جدال آمریکا و ایران بر سر مذاکرات هسته‌ای

خبرگزاری رویترز  / ۲۳ دسامبر ۲۰۲۵

ایالات متحده و ایران روز سه‌شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد بر سر شرایط ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای به تبادل اتهام و انتقاد پرداختند. آمریکا اعلام کرد که همچنان آماده مذاکره مستقیم است، اما ایران شروط واشنگتن را رد کرد.

دو کشور پیش از وقوع جنگ دوازده‌روزه میان ایران و اسرائیل در ماه ژوئن، پنج دور از مذاکرات هسته‌ای را برگزار کرده بودند؛ جنگی که در جریان آن، آمریکا نیز با هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای ایران وارد درگیری شد.

این گفت‌وگوها با موانع عمده‌ای روبه‌رو شد، به‌ویژه در موضوع غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران – اقدامی که قدرت‌های غربی خواستار توقف کامل آن برای کاهش خطر تسلیحاتی‌شدن هستند، اما تهران قاطعانه آن را مردود می‌داند.

مورگان اورتگاس، معاون فرستاده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه، روز سه‌شنبه در شورای امنیت گفت: «ایالات متحده آماده برگزاری گفت‌وگوهای رسمی با ایران است، اما فقط در صورتی که تهران برای گفت‌وگویی مستقیم و معنادار آمادگی داشته باشد.» 

او افزود: «ما درباره برخی انتظارات در هرگونه توافق، کاملاً شفاف بوده‌ایم. در رأس آن، انجام هیچ‌گونه غنی‌سازی در داخل ایران پذیرفتنی نیست و این اصل ما باقی خواهد ماند.»

امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز در این نشست اظهار داشت که آمریکا با پافشاری بر سیاست «غنی‌سازی صفر»، مسیر گفت‌وگویی منصفانه را دنبال نمی‌کند.

او گفت: «ما از هر مذاکره عادلانه و معنادار استقبال می‌کنیم، اما اصرار بر سیاست غنی‌سازی صفر با حقوق ما به‌عنوان عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) مغایرت دارد و نشان می‌دهد که آنان به دنباله مذاکره‌ای منصفانه نیستند.» 

ایروانی افزود: «آنان می‌خواهند نیت از پیش تعیین‌شده خود را بر ایران تحمیل کنند. ایران تسلیم هیچ‌گونه فشار یا تهدیدی نخواهد شد.»

سازمان ملل متحد در اواخر سپتامبر، پس از اجرای روندی موسوم به «مکانیسم ماشه» که از سوی قدرت‌های اروپایی فعال شد، تحریم‌های تسلیحاتی و سایر محدودیت‌ها علیه ایران را به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور دوباره برقرار کرد. روسیه و چین با این اقدام مخالفت کردند.

بریتانیا، فرانسه و آلمان این روند را در شورای امنیت به اتهام نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ از سوی ایران آغاز کردند؛ توافقی که با هدف جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای منعقد شده بود.

ایران هرگونه تمایل به ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرده و می‌گوید اهدافش کاملاً صلح‌آمیز است.

توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ در قالب قطعنامه‌ای در همان سال به تصویب شورای امنیت رسید و از آن پس، شورای ۱۵ عضوی دو بار در سال برای بررسی اجرای این قطعنامه تشکیل جلسه می‌دهد.

درخواست برگزاری نشست روز سه‌شنبه را بریتانیا، فرانسه، ایالات متحده، دانمارک، یونان، اسلوونی و کره جنوبی مطرح کردند. با این حال، روسیه و چین مدعی‌اند که تمام مفاد آن قطعنامه در تاریخ ۱۸ اکتبر منقضی شده است و به همین دلیل با برگزاری نشست مخالفت کردند، هرچند نشست طبق برنامه برگزار شد.