خبرگزاری آناتولی: مصطفی تاجزاده، سیاستمدار ایرانی که ۲۵ آوریل با انتشار بیانیه‌ای برای حضور در انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری ایران اعلام کاندیداتوری کرد، در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری آناتولی ضمن تشریح اهداف خود برای حضور در این انتخابات به سئوالات مرتبط با سیاست‌های منطقه‌ای این کشور پاسخ داد.
تاجزاده درباره حضور نیابتی ایران در سوریه، عراق و یمن اظهار کرد: من همیشه منتقد سیاست‌های جمهوری اسلامی بودم. به خصوص درباره سوریه، از قدیم تا کنون.
وی گفت: البته همچنان که منتقد دخالت‌های عربستان، ترکیه، آمریکا، روسیه، فرانسه و انگلیس در آن کشور بوده‌ام. معتقدم دخالت قدرت‌های خارجی در کشورهای منطقه جز اینکه بر شدت و عمق مسائل بیفزاید نتیجه مثبتی ندارد. مسائل منطقه و هر کشوری باید توسط مردم همان کشور حل شود.
- هدف از اعلام کاندیداتوری برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری
این سیاستمدار ایرانی درباره هدف اصلی‌اش از کاندیداتوری در این دوره از انتخابات گفت: جامعه ما و جمهوری اسلامی در ۴۲ سال گذشته دارای دستاوردها و نقاط مثبتی بوده و از مشکلاتی در رنج است. اصلاحات برای نشان دادن ریشه مشکلات و ارائه راه حل و برای برون رفت از این وضعیت مطرح شده است. من در این انتخابات نامزده شده‌ام تا پرچم اصلاحات ساختاری، راهبری و رفتاری را بلند کنم و به جامعه اعلام کنم که علت عمده مشکلات کشور ناشی از این سه امر است.
تاجزاده منظور از اصلاحات ساختاری را این می‌داند که در یک نظام جمهوری «هیچ مقام مادام‌العمر سیاسی نباید باشد». او در این خصوص توضیح داد: اختیارات همه باید محدود باشد و همه منتخب مردم، مستقیم یا غیر مستقیم قرار گیرند. به این ترتیب از تمرکز قوا و قدرت در دست یک نفر که می‌تواند به استبداد بزرگی ختم شود جلوگیری شود. ما یک بار در انقلاب مشروطه این وضعیت و این روند اشتباه را شاهد بوده و تجربه کردیم و امیدواریم این‌بار با استفاده از آن تجربیات مانع تکرار آن چیزی شویم که انقلاب مشروطه را به انحراف برد.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب که معتقد است از این منظر رادیو و تلویزیون باید خصوصی و آزادی مطبوعات باید تامین شوند، گفت: باید بی طرفی دستگاه قضایی تضمین شود و نظامیان از مداخله در امور سیاسی، اقتصادی و انتخاباتی منع شوند تا سیاست ورزی مدنی امکان پذیر شود.
وی در خصوص اصلاحات دوم با بیان این که استراتژی کشور باید توسعه اقتصادی، علمی، فنی و توسعه همه جانبه عادلانه و پایدار باشد، افزود: این امر باید با مشارکت خود ملت صورت پذیرد و اهداف و ابزارهای دیگر از جمله دیپلماسی کشور در خدمت توسعه میهن و رفاه مردم قرار گیرد. متاسفانه در حال حاضر عمدتا اهداف نظامی تعیین کننده استراتژی کشور است و دیپلماسی و اقتصاد کشور در خدمت آنهاست.
تاجزاده اصلاحات رفتاری را سومین بخش اصلاحات و یکی دیگر از اهدافش بیان کرد و گفت: متاسفانه مجموعه انتصابات رهبر جمهوری اسلامی به گونه‌ای است که همه از یک جناح سیاسی هستند و به این ترتیب نهادهای انتصابی مانند شورای نگهبان، صدا و سیما، قوه قضاییه، فرمانده‌هان نیروهای مسلح همه از یک گرایش سیاسی انتخاب می‌شوند و این موجب دوگانگی در حاکمیت شده است که نهادهای انتصابی را در برابر نهادهای انتخابی قرار می‌دهد. پروژه من برافراشتن اصلاحات ساختاری، رویکردی و رفتاری است. و انتخابات فرصت مناسبی برای این است که من بتوانم این پروژه را به گفتمان هژمونیک و برتر کشور تبدیل کنم.
وی خود را «صدای بی‌صدایان» خواند و گفت: صدای سرکوب‌شدگان دی۹۶ و آبان۹۸؛ قربانیان فاجعه‌ی سقوط هواپیما؛ حاشیه‌نشینان و نادیده‌گرفته‌شدگان؛ صدای محرومانی که ساختارهای عقب‌مانده، رویکردهای اشتباه و رفتارهای نادرست حکومت فشار طاقت‌فرسایی بر آنها تحمیل می‌کند خواهم بود.
- مسیر پس از رد صلاحیت
تاجزاده در پاسخ به این سوال که اگرتایید صلاحیت شود چه برنامه‌ای دارد گفت: به زودی برنامه خود را منتشر خواهم کرد و در معرض قضاوت و نقد دیگران قرار خواهم داد.
این سیاستمدار ایرانی درباره احتمال رد صلاحیت شدن و مسیری که پس از آن در پیش خواهد کرد توضیح داد: تنگ نظری اعضای شورای نگهبان و جناح بازی آنان رد صلاحیت را امری بدیع و دور از انتظار نمی‌کند. البته دلیلی برای رد صلاحیت نمی‌بینم، ولی به رد صلاحیت خود اعتراض می‌کنم اما بسته به رفتار و فضای انتخاباتی کشور موضع خود را درباره انتخابات روشن خواهم کرد. اگر انتخابات مانند مجلس چنان بسته شده باشد و آن چنان مهندسی شده باشد که به یک کودتای انتخاباتی شبیه باشد طبیعتا اعلام خواهم کرد که در این انتخابات رای نخواهم داد. اگر رقابت معنا داری بین نامزدها وجود داشته باشد برای اینکه کشور در اختیار نظامیان قرار نگیرد و حکومت کاملا یکدست نشود رای خواهم داد.
- مخالفت‌ها با تاجزاده
تاجزاده در ارتباط با مخالفت‌ها و اعتراضات از سوی جناح‌های مختلف از حمله براندازان، اصول‌گرایان و برخی اصلاح طلبان به اعلام کاندیداتوری وی، گفت: علت اعتراض براندازان کاملا روشن است. آنها مدعی آن هستند که جمهوری اسلامی اصلاح پذیر نیست. بنابراین هم صدایی برای اصلاح از درون آن را محکوم می‌شمارند و با آن مخالفت می‌کنند. چون اگر معلوم شود می‌توان در درون این سیستم بود و آزادانه از اصلاحات ساختاری و استراتژیک آن سخن گفت طبعا آن را برنمی‌تابند چرا که فکر می‌کنند چنین فضایی بیانگر این است که سیستم خودش را اصلاح کند و نیازی به براندازی نیست.
وی ادامه داد: همچنین طبیعی است که اصولگراها با من مخالف باشند. اما بخشی از اصلاح طلبان هم مخالفند چون فکر می‌کنند سخن گفتن از اصلاحات راهبردی، ساختاری و رفتاری باعث می‌شود که امکان فعالیت اصلاح طلبان کمتر شود، حکومت یکدست‌تر و فضا امنیتی‌تر شود. حال اینکه من برعکس، فکر می‌کنم با طرح اصلاحات ساختاری مردم دلگرم‌تر می‌شوند و حکومت در نهایت مجبور می‌شود عقب‌نشینی کند و راه برای سیاست ورزی اصیل و امیدواری مردم باز می‌شود.
- انتقاد به نظارت استصوابی
مصطفی تاجزاده، که در طول سالیان به عنوان یکی از مخالفان و منتقدان نظارت استصوابی در ایران شناخته می‌شود، در این باره توضیح داد: نظارت استصوابی را بزرگترین بدعتی می‌دانم که بعد از درگذشت بنیان گذار جمهوری اسلامی صورت گرفته است و نظارت مردم بر حکومت را به نظارت حکومت بر ملت تبدیل می‌کند. بنابراین یک انحراف بزرگ در گفتمان انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار آن است.
وی در پاسخ به این سوال که چطور با وجود مخالفت با نظارت استصوابی خود را در شرایط بررسی صلاحیت از سوی شورای نگهبان قرار می‌دهید، گفت: از زمانی که نظارت استصوابی مطرح شده در این ۳۰ سال من با آن مخالفت کردم. اما در عین حال همواره با وجود نظارت استصوابی در انتخابات شرکت می‌کردیم و با موضع اعتراضی و انتقادی و با امید اینکه بتوانیم حکومت را مجبور کنیم که کلا این نظارت استصوابی را لغو کند. در اغلب موارد وقتی فضا باز می‌شد می‌توانستیم نامزد معرفی کنیم. در برخی انتخابات هم فضا چنان بسته می‌شد که امکان معرفی نامزد نداشتیم. مثل انتخابات مجلس کنونی در سال ۱۳۹۸ که من رای ندادم. بنابراین شرکت در انتخابات به معنای این نیست که نظارت استصوابی را پذیرفتیم. از آن طرف هم با حضور این نظارت شرکت می‌کنیم مگر اینکه فضا مهندسی شود و امکان رقابت معنادار را از ما بگیرد.
- امکان برگزاری رفراندوم وجود دارد
این فعال سیاسی اصلاح طلب در جواب به اینکه آیا می‌توانید انتقادات به قانون اساسی را حل کنید؟ گفت: اگر رئیس جمهور موضع انتقادی به قانون اساسی داشته باشد از جایگاه حقوقی که دارد بیشتر از یک شهروند منتقد می‌تواند تاثیر گذار باشد و رهبری را قانع کند. مانند آیت الله خمینی که در اواخر عمر خویش نسبت به تشکیل شورای بازنگری قانون اساسی اقدام کرد، ایشون هم در زمان حیات خودش شورای بازنگری قانون اساسی را تشکیل دهد و اصلاحات لازم را صورت دهد و به همه پرسی و رای مردم بگذارد.
وی درباره امکان برگزاری رفراندوم تصریح کرد: رفراندوم جزو قانون اساسی ماست. امکان برگزاری آن به لحاظ نظری همواره هست اما به لحاظ عملی حاکمیت نسبت به آن موضع دارد و تا به حال حاضر به انجام آن نشده است. جز در مورد تصویب خود قانون اساسی. ولی امکان آن هست مجلس با دو سوم آرا رفراندومی را تائید کند و به مرحله اجرا بگذارد. تا به حال هیچ دولتی لایحه‌ای برای برگزاری رفراندوم به مجلس ارائه نکرده است. من اگر رئیس جمهور شوم حتما جزو اقدامات دولتم خواهد بود.
- مخالف حجاب اجباری
. تاجزاده در در رابطه با حجاب اجباری که یکی از مسائل مهم در ایران به شمار می‌رود و عموما یکی از سوالات کلیدی از کاندیداهای ریاست جمهوری است، گفت: مخالف حجاب اجباری هستم. معتقدم این طرح شکست خورده است. همانطور که در زمان رضا شاه بی‌حجابی اجباری در ایران شکست خورد. به نظرم باید آزاد بگذاریم و هر خانمی مایل است با حجاب باشد و هر کسی مایل نیست بدون روسری در مراکز عمومی ظاهر شود. من طبیعتا به عنوان یک مسلمان به حجاب باور دارم اما به اجباری بودن آن معترض هستم.
لازم به ذکر است، خبرگزاری آناتولی سوالات دیگری نیز در این گفت و گو مطرح کرده بود که مصطفی تاجزاده ترجیح داد پس از اعلام نظر شورای نگهبان پاسخ آنها را بدهد.