نتانیاهو در پرونده فساد خود تقاضای عفو کرد

الکساندر کورنول، تامار اوریل-بیری و عمری تاسان / خبرگزاری رویترز / ۳۰ نوامبر ۲۰۲۵

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز یکشنبه (۳۰ نوامبر ۲۰۲۵) از رئیس‌جمهور این کشور درخواست عفو در پرونده فساد چندین‌ساله خود کرد و استدلال نمود که ادامه رسیدگی کیفری مانع توانایی او در اداره کشور می‌شود و عفو به نفع اسرائیل خواهد بود.

نتانیاهو که طولانی‌ترین دوره نخست‌وزیری در تاریخ اسرائیل را دارد، همواره اتهامات رشوه، کلاهبرداری و خیانت در امانت را رد کرده است. وکلای او در نامه‌ای به دفتر ریاست‌جمهوری اعلام کردند که نخست‌وزیر همچنان معتقد است روند قضایی در نهایت به تبرئه کامل او منجر خواهد شد.

نتانیاهو در بیانیه کوتاه ویدیویی که از سوی حزب لیکود منتشر شد، گفت: «وکلایم امروز درخواست عفو را به رئیس‌جمهور کشور ارسال کردند. انتظار دارم هر کس که خیر کشور را بخواهد از این اقدام حمایت کند.»

دفتر رئیس‌جمهور اسحاق هرتزوگ پیش از ظهر یکشنبه اعلام کرد که درخواست دریافت شده و متن نامه وکلا را منتشر نمود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اوایل ماه جاری در نامه‌ای به هرتزوگ از او خواست که عفو نخست‌وزیر را بررسی کند و استدلال کرد که پرونده علیه نتانیاهو «تعقیب سیاسی و غیرموجه» است.

دفتر ریاست‌جمهوری اعلام کرد درخواست طبق رویه معمول به بخش عفو در وزارت دادگستری ارجاع خواهد شد تا نظرات لازم جمع‌آوری شود؛ سپس این نظرات به مشاور حقوقی رئیس‌جمهور ارائه می‌گردد تا توصیه نهایی برای رئیس‌جمهور تدوین شود.

یاریو لوین، وزیر دادگستری اسرائیل، از اعضای حزب لیکود نتانیاهو و از نزدیک‌ترین متحدان اوست.

وکلای نتانیاهو در نامه خود تأکید کردند که ادامه رسیدگی کیفری شکاف‌های اجتماعی را عمیق‌تر کرده و پایان دادن به دادگاه برای آشتی ملی ضروری است. آن‌ها همچنین نوشتند که جلسات دادگاه که روزبه‌روز فشرده‌تر می‌شوند، در حالی که نخست‌وزیر مشغول اداره کشور است، بار سنگینی ایجاد کرده‌اند.

نتانیاهو در ویدئوی خود گفت: «من موظفم هفته‌ای سه بار در دادگاه شهادت بدهم... این مطالبه‌ای غیرممکن است که از هیچ شهروند دیگری خواسته نمی‌شود.»

او تأکید کرد که بارها با کسب پیروزی در انتخابات، اعتماد مردم را به دست آورده است.

نه نتانیاهو و نه وکلایش هیچ‌گونه اعتراضی به گناهکار بودن نکردند. در اسرائیل، عفو به‌طور سنتی تنها پس از پایان رسیدگی قضایی و صدور حکم محکومیت اعطا می‌شود. وکلای نتانیاهو استدلال کردند که رئیس‌جمهور می‌تواند در مواردی که منافع عمومی ایجاب می‌کند – همانند وضعیت کنونی برای التیام شکاف‌ها و تقویت وحدت ملی – مداخله کند.

یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، اعلام کرد نتانیاهو نباید بدون اعتراف به گناه، ابراز پشیمانی و کناره‌گیری فوری از زندگی سیاسی مشمول عفو شود.

نتانیاهو در سال ۲۰۱۹ در سه پرونده جداگانه اما مرتبط با اتهاماتی مبنی بر اعطای امتیازات به شخصیت‌های برجسته تجاری در ازای هدایا و پوشش مثبت رسانه‌ای، کیفرخواست خورد. نخست‌وزیر همواره هرگونه تخلف را رد کرده است.

شرکای ائتلافی دولت بیانیه‌هایی در حمایت از درخواست عفو نتانیاهو منتشر کردند؛ از جمله ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی، و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی.

یائیر گولان، سیاستمدار اپوزیسیون و معاون پیشین رئیس ستاد کل ارتش، از نتانیاهو خواست استعفا دهد و از رئیس‌جمهور خواست عفو را اعطا نکند.

نتانیاهو یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های سیاسی اسرائیل است که نخستین بار در سال ۱۹۹۶ به نخست‌وزیری رسید. او پس از دوره‌هایی در دولت و اپوزیسیون، پس از انتخابات سال ۲۰۲۲ بار دیگر به دفتر نخست‌وزیری بازگشت.

انتخابات بعدی قرار است تا اکتبر ۲۰۲۶ برگزار شود و بسیاری از نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند ائتلاف کنونی – راست‌ترین دولت در تاریخ اسرائیل – در کسب کرسی‌های کافی برای تشکیل کابینه با مشکل جدی مواجه خواهد شد.

نتانیاهو در طول دوران سیاسی خود همواره شهرتی در اولویت دادن به مسائل امنیتی و اقتصادی داشته، اما اتهامات فساد نیز همواره او را همراهی کرده‌اند. او در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) نخست‌وزیر بود؛ روزی که حماس حمله‌ای را علیه اسرائیل آغاز کرد که به‌عنوان دردناک‌ترین رویداد در تاریخ کشور و مرگبارترین حمله علیه یهودیان پس از هولوکاست شناخته می‌شود.

از آن زمان تاکنون، او بر جنگ ویرانگر در غزه نظارت داشته که ده‌ها هزار فلسطینی را کشته و بخش بزرگی از این باریکه را با خاک یکسان کرده است؛ جنگی که انتقادها و محکومیت‌های گسترده بین‌المللی را به دنبال داشته است. اسرائیل در این دوره حماس را به شدت تضعیف کرده، گروه حزب‌الله لبنان را نیز به حاشیه رانده و امسال جنگی علیه ایران آغاز کرد که زیرساخت‌های حیاتی نظامی این کشور را نابود ساخت.