ايران امروز

اینترنت وسیله‌ای در خدمت بن لادن

حسن ‌هاشمیان
جمعه ٤ شهريور ١٣٨٤

امروزه بسیاری از سایتها بر روی شبکه جهانی تبادل اطلاعات به سازمان القاعده و شاخه‌های آن در اقصی نقاط جهان تعلق دارد. برای برخی از کارشناسان تروریسم بن لادن اکنون فقط بر روی زمین مبارزه نمی‌‌کند بلکه ایشان دست به یک جنگ الکترونیکی وسیعی زده که هواداران او از طریق شبکه اینترنت به راحتی از آن استفاده می‌کنند. شاید برای خیلی افراد این تصور وجود دارد که جماعت القاعده زیر زمین مخفی شده‌اند یا در کوهستانهای دور دست عملیات کشتار خود را رهبری می‌کنند. اما واقعیتها می‌گویند که چنین چیزی صحت ندارد، آنها مانند بسیاری از مردم عادی در محله‌های شلوغ شهری به سر می‌برند، ازدواج می‌کنند و فرزندان خود را به مدرسه می‌فرستند.
وقتی فیلم « القاعده در سرزمین بین النهرین » پخش شد برای خیلی از افراد این واقعیت روشن شد که عاملان کشتارهای مختلف در عراق جوانان بسیار عادی هستند که هیچ تفاوتی با جوانان محله شما ندارند. این فیلم در ٢٩ ژوئن (٩ تیرماه) گذشته از طریق شبکه اینترنت پخش گردید. در این فیلم جوانانی نشان داده شدند که هیچ نقابی بر صورت ندارند زیرا همه آنها در عملیات انتحاری مشارکت کرده و از بین رفته بودند. آنچه که در اینجا از اهمیت فوق العاده‌ای ‌برخوردار است امکان ذخیره کردن هر بخش از این فیلم توسط هواداران بن لادن است. آنها این فیلم یا بخشهائی از آنرا ذخیره کرده و از طریق تلفن همراه خود برای دوستانشان می‌فرستند. بی جهت نیست که هر فیلم پخش شده از سوی سازمان القاعده توسط میلیونها نفر مشاهده می‌شود و این یعنی برتری اطلاع رسانی و قدرت تبلیغات این گروه تروریستی است.
در اینجا گروه زرقاوی در عراق بیشترین سهم را از استفاده از شبکه اینترنت به خود اختصاص داده‌اند. آنها به راحتی windows media و real player را به كار می‌گیرند و بر اين اساس از تمام صحنه‌های عملیات خود فیلم برداری می‌کنند. سپس این فیلم‌ها را بر روی اینترنت برده و در اختیار هواداران خود قرار می‌دهند و به مرور زمان متوجه می‌شوند هر مقدار برنامه‌های تبلیغاتی بیشتر بوده به همان میزان نیروهای جدیدی از کشورهای اسلامی و جاهای دیگر جذب آنها شده است. برای زرقاوی بسیار مهم است که در این فیلمها نشان دهد خسارت جبران ناپذیری به نیروهای امریکائی زده است. او تلاش می‌کند توان امریکائیها در دفاع از خود را حقیرانه جلوه دهد و برای این منظور ماهنامه اینترنتی تحت عنوان « ذروه السنام » (به معنای رشد کوهان شتر) بر روی شبکه جهانی اطلاعات منتشر کرده و در آن عملیات کشتار خود را توجیه می‌کند. در این ماهنامه همچنین آموزشهای نظامی خاص و دستورالعملهای عملیاتی به هواداران خود ارائه می‌کند.
یک پدیده عجیب و شگفت آور دیگر اینکه زرقاوی و بن لادن برای انجام یک سری هماهنگیها و تقویت مبانی سازمانی خود، بطور آشکار بر روی شبکه اینترنت با یکدیگر به گفتگو می‌پردازند. دیگر همانند گذشته و برحسب ضرورت جنگهای چریکی ، بن لادن کلاشینکوف خود را حمل نمی‌کند بلکه به جای آن یک عدد کامپیوتر دستی به همراه دارد و هر وقت مقتضی شد از آن استفاده می‌کند. در کنار این ، مجموعه‌های بزرگی از افراد وجود دارند که در زمینه اینترنت و کامپیوتر تخصص دارند و لحظه به لحظه مساعدتهای خود را در اختیار سازمان القاعده قرار می‌دهند. بعنوان مثال گروهی که در عراق فعالیت دارد نقشه راه‌های ممکن برای خلاص شدن از محاصره نیروهای امریکائی را از طریق اینترنت در اختیار زرقاوی قرار می‌دهند و گروه دیگری که در سوریه به سر می‌برد نام و آدرس مساجدی که برای پذیرائی از زرقاوی و گروه او در سوریه اعلام آمادگی کرده‌اند را تقدیم آنها می‌کنند.
با چنین شکلی از اثر گذاری، سازمان القاعده با گذشت زمان اندکی به اهمیت کاربرد اینترنت در مبارزه خود پی برد. در این میان تشکلی تحت عنوان « جبهه جهانی اطلاع رسانی اسلامی » که وظیفه انتشار نامه‌های زرقاوی بر روی شبکه اینترنت را به عهده دارد با صدور بیانیه‌ای ‌اعلام کرد، « .. تکنولوژی گردش اطلاعات همه چیز را آسان کرده است .. و وب‌ها این فرصت را برای همه در اقصی نقاط جهان فراهم می‌کنند که به سخنان « مجاهدین » گوش فرادهند».
این امپراتوری اطلاع رسانی در گذشته وجود نداشت و زرقاوی یک فرد اردنی ناشناخته بود. اما به مرور زمان و با انتشار روزانه و هفتگی پیامهای زرقاوی بر روی شبکه جهانی اطلاعات، او اکنون همانطور که ژنرال دیوید پیرترایوس یکی از فرماندهان امریکائی گفته است به شکل « سمبلی » با اهمیت بالا درآمده است. فقط در تابستان جاری کارشناسان اینترنت در مرکز مطالعات « سایت » اعلام کردند که روزانه ٩ بیانیه و در سه هفته گذشته ١٨٠ بیانیه از سوی گروه زرقاوی در عراق بر روی اینترنت پیاده شده است. از نظر مایکل شویر رئیس سابق گروه تعقیب کننده بن لادن در سازمان سیا ، زرقاوی طی یک سال گذشته از صفر به ٦٠ درجه (٦٠ از ١٠٠ میزان مراجعه به سایتهای زرقاوی بر روی اینترنت) رسیده است. در این رابطه «بن وینزک» یکی از افراد intel center که وظیفه نظارت بر سایتهای اصولگرایان اسلامی را به عهده دارد می‌گوید: « .. زرقاوی در زمان مناسبی استفاده از اینترنت را آغاز کرد. در حال حاضر تکنولوژی تبادل اطلاعات براحتی تکثیر فیلم و توزیع آنرا از طریق اینترنت تسهیل کرده است و این چیزی که زرقاوی در زمان فعلی شدیدا به آن نیاز دارد. سرعت بالا، تهیه فیلم با کیفیت برتر و انتقال آن با همان درجه از کیفیت به زرقاوی کمک می‌کند که براحتی پیامهای خود را از طریق اینترنت منتقل سازد».
ایوان کولمن مشاور مرکز مبارزه با تروریسم که از نزدیک سایتهای اینترنتی را نظارت می‌کند، در این ارتباط می‌گوید: « .. سازمان القاعده بسیار راغب بود که از تکنولوژی اینترنت در کارهای خود استفاده کند اما عصر بن لادن ، عصر فاکس و تلویزیونهای ماهواره‌ای ‌بود اما نسل جدیدی که زرقاوی نماینده آن است در عصر اینترنت به سر می‌برد و به نحو احسن از آن استفاده می‌کند. افرادی که در اطراف زرقاوی گرد آمده‌اند دهه ٢٠ عمر خود را به پایان نبرده‌اند و به وسائل اطلاع رسانی به شکل جدیدی می‌نگرند. ولی بن لادن و افراد هم نسل او اکنون در کوهستانهای افغانستان به سر می‌برند جائی که امکان به کارگیری تکنولوژی جدید وجود ندارد. اما زرقاوی در عراق است و در آنجا « جنگ شهری » رواج یافته و شورشیان به راحتی می‌توانند در شهرها از تکنولوژی جدید اطلاع رسانی استفاده کنند ».
در یک واقعه که تا عمق شخصیت بیننده نفوذ کرده ، زرقاوی شمشیر خود را برمی‌کشد و سر نیکلاس برگ را از تن وی جدا می‌کند. دوربین در این لحظات بر چشمان فرد سر بریده متمرکز می‌شود تا عذاب و رنج را در اعماق امریکائیها نفوذ دهد. کسی به درستی نمی‌داند این واقعه در چه تاریخی رخ داده است. اما بعد از آن همه می‌دانند که تاریخ ١١ مه ٢٠٠٤ زمان پخش فیلم سر بریدن نیکلاس برگ بروی سایت « انصار وب » بوده است. این فیلم در میلیونها CD ضبط شد و از اندونزی (در شرق) تا امریکا (در غرب) توزیع شد. بعد از آن گروه‌های دیگر تلاش کردند کار زرقاوی در سر بریدن بر روی اینترنت را تقلید کنند و از آن پس زرقاوی مشهور شد.
زرقاوی این کار را به مثابه بریدن سر یک حیوان یا « قربانی » انجام داد و در کمال خونسردی گردن وی را برید و همانطور که در قصابخانه عمل می‌شود از پخش خون به اطراف جلوگیری شد. او اصطلاح « قربانی » یا حیوان را برای طعمه خود به کار می‌گیرد و بلافاصله این اصطلاح در میان هواداران او رواج یافت و این قدرت اینترنت است که چنین اصطلاحی را به راحتی رواج می‌دهد.
در سال ٢٠٠٣ زمانی که زرقاوی از شهر هرات در افغانستان گریخت و به عراق آمد هیچ چیز درباره اینترنت نمی‌دانست. نخستین بار در ٩ آوریل ٢٠٠٤ فیلمی تحت عنوان « قهرمانان فلوجه » بر روی سایتهای اینترنت رفت که گفته می‌شود جماعت زرقاوی آنرا تهیه کرده است. در این فیلم مردانی با نقابهای سیاه بمبی را بر سر راه نفربر امریکائی قرار می‌دهند تا آنرا منفجر کنند. در پایان همین ماه و دقیقا در ٢٥ آوریل زرقاوی نخستین بیانیه خود را بر روی اینترنت منتشر کرد و از طریق آن مسؤولیت عملیاتی در شهر بصره را به عهده گرفت. او در این بیانیه عنوان می‌کند: « .. ما چنین تصمیمی گرفتیم تا پرچم جهاد را به اهتزاز درآوریم.. ما کمانهای خود را در قایقی که به سوی عظمت پیش می‌تازد ، به دست گرفتیم ».
نخستین پیام ضبط شده زرقاوی که وی مستقیما در آن سخن می‌راند در اوایل جولای از شبکه اینترنت پخش گردید. این پیام برخلاف فیلمهای بن لادن یا ایمن الظواهری به تلویزیونهای عربی نرفت بلکه مستقیما از شبکه اینترنت پخش شد. در این پیام زرقاوی بریدن سر نیکولاس برگ به دست خود را توجیه کرد و به مسلمانانی که در این کار با او مخالفت کردند، تاخت و آنان را مجموعه « بردگان » توصیف کرد.
در این اثنا مخالفان زرقاوی تبلیغات منفی گسترده‌ای ‌را علیه وی دامن زدند به طوری که او مجبور شد تمام این ادعاها را تکذیب کرده و برای گروه خود سخنگوی رسمی تعیین کند. از این به بعد آنهائی که کارهای زرقاوی را زیر نظر داشتند با نام « ابومیسره عراقی » بعنوان سخنگوی رسمی القاعده در عراق آشنا شدند. در این مدت زرقاوی بحث و جدل وسیعی درباره بیعت خود با بن لادن به راه انداخته بود. در این میان زرقاوی اصرار می‌کرد که علاوه بر نیروهای امریکائی ، اکثریت شیعه عراق را نیز هدف قرار دهد. این بحثها به ماه‌ها مناقشه و نامه نویسی کشید و سازمان القاعده از سوی خود ملاحظاتی درباره « سربری » زرقاوی داشت. تا اینکه بعد از مدتی مجله اینترنتی القاعده که از سوی یاران بن لادن در عربستان سعودی منتشر می‌شد لقب « سلطان سربران » را به زرقاوی اعطا کرد و به این بحثها پایان داد.
در ١٧ اکتبر ٢٠٠٤ زرقاوی طی بیانیه‌ای ‌ولی امری اسامه بن لادن را پذیرفت. در این زمان حمله معروف نیروهای امریکائی به شهر فلوجه جریان داشت و تلاش می‌شد که نیروهای سازمان القاعده در سرزمین بین النهرین به رهبری ابومصعب الزرقاوی را در این شهر به محاصره درآورند. در چنین فضائی بیانیه زرقاوی در بیعت با بن لادن بر روی شبکه اینترنت قرار گرفت. زرقاوی در این بیانیه فاش کرده بود که به مدت ٨ ماه بر روی اینترنت با اسامه بن لادن گفتگو و تبادل آراء می‌کرد. دو روز بعد زرقاوی نام گروه خود را « توحید و جهاد » گذاشت. نامی که به نظر می‌رسد با هماهنگی بن لادن اتخاذ شده است و از این تاریخ به بعد بیانیه‌های گروه زرقاوی بنام « سازمان القاعده شاخه سرزمین بین النهرین » انتشار یافت و پخش فیلمهای ویدئوئی آنها بر روی اینترنت به این نام آغاز گشت.
اکنون زرقاوی علاوه بر بیانیه‌ها و فیلم‌های عملیاتی خود ، اخبار روزانه عراق و تحلیلهای سیاسی گروه‌های وابسته به القاعده را بر روی سایتهای خود قرار داده است. همچنین تالارهای گفتگو در این زمینه رواج یافته است. بیشتر این تالارها تلاش دارند عملیات خشونت بار زرقاوی علیه نیروهای امریکائی و دیگران را واجب دینی تعبیر کنند. از سوی دیگر ورود کاربرهای جدید به این تالارها ممنوع شده است مگر اینکه فردی با مهارتهای خاص و با استفاده از کلیه معلومات ذخیره شده بر روی سایت بتواند زیرکانه وارد اتاق گفتگو شود. افراد گفتگو کننده در این اتاقها در زمینه امنیت اطلاعاتی خوب آموزش دیده اند و به ندرت می‌توان اطلاعات مهمی را از آنها بیرون کشید.
در یک بخش دیگری از سایتهای اصولگرایان اسلامی چگونگی ساخت بمب و کاربرد مواد منفجره آمده است. این مسأله سابقا برای کسانیکه عزم آنرا داشتند تا به گروهای شورشی در عراق بپیوندند یک پرسش بزرگی بود. اما اکنون این افراد در این زمینه خبره شده اند و دانش زیادی در اختیار آنها قرار گرفته است. و نکته آخر در این سایتها اسامی و زندگینامه« شهداء » القاعده است تا از این طریق به نوآموزان تلقین شود راه آنها را برگزینند.
یک پژوهش نشان می‌دهد که ٤٠٠ نفر از نیروهای زرقاوی که در عراق کشته شدند بطور دائم از اینترنت استفاده می‌کردند. این افراد متأهل، دارای فرزندان و به طبقه متوسط جامعه تعلق داشتند. همه آنها کار و درآمد خوبی داشتند اما ناگهان به شکل سحرآمیزی تحت تأثیر خطابه‌های زرقاوی قرار گرفته و به جماعت او پیوسته بودند. در این میان بررسی ١٨٠ نامه از سوی خانواده‌های این افراد که برای سایتهای اصولگرایان ارسال شده و به زندگینامه‌های وابستگان خود اشاره شده است، نشان می‌دهد بیشتر آنان به شکل ناگهانی تصمیم گرفتند که به گروه زرقاوی بپیوندند.

با چنین اوصافی اینترنت امروزه به شکل مهمترین وسیله ارتباطی سازمان القاعده درآمده است که در سرتاسر گیتی به نحو احسن عمل می‌کند و بسیاری از عملیات مهم توسط این رسانه سازماندهی می‌شود. حال این پرسش در برابر کارشناسان سازمانهای امنیتی اروپا و امریکا قرار دارد که چگونه می‌توانند این حربه را با توجه به تنوع و گستردگی آن در سطح جهان، ازدستان بن لادن و زرقاوی خارج کنند؟