مراکز فروش مشروبات الکلی در عربستان بیشتر می‌شوند

تیمور ازهری و مها الدهان / خبرگزاری رویترز / ۲۴ نوامبر ۲۰۲۵

منابع مطلع می‌گویند عربستان سعودی در نظر دارد در ادامه روند کاهش محدودیت‌ها در این کشور، دو فروشگاه جدید مشروبات الکلی افتتاح کند؛ از جمله فروشگاهی برای کارکنان خارجی غیرمسلمان شرکت ملی نفت آرامکو.

به گفته این منابع، قرار است یکی از این فروشگاه‌ها در استان شرقی ظهران و دیگری برای دیپلمات‌ها در شهر ساحلی جده راه‌اندازی شود. این اقدام گامی دیگر در مسیر سیاست گشایش اجتماعی و اقتصادی به رهبری ولیعهد محمد بن سلمان به شمار می‌رود.

عربستان، که زادگاه اسلام است، سال گذشته نخستین فروشگاه مشروبات الکلی ویژه دیپلمات‌های غیرمسلمان را در ریاض افتتاح کرد که نخستین فروشگاه از این نوع از زمان ممنوعیت فروش مشروبات در ۷۳ سال پیش بود.

فروشگاه جدید در مجتمع آرامکو

یکی از سه منبع آگاه که با خبرگزاری رویترز گفتگو کرده، گفت فروشگاه جدید در ظهران در یکی از مجتمع‌های متعلق به آرامکو ایجاد خواهد شد.

به گفته این منبع، این فروشگاه برای کارکنان غیرمسلمان آرامکو در دسترس خواهد بود و مقامات سعودی از قبل آنان را در جریان طرح قرار داده‌اند.

دو منبع دیگر نیز گفته‌اند فروشگاه سومی برای دیپلمات‌های غیرمسلمان در جده در دست احداث است؛ شهری که بسیاری از کشورهای خارجی در آن کنسولگری دارند.

منابع یادشده افزودند انتظار می‌رود هر دو فروشگاه جدید در سال ۲۰۲۶ افتتاح شوند، هرچند جدول زمانی دقیقی اعلام نشده است. دفتر رسانه‌ای دولت سعودی به پرسش‌های رویترز درباره این طرح‌ها پاسخی نداده و شرکت آرامکو نیز از اظهار نظر خودداری کرده است.

پس از افتتاح فروشگاه ریاض – که در ساختمانی بی‌نام و نشان در محله دیپلماتیک موسوم به «پناهگاه مشروبات» قرار دارد – هیچ تغییری در مقررات رسمی اعلام نشد.

به گفته دو منبع، دایره مشتریان این فروشگاه در ماه‌های اخیر گسترش یافته و اکنون دارندگان اقامت ممتاز غیرمسلمان نیز مجاز به خرید از آن هستند. اقامت ممتاز به کارآفرینان، سرمایه‌گذاران بزرگ و افراد دارای استعدادهای خاص اعطا می‌شود.

پیش از راه‌اندازی فروشگاه ریاض، مشروبات الکلی تنها از طریق پست دیپلماتیک، بازار سیاه یا تولید خانگی قابل تهیه بود.

در سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس – به جز کویت – فروش مشروبات الکلی با محدودیت‌هایی مجاز است.

اصلاحات اجتماعی و اقتصادی 

اگرچه نوشیدنی‌های الکلی همچنان برای اکثریت جمعیت ممنوع است، اما در چارچوب اصلاحات محمد بن سلمان، شهروندان و خارجی‌ها اکنون می‌توانند در فعالیت‌هایی شرکت کنند که تا چند سال پیش غیرقابل تصور بود؛ از جشن‌های رقص در کویر گرفته تا حضور در سینماها.

از دیگر اصلاحات می‌توان به اجازه رانندگی برای زنان در سال ۲۰۱۷، تسهیل مقررات اختلاط زن و مرد در اماکن عمومی و کاهش چشمگیر قدرت پلیس مذهبی اشاره کرد.

عربستان در تلاش است با کاهش محدودیت‌های اجتماعی، جذب گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی را افزایش دهد تا اقتصاد خود را از وابستگی به نفت برهاند.

در ماه مه گذشته، گزارشی رسانه‌ای که نخست در یک وب‌لاگ تخصصی شراب منتشر و سپس توسط برخی رسانه‌های بین‌المللی بازنشر شد، مدعی بود عربستان در نظر دارد فروش مشروبات الکلی در مناطق گردشگری را مجاز کند تا برای میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ آماده شود.

یک مقام سعودی آن گزارش را در همان زمان تکذیب کرد و منبع اطلاعات نیز مشخص نشده بود. این گزارش بحث‌های جدی در فضای مجازی به راه انداخت، زیرا پادشاه عربستان عنوان «خادم حرمین شریفین» – دو مکان مقدس مکه و مدینه – را نیز دارد.

با وجود سرعت بالای اصلاحات اجتماعی، رهبری کشور در زمینه موضوع مشروبات الکلی رویکردی محتاطانه و تدریجی در پیش گرفته است.

عربستان اخیراً سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در صنعت گردشگری انجام داده است و پروژه عظیم «دریای سرخ» شامل ساخت ۱۷ هتل جدید تا ماه مه آینده بخشی از آن است.

با این حال، این اقامتگاه‌های فوق‌لوکس همچنان خالی از سکنه باقی مانده‌اند.

وزیر گردشگری عربستان، احمد الخطیب، در پاسخ به پرسش رویترز درباره احتمال لغو محدودیت‌ها برای جذب گردشگران خارجی گفت: «ما درک می‌کنیم که برخی از گردشگران بین‌المللی مایل‌اند هنگام سفر به عربستان از مشروبات استفاده کنند، اما هنوز هیچ تغییری رخ نداده است.» 

وقتی از او پرسیده شد که آیا واژه «هنوز» به معنای احتمال تغییر در آینده نزدیک است، پاسخ داد: «تعبیر آن را به خودتان واگذار می‌کنم.»