کوره در رود و ناسزا یا فحشی را نثار دیگران کند؛ در مجموع قابل فهم و شاید هم قابل چشم پوشی است؛ اما اگر ناسزاگویی و فحاشی به صورت عادتی روزانه در آید؛ دیگر نمی‌توان آن را تحت هیچ عنوانی جز «بیماری» توجیه کرد و آن را عادی دانست.

متأسفانه برای ما ایرانی‌ها بخصوص در آن سوی مرز، توهین و فحاشی آن هم تحت عنوان «مبارزۀ سیاسی» به صورت نوعی «هنر» در آمده و چنان است که پنداری هر که فحش‌های آب نکشیده‌تر و توهین‌های زشت‌تر به زبان و قلم آورد؛ مبارزه‌جوتر و هنرمندتر است!

اگر این رفتارها محدود و منحصر به جمع خاصی بود؛ شاید می‌شد از کنار آن با طمأنینه گذشت؛ اما دریغ که به صورت اپیدمی در آمده و هر روز دامن افراد بیشتری را می‌گیرد.

در اینجا نمی‌خواهم در بارۀ نتایج فاجعه‌آمیز اجتماعی و سیاسی این نوع رفتارها قلم‌فرسایی کنم چرا که در این باره از بس گفته و نوشته شده که تکرار آنها جز کسالت و ملال را افزون نمی‌کند.

در اینجا فقط می‌خواهم خطاب به آن دسته از هموطنانی که داوطلبانه یا به اجبار ترک وطن کرده‌اند و با اقامت در کشورهای پیشرفته و دمکراتیک، از آزادی هر نوع بیانی هم برخوردارند؛ این پرسش را مطرح کنم که آیا نتیجۀ زیستن در آن شرایط، محصولش برای برخی از آنها - تأکید می‌کنم برخی از آنها - فقط باید تشدید روزانۀ توهین و ناسزاگویی باشد؟

اگر مانند اهوازی‌ها و زابلی‌ها، گرد و غبار راه تنفس‌تان را تنگ می‌کرد؛ یا آلودگی هوا و ترافیک شهرهای تهران و تبریز و اصفهان و مشهد اعصابتان را خراش می‌داد؛ یا بیکاری سراسری و فساد گستردۀ اداری، معیشت عادی‌تان را به مخاطره می‌اندخت؛ یا کم‌آبی و بی‌آبی و فرونشست زمین و نابودی زیست‌گاهها و منابع طبیعی راه زندگی‌تان را سد می‌کرد؛ یا گرانی و رکود  و تورم، بر بارتان می افزود؛ یا جمله‌ای در انتقاد از این و آن، راهتان را به دادگاه می‌کشاند و یا حضور معترضانه‌تان در یک نقطۀ شهر سر و کارتان را به زندان می‌انداخت و یا عزیزتان در تلفات بالای جاده‌ای خدای ناکرده از دست می‌رفت؛ آنگاه می‌شد راز این همه پرخاشگری کلامی و لفظی را کشف کرد!

کسانی که هزاران کیلومتر آن سوتر اما، هیچکدام از این شرایط را از نزدیک تحمل نمی‌کنند چرا باید بیش از کسانی که روزانه تحت انواع این فشارهایند؛ عصبی‌تر و تندخوتر و بدزبان‌تر باشند؟

لابد گفته خواهد شد که بنی آدم اعضای یکدیگرند و از رنج و ناراحتی هموطنان داخل کشور به ستوه آمده‌اند و کنترل اعصاب خود را از دست داده‌اند.

خب، این هم برای خودش دلیلی است؛ اما باید گفت که این نوع رفتار، دردی از هموطنان داخل دوا نمی‌کند بلکه تنها سبب وحشت آنان می‌شود؛ چرا که اگر روزی روزگاری قرار به آبادی و آبادانی این ملک باشد؛ عادت به این پرخاشجویی‌ها و بد زبانی‌ها، راه تفاهم و همدلی و مدارای ملی را که شرط ابتدایی هر نوع حیات پیشرفته و مسالمت‌آمیز است؛ سد می‌کند و «چرخۀ کارما»ی عذاب ما را استمرار می‌بخشد.