الهه كولایی و فریده غیرت در گفت‌وگو با «اعتماد»
اعتماد / غزل حضرتی
نیاز به افزایش مشاركت سیاسی زنان، روز به روز و سال به سال بیشتر از قبل احساس می‌شود. تعادل‌بخشی جنسیتی در اداره امور و تصمیم‌گیری‌های كلان مدیریتی، از مسائلی است كه دیگر جنسیت نمی‌شناسد و زنان نخبه و تحصیلكرده، آماده رویارویی با آن شده‌اند. دیگر نمی‌توان شاهد روی كار آمدن دولت یا مجلسی بود كه زنان در آن سهمی نداشته باشند یا به امور جزیی مشغول شده‌باشند. دولت یازدهم، با وجود اینكه با شعار اقتصادی و بحث برجام سركار آمده بود، اما توانست در انتصابات خود، زنان را در سطح وسیع‌تری نسبت به گذشته، به امور مدیریتی بگمارد، چه كه در دولت قبل از آن، شاید شاهد تمایل دولتمردان و دولت‌زنان به خانه‌نشینی زنان بودیم.
تغییر نگرش جامعه و تصمیم‌گیران جامعه در به كارگیری زنان در پست‌های كلیدی و حساس، شاید روندی كند و گام به گام باشد، اما می‌توان با نگاهی به ورود ۱۷ نماینده زن به مجلس، انتصاب فرمانداران زن در شهرهای كوچكی كه شاید انتظار می‌رفت در آینده‌‌ای دورتر، تن به مدیریت زنانه بدهند و انتصاب معاونان و مشاوران زن برای وزرا خود گامی مهم در دستیابی به این مهم باشد كه زنان با نگاه شایسته‌سالاری و نه حتی تبعیض مثبت می‌توانند به این پست‌ها دست پیدا كنند.
انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم و شورای پنجم، محلی است برای به منصه ظهور رسیدن این خواسته و مطالبه كه زنان جدی‌تر از قبل دیده شوند. الهه كولایی، نماینده سابق مجلس در خصوص عملكرد دولت در بحث زنان به «اعتماد» گفت: دولت یازدهم وظیفه دشواری را در همه حوزه‌ها از جمله زنان برعهده داشت. باید تلاش‌های همه‌جانبه‌ای را برای اصلاح بسیاری از رفتارها و سیاست‌هایی انجام می‌داد كه از دولت قبل به جامانده‌بود. بر این اساس در شرایطی كه بسیاری از دستاوردها از میان رفته بود و عرصه عمومی كه زنان توانسته بودند در اقتصاد و فعالیت‌های مدنی برای خود راه باز كنند، با عقب‌رفتگی‌ها و دشواری‌هایی روبه‌رو بود، در معاونت زنان هم تكالیف دشواری برای بهبود شرایط ایجاد كرد كه به نظر می‌رسد یكی از مهم‌ترین حوزه‌های موفق عملكرد دولت همین بخش است. با همه مشكلاتی كه در حوزه معاونت زنان داشتیم، این معاونت توانست گام‌هایی را در توجه دادن به ضرورت رفع تبعیض، رفع محرومیت و ستم از زنان بردارد، هرچند دولت با مشكلات مالی بسیار در این زمینه روبه‌رو بود، اما طرح مطالبات زنان از دهان ریاست‌جمهوری و معاونت ایشان فی‌نفسه زمینه ساز فرصت‌هایی در این زمینه بود گرچه نمی‌توان هنوز به سادگی به از بین بردن نارسایی و دشواری‌های این حوزه اقرار كرد. كولایی در ادامه گفت: به دنبال عملكرد دوره‌های نهم و دهم در كشور، دولت یازدهم كه با شعار ایجاد فرصت‌های برابر برای همه شهروندان ایرانی از جمله زنان، توانسته بود رای خود را از جامعه زنان بگیرد در جهت رفع این محرومیت‌ها و ایجاد فرصت‌های برابر، اولین گام خود را در برنامه استخدامی دولت به نمایش گذاشت و معاونت به عنوان اقدام نمادین، خواستار به تعویق افتادن آیین‌نامه استخدامی شد تا زمینه برابری رقابت برای زنان هم فراهم شود. مساله نیاز زنان به اشتغال و حضور فعال در عرصه اقتصاد و سیاست غیرقابل انكار است، زنان توانمندی‌ها و مهارت‌های قابل‌توجهی را در عرصه تحصیلات تكمیلی و دانشگاه‌ها به دست آوردند كه مورد توجه دولت قرار گرفت.
ایفای نقش‌های موثر؛ مطالبه زنان
این فعال سیاسی همچنین در ادامه به مطالبات پیش روی زنان در ادامه كار دولت دوازدهم اشاره كرد و گفت: در واقع كارهای نكرده بسیار و مطالبات انباشته‌شده بسیاری فراروی دولت دوازدهم است كه به این سادگی قابل تامین شدن نیست. البته می‌توان امیدوار بود با شعار تدبیر و امید دولت یازدهم در مسیر تلاش‌های خود، بتواند گام‌های موثرتر و عملی‌تری را در چارچوب وعده‌های داده شده كه همان رشد و توسعه همه‌جانبه كشور و بهبود شرایط عمومی برای همه مردم است، تحقق پیدا كند. آنچه در مورد انتظارات زنان قابل اشاره است این است كه زنان همواره در طول دهه‌های گذشته به ویژه پس از انقلاب و شكل‌گیری جمهوری اسلامی، نقشی اثرگذار در حیات اجتماعی كشور در حوزه‌های مختلف بر عهده گرفتند، ولی برخورداری مناسب از آن را تجربه نكردند. نارسا بودن و بسیار پایین بودن حضور زنان در حوزه عمومی اقتصادی و سیاست، مطالبه‌ای غیرقابل چشم‌پوشی است، این مطالبه زنان ایرانی است كه روبه‌روی دولت دوازدهم قرار گرفته. او با اشاره به لزوم حضور زنان در مدیریت شهری گفت: همان‌طور كه از زنان در سیاست ملی و اقتصاد استفاده نشده، در مدیریت شهری نیز این وضعیت را شاهد هستیم. حضور اندك زنان در مدیریت شهری، امروز مصایب و آلام بسیاری را به ویژه در شهرهای بزرگ تحمیل كرده كه زنان با حضور موثر خود در تصمیم‌گیری‌ها و اجرای تصمیم‌ها در مدیریت شهری و اعمال نظارت بر نحوه تصمیمات و صرف بودجه‌های شهری می‌توانند همه توانایی‌های خودرا در مسیر بهبود زندگی شهری و بهبود عمومی شرایط جامعه به كار گیرند. نبود زنان در مدیریت شهری امروز بسیاری از مشكلات را چه در موضوع حمل و نقل، ترافیك، حفظ محیط زیست یا حتی تامین حقوق همه‌جانبه شهروندان از كودكان تا میانسالان و سالمندان تا موضوع اعمال نظارت بر جلوگیری از گسترش فساد یا رانت‌خواری و حتی مساله گسترش آسیب‌های اجتماعی با مشكل مواجه كرده. تجربه‌های موفق نشان داده با افزایش حضور زنان در این حوزه‌ها، مطالبات آنها برای زندگی بهتر و تلاش برای توزیع منافع و منابع برای همه شهروندان امكان عملی بهتری دارد. به گفته كولایی، توجه به بحث زنان، نباید صرفا یك امر جنسیتی دیده شود، بلكه موضوعی است كه منافع و دستاوردهای آن متوجه همه جامعه و شهروندان خواهد شد. زنان انتظار دارند به عنوان عوامل تاثیرگذار در همه عرصه‌ها و مدیریت شهری دیده شوند و به شمار آیند و از توانایی‌های‌شان به درستی استفاده شود.
رییس‌جمهور، زمینه‌ساز رفع تبعیض علیه زنان باشد
انتظارات نابجا از یك قوه، بحثی دیگر است كه فریده غیرت، حقوقدان در این خصوص به آن می‌پردازد. او در گفت‌وگو با «اعتماد» از آنچه باید از دولت و رییس‌جمهور انتظار داشت سخن به میان آورد و گفت: اصولا وقتی می‌خواهیم درباره انتظارت حرف بزنیم باید بدانیم انتظارات ما چه هست و از كه آن را می‌خواهیم. باید توجه داشته باشیم كه رییس‌جمهور، ریاست قوه مجریه است.
ایشان در مقام قانونگذاری نیست كه بگوییم قوانین را به نفع زنان تغییر دهند. فقط چیزی كه اینجا مورد توجه‌مان است و بارها به عنوان توقعات از رییس‌جمهور مطرح كردیم، ایجاد زمینه مساعد در كشور است، به سمتی كه دید جامعه نسبت به زنان تغییر كند و حقوقی كه لازمه وجود یك انسان است برای زنها درنظر گرفته شود. در كشور ما مساله وضع قوانین برای زنان یا تغییر قوانین به نفع آنها با مشكلات عدیده‌ای مواجه است، چون دید نسبت به تساوی زنان، منفی است و جنبه‌های دیگری به آن داده
می‌شود. لذا از رییس‌جمهور این انتظار را داریم بر قانون اساسی نظارت داشته باشد، چرا كه اگر قانون اساسی را بخوانندو درست اعمال كنند، حقوقی داریم كه اجرای آنها مغفول مانده. این چیزی است كه در ابتدای دولت یازدهم هم از ایشان خواستیم؛ از ایشان به عنوان حقوقدانی كه سابقه اجرایی هم دارد.
غیرت در ادامه به اقدامات دولت در موضوع زنان اشاره كرد و گفت: در امور اجرایی، رییس‌جمهور با انتخاب معاونان زن، انتصاباتی در فرمانداری‌ها، دید مثبت خود را نسبت به زنان نشان داد. دو معاون ایشان خانم هستند كه خوب هم تلاش می‌كنند. این دید مثبتی است كه می‌تواند برای رسیدن به همان زمینه مناسب، راه‌گشا باشد. به یاد دارم در ابتدای دولت، وقتی خواسته‌های زنان مطرح می‌شد، بدون توجه به حواشی آن بود؛ مثلا خواسته من رفع تبعیض در قوانین است، اما می‌دانم این فقط به دست رییس‌جمهور نیست، این را به عنوان نكته منفی برای عملكرد ایشان نباید تلقی كنیم. در دولت قبل از روحانی، با قانون حمایت از خانواده، نمره منفی از زنان گرفتند، تلاش زیادی هم شد كه با آن مقابله شود. دید رییس‌جمهور روحانی و عملكردش نشان می‌دهد با دولت قبل تفاوت‌های زیادی دارد و اعتقاد به اعطا و تساوی حقوق دارد، اما از آن سو ما هم می‌دانیم كه دست‌شان با چه مشكلاتی بسته است. لذا از ایشان تقاضا می‌كنیم زمینه را همان‌طور كه تا به امروز مساعد كرده، با انتخاب معاونین زن و مطرح كردن و قدرت دادن به زنان، زمینه را برای رفع تبعیض قوانین به وجود بیاورد. غیرت با اشاره به انتخابات شوراها گفت: اعتقاد دارم با توجه به اصولی كه در قانون اساسی در شوراها گفته و وظایفی كه برای شوراها تعیین كرده، مسائل رفاهی جامعه از جمله مسائلی است كه زنان به خوبی از عهده آن برمی‌آیند. همه ما قبول داریم این مسائل زنان و خانواده‌ها در دست زنان است. زنانند كه سامان می‌دهند. از زنانی كه داوطلب مدیریت شهری شده‌اند استقبال می‌كنیم.