دمای بدن ۳۶.۵ تا ۳۷ درجه سانتی‌گراد برای ما انسان‌ها ایده آل و مناسب است. متابولیسم یا سوخت و ساز و تمامی اعضای بدن ما به این دمای مرکزی وابسته است و بدن ما هر کاری برای حفظ آن انجام می‌دهد. بدن ما از طریق گیرنده‌ها برای اندازه گیری دمای مناسب استفاده می‌کند. یکی دو درجه در اینجا تفاوت چندانی ندارد. اما وقتی دما به شدت کاهش یابد بدن تلاش می کند که سوخت و ساز را فعال سازد تا از این طریق تعادل را حفظ کند.
ترموستات خود بدن
متابولیسم بدن مواد مغذی لازم را برای ما فراهم می‌کند. در نتیجه متابولیسم، مواد غذایی خرد و نرم شده و تغییر شکل می‌دهد تا سلو‌ل‌ها بتوانند مواد مغذی را دریافت کنند. علاوه بر این متابولیسم بدن را گرم می کند. وقتی هوا سرد است به انرژی بیشتری نیاز دارد. در هوای سرد رگ‌های خونی منقبض می شوند تا گرمای زیادی از دست نرود.
بنابر این برای این که گردش خون به شکل خوبی انجام شود، به انرژی بیشتری نیاز داریم. لرزش نیز یک نوع از مکانیسم حفاظتی است. وقتی ما در هوای سرد می لرزیم و احساس سردی می کنیم، بدن ما تلاش می کند تا گرما تولید کند و از سردی جلوگیری کند.
در سرماخوردگی ویروس ها نقش دارند
البته ما تنها بر اثر سردی هوا بیمار نمی‌شویم. به طور معمول ویروس ها باعث سرما خوردگی می‌شوند. دلیل اصلی ابتلا به سرماخوردگی راینوویروس یا ویروس سرماخوردگی انسانی است. این ویروس در تمام جهان وجود دارد و باعث عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفسی می‌شود. ویروس ها به خصوص از طریق دست ها و همچنان از طریق هوا می توانند به انسان سرایت کنند. بر عکس آنفلوانزا در برابر سرماخوردگی واکسینی وجود ندارد، بلکه ناچاریم آن را تحمل کنیم.
معمولا سرماخوردگی در زمستان رخ می‌دهد
با این همه سرماخوردگی با فصل سرما مرتبط است. این نیز دلایلی دارد: سرمای زمستان برای ویروس عامل سرماخوردگی محیط مناسبی را فراهم می‌کند، چرا که هوای سرد خشک است و چنین محیطی برای ویروس های سرماخوردگی مناسب است. در زمستان ها نه تنها هوای بیرون خشک است بلکه در داخل اتاق ها نیز رطوبت بسیار کم است و غشاهای مخاطی ما خشک می شود. غشاهای مخاطی کارکرد محافظتی در برابر ویروس دارد و زمانی که این غشا خشک گردد، ویروس ها می توانند بسیار به سرعت وارد بدن شوند.
دستگاه های تهویه هوا نیز تا حدودی باعث خشکی غشاهای مخاطی ما می شود، چرا که رطوبت را کاهش می دهند. هوایی که از دستگاه تهویه خارج می شود نسبت به هوایی که جذب می‌کند خشک‌تر است. علاوه بر این در هنگام سرما جریان خون در بخش‌هایی از بدن کمتر می‌شود. سلول‌های ایمنی ما در هنگام سرما به اندازه کافی آماده نیستند تا با ویروس ها مبارزه کرده و آنها را به گونه موفقانه مسدود کنند. در هنگام سرما سیستم ایمنی ما به شدت با چالش مواجه می شود.
ویروس‌ها دمای پایین را دوست دارند
وقتی دمای هوا به زیر ۱۹ درجه سانتی‌گراد برسد خطر ابتلا به سرماخوردگی افزایش می یابد. به خصوص افراد مسن، انسان های دارای فشار خون پایین و کسانی که کمتر تحرک دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این ویروس ها قرار دارند.
بر اساس معلومات سازمان جهانی صحت، اساساَ کسانی که از آسم و دیگر مشکلات تنفسی رنج می‌برند، در دمای سردتر بیشتر در معرض ابتلا به ویروس سرماخوردگی قرار دارند.
مرتبط: کرونا، آنفلوانزا و سرماخوردگی؛ به کدام مبتلا شده‌ام؟
در اتاق های بسته ویروس ها در هوا معلق می مانند. برعکس در فضای بار آنها از طریق هوا از یک مکان به مکان دیگر منتقل می شوند. خطر ابتلا به این ویروس ها در هوای آزاد تنها زمانی وجود دارد که شما با فردی که رو به روی تان ایستاده صحبت کنید و ویروس از طریق هوایی که تنفس می کنید، وارد بدن شود.
زنان نسبت به مردان زودتر سرما می‌خورند
در واقع زنان بیشتر از مردان سرما می خورند. این به خصوص دلایل بیولوژیکی دارد. اغلبا مردان توده عضلانی بیشتری دارند و این محافظت خاصی در برابر سرما ارائه می دهد. از آنجایی که سلول های عضلانی کالورین مصرف می کنند، بنا بر این گرما تولید می کنند. مردان نسبت به زنان پوست ضخیم تر دارند، از این رو بدن زنان زودتر سرد می شود.
بدن کودکان به طور عموم زودتر سرد نمی شود. دلیل آن این است که آنها نسبت به بزرگسالان زیادتر تحرک دارند. فعالیت عضلات آنها می تواند بدن کوچک شان را زودتر نسبت به بزرگسالان گرم کند. کودکان اغلباً به بازی و سرگرمی مصروفند، از این رو شاید آنها حتی سردی را احساس نمی کنند.
چرا اینوئیت‌ها یا اسکیموها سرما نمی‌خورند؟
افرادی که در مناطق سردسیر زندگی می کنند مانند اسکیموها در مقایسه با اروپایی ها به راحتی سرما نمی خورند. این از جمله تا حدی به دلایل ژنتیکی مرتبط است. ساکنان هر منطقه خود را با دمای هوای منطقه شان مطابقت می دهند. مجموعه یی از جهش های ژنتیکی در این تطابق نقش دارند. در نتیجه این جهش‌های ژنتیکی متابولیسم نیز تغییر می‌کند. به طور مثال اینوئیت‌های گرینلند می توانند به طور موثر چربی بدن را به گرما تبدیل کنند و از رژیم غذایی سرشار از ماهی شان به خوبی استفاده کنند.
پیشگیری از سرما خوردگی
اکثر مردم قابلیت سازگاری با دمای متفاوت هوا را ندارند. البته ما در برابر سرماخوردگی کاملا هم بی دفاع نیستیم. اخیراً پاندمی کووید-۱۹ نشان داد که اقدامات بهداشتی مانند شستن منظم منظم دست‌ها مهم اند. همچنان دمای داخلی نیز می تواند عامل موثر در برابر ابتلا به سرما خوردگی باشد. گرمایش خشک باعث خشکی غشاء مخاطی می شود و این را ویروس ها دوست دارند، چرا که می توانند به راحتی از این طریق وارد بدن ما شوند. اما تهویه منظم هوای اتاق می تواند تاثیرات برعکس داشته باشد.
دویچه وله دری