در مهمترین تحول دفاعی خاورمیانه پس از سالها، تام باراک، سفیر ایالات متحده در آنکارا و فرستادهٔ ویژه دونالد ترامپ، امروز رسماً اعلام کرد:
«ترکیه عملاً در آستانهٔ کنار گذاشتن کامل سامانهٔ اس-۴۰۰ روسی است. این سامانه حتی یک بار هم استفاده نشده و به زودی مشکل آن برای همیشه حل خواهد شد.»
باراک که در حاشیهٔ کنفرانس امنیتی ابوظبی سخن میگفت، با قاطعیت افزود: «من انتظار دارم این موضوع طی ۴ تا ۶ ماه آینده به صورت دائمی و شفاف حل شود. ترکیه بسیار مشتاق بازگشت به برنامهٔ اف-۳۵ است و ما هم همین را میخواهیم.»
چرا این خبر یک زلزلهٔ ژئوپلیتیک است؟
۱- پایان یک بنبست ۶ ساله از سال ۲۰۱۹ که ترکیه اولین باتریهای اس-۴۰۰ را از روسیه تحویل گرفت، واشنگتن آنکارا را از برنامهٔ مشترک تولید و خرید ۱۰۰ فروند اف-۳۵ اخراج کرد، بیش از ۱.۴ میلیارد دلار پرداخت ترکیه را بلوکه نمود و تحریمهای CAATSA را اعمال کرد.
۲- تغییر استراتژیک اردوغان منابع نزدیک به کاخ ریاستجمهوری ترکیه به بلومبرگ گفتهاند که آنکارا آماده است اس-۴۰۰ را یا «ذخیرهسازی دائمی» کند یا حتی به کشور سومی بفروشد تا آخرین نگرانیهای پنتاگون را برطرف کند. این چرخش ۱۸۰ درجهای پس از دیدار گرم ترامپ و اردوغان در کاخ سفید (سپتامبر ۲۰۲۵) و فشار اقتصادی ناشی از تورم لیر آغاز شده است.
۳- پیامدهای فوری
احتمال بازگشت ۴۰ فروند اف-۳۵ بلوک A که قبلاً برای ترکیه تولید شدهاند
لغو تحریمهای صنعت هوافضای ترکیه (TAI و زیرمجموعهها)
تقویت جایگاه ترکیه به عنوان بزرگترین ارتش ناتو پس از آمریکا در منطقه
ضربهٔ سنگین به صادرات تسلیحاتی روسیه در خاورمیانه
واکنشهای لحظهای
پنتاگون: «هر راهحل باید غیرقابل بازگشت و قابل راستیآزمایی باشد.»
کرملین (از زبان دیمیتری پسکوف): «اگر ترکیه اس-۴۰۰ را کنار بگذارد، تصمیم خودش است؛ ما قرارداد را اجرا کردیم.»
رسانههای ترکیه (حریت، ینیشفق): «بازگشت به اف-۳۵ یعنی بازگشت به غرب؛ این پیروزی دیپلماسی اردوغان است.»
کنگره آمریکا: گروهی از سناتورهای جمهوریخواه و دموکرات همچنان مخالفاند و میگویند «تا اس-۴۰۰ در خاک ترکیه است، اف-۳۵ نباید برگردد.»
تحلیل یک جملهای از تام باراک که همه چیز را گفت: «ترکیه اس-۴۰۰ را دارد، اما حتی یک بار هم روشن نکرده. این یعنی مشکل واقعی دیگر وجود ندارد.»
در ساعتهای آینده، انتظار میرود وزارت دفاع ترکیه بیانیهٔ رسمی صادر کند. اما پیام روشن است: پروندهٔ اس-۴۰۰ در حال بسته شدن است و آسمان ترکیه بار دیگر برای نسل پنجم جنگندههای آمریکایی باز خواهد شد که پایان یک فصل پرتنش، آغاز یک اتحاد تازه است.
کانال تلگرامی ایرانتایمز