در سوگِ شیدان وثیق

شیدان وثیق روشن‌فکر برجسته و پژوهش‌گرِ خستگی ناپذیر و مبارزِ پی‌گیر آزادی و عدالت اجتماعی و استقلال ایران روز یک‌شنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۴ برابربا ۷ دسامبر ۲۰۲۵ جهان ما را وانهاد.

شیدان وثیق از سال‌های پایانی دبیرستانی خود در پاریس که هم‌زمان بود با جنبش بزرگ و دوران‌ساز ماه مه ۶۸ فرانسه پا به عرصه‌ی فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی گذاشت و تا پایان عمرِ پُرثمر خویش به آرمان‌های بزرگ بشری آزادی و عدالت اجتماعی وفادار ماند. نخست به عضویت «سازمان دانشجویان ایرانی در پاریس» (عضو کنفدراسیون جهانی دانشجویان ایرانی) درآمد و همواره یکی از فعالان آن بود.

در نخستین نیمه‌دهه‌ی ۷۰ میلادی به یک بخش از فعالان سیاسی جنبش چپ ایران پیوست و در تشکیل «اتحاد مبارزه برای ایجاد حزب طبقه کارگر» سهم گرفت و عضو تحریریه‌ی نشریه‌ی نظری این «اتحاد» به‌نام «مسائل انقلاب و سوسیالیسم» شد. در زمان انقلاب به ایران بازگشت و همراهِ رفقای خود در روند تشکیلِ «حزب رنجبران ایران» شرکت فعال داشت و از اعضای هیئت‌تحریریه‌ی نشریه‌ی نظری این حزب به‌نام «خلق – رنجبر ماهانه» بود.

پس از سرکوب‌های بزرگ سال ۶۰ چون بسیاری از مبارزان و فعالان مجبور به ترک وطن شد و به پاریس برگشت. در خارج همراه عده‌ای از فعالان چپ در تأسیس «شورای موقت سوسیالیست‌های ایران» فعالانه شرکت کرد و از هم‌کاران پابرجای نشریه‌ی این «شورا» به‌نام «طرحی نو» بود و دستِ‌کم صد مقاله در حوزه‌های گوناگونِ سیاسی، اجتماعی، نظری، فلسفی در این نشریه نوشت.

شیدان وثیق در جریان شکل‌گیری “جنبش جمهوری خواهان دموکرات و لائیک” به آن پیوست و از همراهان سخت‌کوش آن شد و از همان آغاز در تدارک نخستین گردهم‌آیی سراسری آن، در سال ٢٠٠۴، تلاش بسیار کرد و در پیش‌برد این جنبش به‌ویژه در پهنه‌ی نظری نقشی چشم‌گیر داشت و تا آخرین روزهای زندگی‌اش از کوشش در این راه باز نایستاد.

یک بخش مهم از زندگی شیدان وثیق، هم‌زمان با شرکت در فعالیت‌های سیاسی، پژوهش و کار متمرکز درباره‌ی موضوع‌هایی چون سوسیالیسم، دمکراسی، جمهوری، لائیسیته، فلسفه و پرسش‌های فلسفی بوده است و بخشی از تأمل‌های خود در این زمینه‌ها را در سایت‌ها و تریبون‌ها منتشر کرده است. کتاب مهم او درباره‌ی لائیسیته، «لائیسیته چیست؟»، در سال ۱۳۸۴، که به معرفی مفهوم «لائیسیته» و نقد برداشت‌های رایج در ایران می‌پردازد در زمان انتشار خود به یکی از کتاب‌های مرجع در ایران تبدیل شد و هنوز چاپ‌های جدیدی از آن منتشر می‌شود.

بار دیگر تأسف فراوان خود را از ازدست دادن روشن‌فکری پرسش‌گر و رفیقی عزیز و دوستی ارجمند بیان می‌کنیم. و این ضایعه را به خانواده‌ی محترم‌اش، دوستان گرامی و جامعه‌ی فرهنگی ایران تسلیت می‌گوییم و یاد عزیزش را گرامی می‌داریم.

مراسم وداعِ آخر با شیدان وثیق را به اطلاع می‌رسانیم:
تاریخ: ۲۲ دسامبر ۲۰۲۵
زمان: ساعت ده و نیم صبح
محل: سالن La coupole در Crématorium du Père Lachaise  

مجید  آژنگ، حسن آقایاری، ابراهیم آوخ، رضا ابراهیمی، تورج ابوذرخانی، حمید احمدی، احمد احمدی، فرح اردشیری، فروغ اردشیری، ناهید اردشیری، نگین اردشیری، یوسف اردلان، ابوالفضل اردوخانی، نسرین آزاد، بهروز اسدی، جمشید اسدی، بانو اسکندانی، قادر اسکندانی، گیتی اسکندری، رویا اشرف آبادی، فرید اشکان، سیمین اصفهانی، بیژن اعتدالی، حسن اعتمادی، ناصر اعتمادی، محمد اعظمی، بیژن افتخاری، ناهید افراخته، سهند افشاران، علی افشاری، حافظ افضلی، آلن اکباتانی، منصور اکبری، رضا اکرمی، مینو الوندی، احمد امانی، ایرج اُمتی، کورش امجدی، نوروز امید، شهین امیری، خسرو امیری، کامران امیری، شهلا انتصاری، منصور انصاری، مرجان انصاری، فرید انصاری دزفولی، بهمن انواری، حسین انور حقیقی، سیف اهدائی، فریدون بابائی خامنه، بهمن باغ شیرین، کمال بایرامزاده، خسرو بختیاری، عباس بختیاری، ارژنگ برهان، بهروز برومند، سوسن بنیانی، فرامرز بهار، سعید بهرنگ، حبیب بهره من، حسن بهگر، حمید بی آزار، بهروز بیات، داوید پارسیان، فرامرز پاکزاد، حبیب پرزین، محمد پروین، دلتا پله، احمد پورمندی، علی پورنقوی، مهرنوش پیرزاده، پروین تاج، سعید تاکوک، تقی تام، منیژه تام، رضا ترابی، محمد ترابی، مجید تمجیدی، نیره توحیدی، رسول تیهوئیان، فریبا ثابت، حمیدرضا جاودان، اسفندیار جاوید، فلور جاوید، اسفندیار جاوید، میهن جزنی، ناهید جعفرپور، حسن جعفری، البرز جم، فردوس جمشیدی رودباری، بهروز جهانزاد، محمد رضا جواهریان، علی حجت، جعفر حسین‌زاده، شاهو حسینی، بهار حسینی، عطا حسینی، بکتاش حقیقی، خسرو حکاکیان، نقی حمیدیان، شهین حیدری، احمد خادمی، نسیم خاکسار، محمد خاکساری، قدیر خانجان نژاد، بهروز خسروى، اسفندیار خلف، بهروز خلیق، جهانبخش خوش هیکل، محسن خوشبین، فرامرز دادور، توران دانا، بهروز داودی، رضا درخشان، منصوره دُرودی، مهرداد  درویش‌پور، احسان دهکردی، عزت دولت آبادی، حسین دولت آبادی، هوتن دولتی، فریدون راد، ناصر رحمانیان، ابراهیم رحمانیان، ناصر رحیم خانی، نستور رخشانی، فاطمه رضایی، سعید رهنما، پونه رهنما، محمدرضا روحانی، رزا روزبهان، میهن روستا، لیلا زاهدی، مجید زربخش، فخری زرشگه، شعله زمینی، حسن زهتاب، شیردخت زیارتی، منوچهر سالکی، ایرج سبحانی، بهروز ستوده، بیژن سعیدپور، مسعود سفری نسب، فتاح سلطانی، حمید سلطانی، بهروز سورن، بهمن سیاووشان، محمود سیدی، اسد سیف، اکبر سیف، مسعود شب افروز، منصوره شجاعی، ناصر شریعت، ملیحه شریف زاده، پروین شهبازی، حماد شیبانی، مانی شیرازی، کیومرث صابغی، سیما صاحبی، سرور صاحبی، منوچهر صالحی، منیژه صبا، علی صدارت،کامران صداقتی، محمد صدیق یزدچی، حسین صفا، اسماعیل صفرزاده، جمال صفری، فاروق صمامی، علی صمد، نبی صمیمی، بهروز عارفی، یدی عباسی، مجید عبدالرحیم پور، مرتضی عربی، کورش عرفانی، زری عرفانی، غلام عسگری، نادر عصاره، فرزانه عظیمی، رضا علامه زاده، کاظم علمداری ،رضا علوی، محمدصادق علی اصغری، رضا علیجانی، محمود علیزاده لسانی، ثریا علیمحمدی، داود غلام‌آزاد، رویا غیاثی، علادین فاضل، پدیده فاضل زاده، حافظ فاضلی، مهدی فتاپور، مسعود فتحی، حسن فخاری، سیاوش فرجی، فریبرز فرشیم، ملیحه فرهنگ، ویدا فرهنگ، ویدا فرهودی، سیامک فرید، داریوش فریدونی، ابوالفضل فغانی، فرهنگ قاسمی، وجی قاسمی، کامبیز قائم‌مقام، ماشالله قدسی، احد قربانی دهناری، فرشته قریشی، کریم قصیم، شهرام قنبری، صادق کار، مقصود کاسبی، رحیم کاظمی سرشت، فرشین کاظمی‌نیا، کاظم کردوانی، عطا کرم زاده، بهزاد کریمی، علی کریمی، اسفندیار کریمی، اکبر کریمیان، حجت کسرائیان، رئوف کعبی، رسول کمال، جواد کوروشی، کامران کوشانی، مهدی کوهستانی، امیر کیانپور، جهانگیر گلزار، حسن گلشاهی، سهیلا گلشاهی، منوچهر گلشن، رضا گوهرزاد، مزدک لیماکشی، محمد علی ماکنعلی، هادی مانی، عفت ماهباز، جلیل مبشری، مهناز متین، مریم متین‌دفتری، هدایت متین‌دفتری، پروین محسنی، مرسده محسنی، فاطمه محسنی، احمد محمدی، یوسف محمدی، علی مختاری، باقر مرتضوی، نواز مصری نژاد، مهران مصطفوی، نواز مصلی‌نژاد، بیژن معجری، امیر معیری، هایده مغیثی، مجتبا مفیدی، منوچهر مقصودنیا، حسن مکارمی، علی ملک، سیروس ملکوتی، امیر مُمبینی، ایرج ممقانی، علیرضا مناف زاده، حسین منتظرحقیقی، محمد منتظری، ناصر مهاجر، محمود مهران‌ادیب، فرید مهران‌ادیب، فریبرز مهران‌ادیب، احمد مهری، همایون مهمنش، میترا مهینی، فاضل موسوی، فردوس میرآبادی، حسین میرجوادی، هانیه میرزایی، انور میرستاری، مهران میرفخرایی، اشرف میرهاشمی، حسن نادری، حجت نارنجی، رضا ناصحی، پوریا نایب، حسن نایب‌هاشم، شیدا نبوی، رضا نجفی، علی‌رضا ندیمی-فرخ، محسن نژاد، سیمین نصیری، آرسن نظریان، فرهاد نعمانی، حمید نوذری، نادر نوری زاده، ژینوس نویدی، پرویز نویدی، بهمن نیرومند، ایرج نیری، محمدرضا نیکفر، احمد هاشمی، سیروان هدایت، سیروان هدایت وزیری، حمید همت پور، عطا هودشتیان، هرمز هوشمند، مسعود واثقی، سینا وحید، نیک وزیری، مهرداد وهابی، نادر وهابی، ، محسن یلفانی.

Eric Alliez, Charles Alunni, Bruno Cany, Michèle Cohen-Halimi, Stéphane Douailler, Fabien Dubois, Saki Morino