ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Sun, 10.10.2021, 13:36

زیباکلام: جنگ بنی‌صدر با روحانیون، بر سر قدرت بود


حجمِ حملات به مرحوم ابوالحسن بنی‌صدر بعد از فوتش خیلی بیشتر شده. در روم “خبرآنلاین” دیشب، جدای از فهرست اتهامات همیشگی، از جمله “خیانت” وی در جنگ و اینکه باعث سقوط خرمشهر می‌شود؛ جاسوسی برای آمریکایی‌ها؛ تلاش در آزادی گروگانها و...، یک اتهام جدید هم به کیفرخواست علیه بنی‌صدراضافه شد: مسئولیت اقتصاد دولتی فاسد و ناکارآمدکنونی ایران هم برعهده بنی صدر می‌باشد.

او ۴۳ سال پیش نظریه “اقتصاد توحیدی” را مطرح می‌نماید و آن نظریه بنیان اقتصاد امروز ایران می‌شود. یعنی نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از۴۳ سال هنوز اسیر”اقتصاد توحیدی” بنی‌صدر است. “خیانت”های بنی صدر از جنس همان خیانتهایی است که نظامِ اسلامی ۴۳ سال است به هر مخالف، ناراضی و منتقدی که با آن اختلاف پیدا می‌کند نسبت می‌دهد. از مرحومِ مهندس بازرگان گرفته تا مرحوم آیت‌الله‌ منتظری، مرحوم هاشمی‌رفسنجانی، میرحسین موسوی، حجت‌الاسلام مهدی کروبی، سید محمد خاتمی...تا برسیم به “خیانت”های روحانی و ظریف.

بنی‌صدر قطعاً مرتکب اشتباهاتِ مهمی شد. بزرگترین اشتباه وی همکاری با مجاهدین بود. جریانی که سرسوزنی اعتقاد به دمکراسی ندارد. اشتباه دیگر وی آن بود که با هیچ گروه، شخصیت و جریان دیگری حاضر به همکاری و تقسیمِ قدرت نبود. اشتباه سومش از دست دادن حمایت امام بود. تکبر، منیت و غرورِ بیش از حد یقینا “پاشنه آشیل” وی در سقوط از قدرت شد. والا او به عنوان یک روشنفکرِ مسلمان از محبوبیتِ زیادی میان اقشار و لایحه‌های تحصیل‌کرده و مرفه‌ترِ جامعه همچنان برخوردار بود.

مخالفینِ اصلی بنی‌صدر، اسلامگرایان انقلابی بودند که پایگاه اصلی‌شان مجلس و حزب جمهوری اسلامی بود. پایگاهِ اجتماعی‌شان هم کسر قابلِ توجه‌ای از روحانیون، بازار و کسبه خرده پا، اقشار و لایه‌هایِ محروم‌تر و کمتر تحصیل‌کرده‌تر بودند. پایگاهِ اجتماعیِ بنی‌صدر برعکس، اقشار و لایه های مرفه‌تر و تحصیلکرده‌تر شهرنشین بودند. رویارویی‌شان هم بر سر قدرت بود. اسلام‌گرایان، برخلافِ بنی‌صدر تشکیلات داشتند. انقلاب را رهبری کرده و خیلی بیشتر از بنی‌صدرِ “پاریس‌نشین” هزینه داده بودند. بنابر این حاضر نبودند قدرت کمتری از بنی‌صدر داشته باشند. اعتقادات، حوزه دیگرِ اختلاف بود. بنی‌صدر به حجاب اجباری، دشمنی با غرب و آمریکا یا صدور انقلاب باور نداشت.

او معتقد بود مدیریتِ کشور می‌بایستی به متخصصین واگذار شود در حالی که انقلابیون، اصلی‌ترین شرط را تعهدِ انقلابی می‌دانستند. آن جنگ قدرت و نهایتاً سقوطِ بنی‌صدر، بزرگترین ضربه را به آرمان‌های دمکراتیک انقلاب وارد ساخت.