خبرگزاری آسوشیتدپرس
دولت ایران روز چهارشنبه رئیس جدید بانک مرکزی را منصوب کرد. این اقدام پس از استعفای رئیس پیشین در پی سقوط بیسابقه ارزش ریال در برابر دلار آمریکا صورت گرفت؛ نوساناتی که جرقه اعتراضات گستردهای را در کشور زد.
سقوط آزاد ارزش ریال، واحد پول ملی ایران، بزرگترین اعتراضات سه سال اخیر در این کشور را رقم زد. این تجمعات از روز یکشنبه آغاز شد و تا روز سهشنبه ادامه یافت.
بر اساس گزارش خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا)، هیئت وزیران به ریاست مسعود پزشکیان، عبدالناصر همتی، وزیر سابق اقتصاد را بهعنوان رئیس جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. وی جانشین محمدرضا فرزین شد که روز دوشنبه از سمت خود استعفا داده بود.
کارشناسان معتقدند نرخ تورم ۴۰ درصدی منجر به نارضایتی عمومی شده است. روز چهارشنبه، دلار آمریکا با نرخ ۱ میلیون و ۳۸۰ هزار ریال (۱۳۸ هزار تومان) معامله شد؛ در حالی که این رقم در زمان آغاز به کار فرزین در سال ۲۰۲۲، حدود ۴۳۰ هزار ریال (۴۳ هزار تومان) بود. در پی این تحولات، بسیاری از بازرگانان و کسبه با تعطیل کردن واحدهای صنفی خود، در خیابانهای تهران و دیگر شهرها دست به تجمع اعتراضی زدند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «برنامه رئیس جدید بانک مرکزی شامل تمرکز بر کنترل تورم، تقویت پول ملی و همچنین رسیدگی به سوءمدیریت در بانکها خواهد بود.»
همتی ۶۸ ساله، پیش از این در دولت پزشکیان بهعنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی فعالیت میکرد. در ماه مارس، مجلس همتی را به دلیل آنچه سوءمدیریت و اتهام آسیب رساندن سیاستهای وی به ارزش ریال در برابر ارزهای معتبر خوانده شد، از سمت خود برکنار کرده بود.
ترکیب کاهش شدید ارزش پول ملی و فشارهای تورمی، قیمت مواد غذایی و سایر کالاهای ضروری را به شدت افزایش داده است. این وضعیت بر بودجه خانوارهایی که پیش از این نیز تحت فشار تحریمهای غرب (به دلیل برنامه هستهای ایران) بودند، فشار مضاعفی وارد کرده است. انتظار میرود با تغییر قیمت بنزین که در هفتههای اخیر اجرایی شد، وضعیت تورم تشدید شود.
ارزش پول ملی ایران در زمان توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام) که طی آن تحریمهای بینالمللی در ازای کنترل شدید برنامه هستهای لغو شد، حدود ۳۲ هزار ریال به ازای هر دلار بود. این توافق پس از خروج یکجانبه دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ (دوران اول ریاستجمهوری وی) از هم پاشید.