اطلاعیهی نهضت مقاومت ملی ایران در سوگ ایرج پزشکزاد
ادیب برجستهی ملی، یار وفادار شاپور بختیار
و عضو شورایعالی نهضت مقاومت ملی ایران
با دریغ و اندوهی وصف ناپذیر از خبر درگذشت ایرج پزشکزاد نویسندهی نامدار کشور و یار نزدیک و وفادار شاپور بختیار در روز چهارشنبه ۲۲ دیماه در لُسآنجلس آگاه شدیم. پزشکزاد زادهی تهران، در ۱۳۰۶ بود و به هنگام درگذشت ۹۴ سال داشت.
پدر او یک پزشک به نام حسن پزشک زاد و مادرش یک معلم به نام شاهزاده فکری ارشاد، دختر مؤیدالممالک فکری ارشاد بود.
ایرج پزشکزاد عضو شورایعالی نهضت مقاومت ملی ایران، یک ادیب و نویسندهی تراز اول، حقوقدان، دیپلمات سابق و مترجمی زبردست بود. وی پس از اِتمام تحصیلات خود در رشتهی حقوق در کشور فرانسه چند سال نیز به شغل قضاوت در دادگستری اشتغال ورزیده بود. او سپس به وزارت خارجه وارد شده بود و آخرین سمت او در این وزارتخانه مدیریت کل روابط فرهنگی آن بود.
او اندکی پس از فتنه ی ۵۷، هنگامی که برای انجام امری خانوادگی به پاریس آمده بود با شاپور بختیار از نزدیک آشنا شد و بدون لحظهای تردید دعوت او به همکاری و پیوستن به نهضت مقاومت ملی را پذیرفت.
افزون بر عضویت او در شورایعالی نهضت مقاومت ملی ایران مهمترین فعالیت او در این سازمان در زمینهی تبلیغات بود. او بویژه نشریهی قیام ایران، یک ارگان سیاسی ـ فرهنگی غیررسمی نهضت را که در هیأت تحریریهی آن دانشمندانی چون زنده یاد دکتر محمدجعفر محجوب، رییس فرهنگستان ادب ایران، با او همکاری داشتند، مدیریت میکرد.
در میان آثار او رمان پرطنز و معروف دایی جان ناپلئون که در آن نقد پارهای از رفتارها و روحیات هموطنان به نحوی استادانه مبنای داستان شده بود و به همین جهت اَساس یک فیلم نیز قرارگرفت، و علاوه بر انگلیسی به چندین زبان دیگر نیز ترجمه شد از شهرت بیشتری برخوردار بود.
اما آثار نوشتهی او که سالها پیش از آن از طنزهای نقادانه در مطبوعات کشور آغازشده بود به این رمان و داستانهای دیگرش محدود نمیشد. پزشکزاد ادیبی صاحبنظر و تاریخنگاری باریکبین نیز بود. در زمینهی ادب فارسی باید بویژه از دو اثر مهم او:
ـ طنز فاخر سعدی ۱۳۸۱،
ـ حافظ ناشنیدهپند ۱۳۸۳،
نام برده شود. باید گفت که او به حافظ عشقی بیپایان میورزید.
در زمینهی بررسی های تاریخی عنوانهای زیر از مهمترین کارهای او بود:
ـ مروری در واقعهی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و قانون مصونیت نظامیان آمریکایی،
ـ مروری در تاریخ انقلاب روسیه، ۱۳۷۰،
ـ مصدقِ بازمصلوب: ۱۳۷۲، مجموعهی مقالات سیاسی،
ـ مروری در تاریخ انقلاب فرانسه، ۱۳۸۱،
ـ مروری در انقلاب مشروطیت ایران، ۱۳۸۴،
در زمینهی ترجمه نیز او بیش از ۱۰ اثر ادبی و تاریخی از خود بهجاگذاشته بود.
در سال ۲۰۱۴، او در مجلس بزرگداشت شاپور بختیار که به دعوت نهضت مقاومت ملی ایران به مناسبت صدمین سالروز تولد آخرین نخست وزیر مشروطهی ایران در شهر کلن آلمان برگذار شد شرکت و سخنرانی کرد، و در سالهای گذشته نیز بهرغم ضعف جسمانی و سالخوردگی تا جایی که توانست در مراسم بزرگداشت شاپور بختیار که در روزهای شش اوت به دعوت نهضت مقاومت ملی ایران در پاریس بر سر مزار رهبر بزرگ سیاسی فقید کشور برگذار میشد حضور مییافت و با ادای احترام به او حاضران را از سخنان خود بهرهمند میساخت.
با درگذشت پزشکزاد ملت ما یک ایراندوست ایرانشناس، یک آزادیخواه بزرگ و شجاع، یک هنرمند و ادیب کمنظیر و یک انسان و ایرانی درخور احترام و ستایش را از دست میدهد؛ مردی که یاد و مهر او در دل هر ایرانی دوستدار بزرگان خود همواره زنده میماند.
ما فقدان دردناک این ایرانی نامدار و عضو شورای این سازمانمان را به فرزند برومند او و خانوادهی محترم پزشکزاد، به همهی پیروان راه مصدق و یاران شاپور بختیار و ملت بزرگ ایران تسلیت میگوییم. به امید روزی که ادای احترام به چنین بزرگان ملی در خاک میهن صورت پذیرد.
ایران هرگز نخواهد مرد
پنجشنبه ۲۳ دیماه ۱۴۰۰
برابر ۱۳ ژانویهی ۲۰۲۲
نهضت مقاومت ملی ایران