گزارش از: فاطمه کمانی، خبرنگار ایسنا، منطقه کرمانشاه

امروز در تقویم کشورمان روز دختران است. امروز می‌خواهم زبان آنهایی باشم که همه عمر زبان‌ را کوتاه کردند که حرف نزنند، که ساکت باشند، که بلند نخندند، که وقتی شاد هستند فریاد نکشند، که همیشه در پستوها بمانند و به قولی هیس ... ساکت باشند.

آنهایی که قبل از به دنیا آمدن‌شان پدر و مادرشان هزار دکتر و متخصص زنان و ژنتیک را واسطه کردند و ماه‌ها رژیم غذایی عجیب و غریب رعایت کردند که بچه‌شان پسر باشد.

آنهایی که قبل از این‌که نتیجه سونوگرافی جنسیت‌شان را معلوم کند که دختر هستند پدر و مادرشان توی اتاق خوابی که آماده کرده بودند به جای عروسک ماشین گذاشتند و سیسمونی آبی خریدند، به هوای این‌که بچه پسر باشد و اما باز دختر شد.

بعد که به دنیا آمدند خیلی‌ها به کنایه به مادر نوزاد گفتند: “دختر به دنیا آورده؟ پس کی نسل مرد را ادامه دهد؟” بعد بزرگ شد و شیرین زبانی کرد و خودش را در دل همه جا کرد، لباس‌های رنگی تنش کردند، موهایش را دم اسبی بستند و به خیابان بردند. وقتی بغل مادرش بود کسی که پشت سر مادرش راه می‌رفت محکم لپش را کشید و گریه‌اش بلند شد و پدر گفت: “خانم بچه را ساکت کن صدای دختر که نباید در خیابان بپیچد”.

بعد مهدکودک رفت و پسر بچه‌ها موهایش را کشیدند و میان وعده‌اش را چون زور بیشتری داشتند از او گرفتند و مربی هیچ دخالتی نکرد.

مدرسه که رفت همیشه آرام‌تر از پسرها بود، کلاس را روی سرش نمی‌گذاشت، معلم از دستش گریه نمی‌افتاد. تا این‌که کلاس سوم رسید و برایش جشن تکلیف گرفتند، از این روز باید یاد می‌گرفت مواظب باشد کسی چپ نگاهش نکند، کسی مزاحمش نشود، کسی توی خیابان بد نگاهش نکند، چون داشت بزرگ می‌شد.

این دلهره‌ها را فقط دخترها حس کرده‌اند، دلهره طولانی منتظر ایستادن برای تاکسی، دلهره بوق زدن هزار ماشین غیرمسافرکش، دلهره مردها و پسرهایی که عبور می‌کنند و حس می‌کنند اگر تیکه‌ای به دختر بیاندازند نشان مرد بودن و پسر بودن‌شان است.

این دختر بود که کم کم باید در خانه می‌ماند، جلوی پدر و برادرش بلند نمی‌خندید، حق نداشت مثل پسرها با دوستانش پارک برود، حق نداشت وقتی غروب می‌شود تنها بیرون بماند.

درس خواند و دفترچه انتخاب رشته کنکور که آمد ظرفیت پسرها بعضی از جاها بیشتر بود، شهر دیگری هم نمی‌توانست برود چون خوابگاه نداشت، اصلا مگر می‌شود دختر تنها به شهر دیگری برود؟

بمان خانه تا مرد مناسب پیدا شود و سرخانه و زندگی‌ات بروی. رفت و همه امیدش این بود مادر شود و بهشت را زیر پایش بگذارند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه کرمانشاه، این هنوز روزگار بسیاری از دخترهاست، هنوز خیلی از دخترها در پستوهای مدرن خانه‌ها می‌مانند چون فکر می‌کنند تقدیر این است، چون فکر می‌کنند دختر باید این باشد.

می‌گویند زنان وضعیت خوبی دارند، در عرصه‌های علمی و اجتماعی و ورزشی حضور دارند، آری دخترانی هستند که به مسابقات ورزشی می‌روند، دخترانی هستند که با روسری و مقنعه کاراته و ووشو بازی می‌کنند و مدال می آورند، دخترانی هستند که ساز می‌زنند و فرش می‌بافند، اما دخترانی هم هستند که روزشان را تنها کنار گله به چوپانی سپری می‌کنند و شب باید به مطبخ بروند و شام آماده کنند.

دخترانی هستند که درحصار سنت افراطی و غلط محصورند و حتی نمی‌دانند امروز روز آنهاست.

همه اینها را یک جامعه شناس می‌گوید که معتقد است حضور زنان و دختران در جامعه تنها پوسته موضوع است و هنوز بسیاری از دختران خصوصا در شهرهای کوچک و مناطق روستایی محدودند.

علیرضا قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا، دلیلش را هم سنت اشتباه مردسالاری می‌داند که گاهی خود دختران به آن دامن می‌زنند و فکر می‌کنند باید همین‌طور باشد.

وی افسردگی، عدم اعتماد به نفس و بی‌تفاوتی را از پیامدهای محدود شدن دختران می‌داند.

به گفته این استاد دانشگاه، حتی در گاهی موارد امکانات هم برای دختران نسبت به پسران محدودتر است. آری محدودتر است تا زمانی که دختران حق استفاده از خیلی امکانات ورزشی را ندارند، تا زمانی که خیلی از رشته‌ها دانشجوی دختر نمی‌پذیرد.

آری خودکشی پیامد محدودیت دختران است، یک روز که به بیمارستان سر بزنی می‌بینی دختر و یا زنان جوانی که مدام زیر شست و شوی معده بالا می‌آورند، یا آنهایی که از شدت سوختگی فریاد می‌زنند “چرا نجاتم دادید؟”

و از همه بدتر که گاهی این محدودیت‌هایی که اعمال می‌شود را به دین خدا نسبت می دهند، که خدا گفته این طور، که خدا گفته زن آن طور.

یک کارشناس مسائل مذهبی اما می‌گوید دین خدا نگفته دختران محدود باشد.

حجت‌الاسلام سیدرضا موسوی در گفت‌وگو با ایسنا یادآوری می‌کند: اگرچه زن و مرد از نظر فیزیولوژیک و برخی موارد متفاوتند، اما در سایر موارد تبعیضی بین آنها وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: البته برخی مواردی که دین به دختران تاکید کرده را نباید محدودیت به حساب آورد، بلکه برای حفظ سلامت خود آنهاست.

پس دین هم نگفته، هیچ کس نگفته. دختر فقط مادر آینده نیست، دختر فقط خواهر نیست، دختر هم انسان است درست عین پسرها. چرا عکس دخترها را در اعلامیه ترحیم نمی‌آورید؟ چرا مجبورند در خانه بمانند؟ تمام کنید این وضعیت را، ما دیگر نمی‌خواهیم در پستوها بمانیم.

***

یک جامعه‌شناس:
هنوز محدودیت‌های فراوانی برای دختران وجود دارد

یک جامعه‌شناس معتقد است، اینکه حضور دختران در بخش‌های مختلف جامعه زیاد شده پوسته ماجرا است و هنوز بسیاری از دختران خصوصا در شهرهای کوچک و روستاها با محدودیت‌های فراوانی مواجهند.

علیرضا قاسمی به مناسبت روز دختران در گفت‌و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)منطقه کرمانشاه، با اشاره به نام گذاری یک روز به عنوان روز دختران، گفت: اینکه روزی به دختران اختصاص داده شده قدم خوبی برای ارتقاء جایگاه این قشر از جامعه است.

وی با بیان اینکه روند توجه به دختران را باید در پروسه تاریخی بررسی کرد، ادامه‌داد: از زمان ورود دین اسلام و طی سال‌های اخیر نویدهای خوبی برای بهبود اوضاع زنان و دختران دیده می‌شود و ارزش دخترانی که تا قبل از اسلام زنده به گور می‌شدند، بسیار بیشتر شده است.

به گفته این استاد دانشگاه هم‌اکنون امکانات و فضاهای بهتری خصوصا در شهرهای بزرگ برای حضور دختران در اجتماع فراهم شده و بسیاری از دختران در عرصه‌های اجتماعی حضوری فعال دارند و توفیقاتی نیز کسب کرده‌اند.

قاسمی افزود: همه آنچه که در ادارات و دانشگاه ها دیده می‌شود پوسته موضوع است و هنوز در بسیاری از مناطق خصوصا شهرهای کوچک و روستاها هنوز محدودیت‌های فراوانی برای دختران وجود دارد.

وی این محدودیت‌ها را ناشی از فرهنگ مردسالاری و پدرسالاری دانست که بین خانواده‌ها نهادینه شده و هنوز اثرگذاری خود را دارد و در برخی از موارد آنچنان در خانواده‌ها ریشه دوانده که بسیاری از زنان و دختران آن را پذیرفته‌اند و فکر می‌کنند شرایط باید همین‌گونه باشد.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: متاسفانه هنوز در بسیاری از مناطق دختران از طرف پدر، برادر و حتی مادر و خواهر بزرگ محدود می‌شوند.

قاسمی با بیان اینکه بخشی از این فرهنگ را خود دختران و زنان رقم زده اند، یادآوری کرد: وقتی که مادر از کودکی به دختر خود می گوید باید برای برادرش کار کند، فرهنگ مردسالاری جا می افتد.

وی اشاره‌ای هم به پیامدهای محدودشدن دختران داشت و تصریح‌کرد: دخترانی که امکان حضور در اجتماع را ندارند، دچار افسردگی، بی‌تفاوتی و عدم اعتماد به نفس می‌شوند و عادت می‌کنند دیگران برای آنها برنامه‌ریزی و تصیم‌گیری کنند.

به گفته این جامعه‌شناس خودکشی نیز از دیگر پیامدهای محدودیت‌های غیرمنطقی دختران است.

قاسمی گفت: متاسفانه در برخی موارد علاوه بر اینکه خانواده‌ها بین فرزند دختر و پسر خود تفاوت قائل می‌شوند، به لحاظ اجتماعی نیز امکانات و ظرفیت‌ها برای پسران بیشتر است.

وی اظهارکرد: البته شرایط در حال تغییر است و زنان و دختران روز به روز در حال گسترش فعالیت‌های خود در جامعه هستند و موفقیت‌هایی که به دست می‌آورند، تبلیغی برای آنها است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه ما در حال گذار از یک حالت سنتی به مدرن هستیم، یادآوری کرد: در این شرایط عده‌ای هنوز به صورت افراطی محدودیت را اعمال می‌کنند و عده‌ای دیگر نیز کاملا رادیکال و آزاد برخورد می‌کنند.

قاسمی با بیان اینکه دختران و پسران فارغ از تفاوت‌های فیزیولوژیکی که دارند باید به لحاظ اجتماعی برابر باشند، افزود: مسئولان نیز باید در این خصوص ظرافت بیشتری به خرج دهند و قوانین بهتری نیز برای زنان و دختران تصویب شود.

به گفته وی با وجود این شرایط می‌توان به بهبود وضعیت و جایگاه زنان و دختران در جامعه بیش از پیش امیدوار بود.