iran-emrooz.net | Sun, 13.01.2008, 9:43
افسانهها و سرگشتگیها
برنارد اشمیت / برگردان: علیمحمد طباطبایی
روژه گارودى فيلسوف فرانسوى و كسى كه هولوكاوست را انكار كرده است و به دين اسلام گرويده هنوز هم در جهان عرب از محبوبيت بالايى برخوردار است. كتاب جديدى تحولات و دگرگونىهاى دينى و ايدئولوژيك او را مورد بررسى قرار میدهد.(۱)
روژه گارودى كه اكنون به سن ۹۴ سالگى رسيده است به نظر میرسد كه همه چيز را در زندگى خود تجربه كرده است. او ابتدا مسيحى پروتستان بود، سپس كاتوليك شد و آنگاه به دين اسلام گرويد. اما او براى مدتى نيز « فيلسوف درون سازمانى » حزب كمونيست فرانسه بود، حزبى كه در ۱۹۷۰ بالاخره او را اخراج نمود. بعدها او به يكى از طرفداران « الهيات رهايى بخش آمريكاى لاتين » تبديل گرديد، و حتى خود را از طرف شخص خودش نامزد پست رياست جمهورى فرانسه كرد. البته زمانى ديگر به يك منكر هولوكاوست تبديل شد. در واقع مسير زندگى ايدئولوژيكى او همچون رانندهای است كه به اشتباه مسير بزرگراه را به طور معكوس وارد شده است.
دادگاه او كه اكنون ده سال از برگزارى آن میگذرد و در نتيجهی آن وى به اتهام تكذيب هولوكاوست چه در گفتار و چه متنهاى نوشتارى گناهكار شناخته شد باعث جلب توجه سراسرى نئونازىها، نظريه پردازان تئورى توطئه و تجديد نظر طلبان تاريخى برجسته گرديد. آنها همگى متحدين نهايى او باقى ماندند و براى حمايت از او دسته جمعى در برابر سالن دادگاه او صف كشيدند.
افسانه سازى و تصاوير اشباح
ميشائيل پرازان و آدريان مينارد در كتاب جديداً انتشاريافته خود پيش زمينهها و سقوط فيلسوف جنجالى را مورد بررسى قرارد داده و نكات مبهم را روشنى میبخشند. هر دو نويسنده محاكمه او را تعقيب كرده، كتابهاى بيشمار او را با نظرى انتقادى مورد بررسى قرار داده و با شاهدان گوناگون رويدادهاى مربوطه گفتگو كردهاند.
امروزه گارودى براى آن كه هنوز هم فعال باشد ديگر بيش از اندازه سالخورده است. آخرين بارى كه او در برابر عموم ظاهر شد جهت مطرح ساختن نظريههاى تجديد نظر طلبانه تاريخى اش بود.
اين آخرين دوره از تعهدات متناوب او در زمستان ۹۶ ۱۹۹۵ آغاز گرديد. در آن زمان گارودى كتابى منتشر ساخته بود با عنوان « افسانههاى بنيان گذارى سياستهاى اسرائيل » .
اين كتاب ابتدا فقط در شكل تايپى و از طريق پست براى آشنايان بخصوص ارسال میشد اما چند ماه بعد به شكل كتاب منتشر گرديد. گارودى در اين كتاب قتل عام يهودىهاى اروپا را مورد انكار قرار داده و آن را صرفاً به عنوان بهانهای میداند كه به كمك آن سياستهاى تهاجمى اسرئيل ممكن میگردند.
در ژانويه ۱۹۹۸ گارودى به جرم انكار هولوكاوست و براساس متنهاى متعدد در كتابش در پاريس مجرم شناخته شد و به ۹ ماه زندان محكوم شد اما به قيد التزام آزاد گرديد و مجبور به پرداخت جريمهای معادل ۱۶۰ هزار فرانك شد.
يك ستاره بزرگ در جهان اسلامى
گارودى در عين حال در بخشهايى از جهان عرب همچون يك ستاره بزرگ گرامى داشته شد، به ويژه در مصر و اردن جايى كه وى در ۱۹۹۸ با آغوش باز به عنوان يك قهرمان و يك شهيد مورد استقبال قرار گرفت و اين همان گارودى بود كه در غرب توسط « صهيونيستها » به خاطر عقايد خشم آورش مورد اذيت و آزار قرار گرفته بود و حالا از او در دانشگاهها و جشنوارههاى كشورهاى عربى پذيرايى و استقبال به عمل میآمد.
آخرين نقطه توقف او در مسافرت دورهای اش در خاورميانه وى را به ايران آورد. در تهران در آوريل ۱۹۹۸ او با مقامات بالاى جمهورى اسلامى ايران و از جمله رئيس جمهور ميانه رو خاتمى و رهبر كشور ايران على خامنهای ديدار كرد.
حتى امروز نيز گارودى به عنوان يك چهره محبوب در اين كشورها باقى مانده است. رسانههاى اين كشورها از گارودى كه به عنوان « رجا » از او ياد میشود نقل قولهايى میآورند. يك انگيزه براى چنين عملى كاملاً روشن است. گارودى از طريق استدلالهايش در « افسانهی بنيان گذارى سياستهاى اسرائيل » يكى از دلايل تاريخى وجود اسرائيل را انكار كرده بود، يعنى پيامدهاى جنايتكارانه يهودستيزى در اروپاى قرن بيستم. به اين ترتيب در مناقشه سياسى با اسرائيل او آشكارا مهمات لازم را فراهم میكرد.
انتقاد بى پايه و اساس فقط به اعراب صدمه میرساند
با وجودى كه پرازان و مينارد تقريبا طرفدار سياستهاى اسرائيل هستند و در اين خصوص از خط و مشىهاى غرب حمايت میكنند، آنها به روشنى به اثبات میرسانند كه گارودى هيچ گلى به سر اعراب نزده است. علت آن اين است كه نقد اسرائيل توسط او بر شالودههاى به لحاظ سياسى بى اساس و قابل ترديد از جهت اخلاقى قرار دارد.
البته اين گونه هم نيست كه گارودى در سراسر جهان عرب فقط دوستانى داشته باشد و نه مخالفينى. در اين خصوص پرازان و مينارد به دعوتى اشاره میكنند كه از گارودى و ساير انكاركنندگان هولوكاوست به عمل آمده بود تا در كنفرانس بزرگى كه قرار بود در لبنان و با عنوان « تجديد نظر طلبى و صهيونيسم » برگزار شود شركت كنند. قرار بر آن بود كه اين كنفرانس در اواخر مارچ و اوايل آوريل ۲۰۰۱ در بيروت برگزار شود اما در لحظات آخر به علت تظاهرات سياسى محلى و بين المللى لغو گرديد.
تعدادى از روشنفكران مطرح جهان عرب نامه سرگشادهای را بر عليه روژه گارودى و آن كنفرانس امضا كردند. در ميان نام كسانى كه آن را امضا كرده بودند میتوان به شاعر معروف لبنانى آدونيس، نويسنده لبنانى الياس خورى، روشنفكر فلسطينى ادوارد سعيد و الياس سانباراشاراه كرد و همينطور به شاعر معروف محمود درويش و تاريخ نگار الجزايرى فرانسوى محمود حربى.
--------------------
۱: خوانندگان میتوانند به مقاله ای از آقای امیر طاهری و به ترجمه اینجانب و با عنوان « روژه گارودی: نگاهی به زندگی نامه جدیدی از او » که در ایران امروز منتشر شده است مراجعه کنند. همان مطلب عیناً در وبلاگ شخصی من با این آدرس وجود دارد:
نشانی اصل مقاله به زبانهای انگلیسی و آلمانی: