باراک راوید / آکسیوس
به گفته دو مقام آمریکایی، رئیس‌جمهور ترامپ ماه گذشته در یک تماس تلفنی به ولیعهد سعودی، محمد بن‌سلمان (MBS)، گفته است که با پایان یافتن جنگ غزه، انتظار دارد عربستان سعودی به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل حرکت کند.
چرا این موضوع مهم است: مقام‌های آمریکایی به سعودی‌ها گفته‌اند امید دارند در جریان دیدار هفته آینده ترامپ و بن‌سلمان در کاخ سفید، پیشرفتی در این زمینه حاصل شود؛ هرچند اذعان دارند فاصله مواضع عربستان و اسرائیل همچنان بسیار زیاد است.
پشت پرده: تماس میان ترامپ و بن‌سلمان که پیش‌تر علنی نشده بود، پس از نشست صلح غزه در مصر در ماه گذشته انجام شد.
یک مقام آمریکایی که مستقیماً در جریان این تماس بوده گفت ترامپ به بن‌سلمان گفته است که او توانسته جنگ غزه را پایان دهد و اکنون می‌خواهد ولیعهد سعودی به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل حرکت کند.
به گفته این مقام، بن‌سلمان نیز گفته آماده است در این خصوص با دولت ترامپ همکاری کند.
سفارت عربستان در واشنگتن به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ نداد.
وضعیت موجود: جنگ غزه یکی از موانع اصلی عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان بود، اما تنها مانع محسوب نمی‌شود.
با این حال، مقام‌های آمریکایی می‌گویند برخی دیگر از مطالبات عربستان برای حرکت به سوی عادی‌سازی اکنون برآورده شده است.
عربستان خواستار یک پیمان دفاعی با واشنگتن بود و انتظار می‌رود در جریان سفر بن‌سلمان، یک تعهد امنیتی از سوی ترامپ دریافت کند. این تعهد هرچند یک پیمان دفاعی کامل نیست، اما می‌تواند پایه‌ای برای چنین توافقی باشد.
عربستان همچنین خواهان ایجاد مسیری برگشت‌ناپذیر به سوی تشکیل دولت فلسطینی در قالب یک توافق عادی‌سازی است. کاخ سفید بر این باور است که دو بند پایانی طرح صلح غزه ترامپ، موضوع تشکیل دولت فلسطین را وارد دستور کار کرده است.
نقطه تنش: بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که شدیداً با راه‌حل دو دولت مخالف است، دیدگاهی متفاوت دارد. نتانیاهو همچنین در خصوص اجرای طرح صلح ترامپ مواضعی سخت‌گیرانه اتخاذ کرده که از نظر مقام‌های آمریکایی کمکی به روند پیش‌رو نمی‌کند.
مشاوران ترامپ نتانیاهو را ترغیب می‌کنند که «به تصویر بزرگ‌تر» نگاه کند — اینکه با پیشبرد طرح ترامپ، می‌تواند یک توافق صلح با عربستان سعودی به دست آورد.
بین خطوط: طرح ترامپ می‌گوید اگر تشکیلات خودگردان فلسطین «با وفاداری» اصلاحات لازم را طی دوره بازسازی غزه انجام دهد، «شاید شرایط برای ایجاد یک مسیر معتبر به‌سوی خودمختاری و تشکیل دولت فلسطینی، که ما آن را خواست و آرزوی مردم فلسطین می‌دانیم، فراهم شود.»
طرح ترامپ همچنین می‌گوید آمریکا گفت‌وگویی میان اسرائیل و فلسطینی‌ها برقرار خواهد کرد تا بر سر «افق سیاسی برای همزیستی صلح‌آمیز و شکوفا» توافق شود.
مقام‌های سابق آمریکایی و دیپلمات‌های عرب تردید دارند این زبان سیاسی بتواند معیارهای عربستان برای «مسیر معتبر، برگشت‌ناپذیر و زمان‌بندی‌شده» به سوی تشکیل دولت فلسطینی را برآورده کند.
یک مقام سابق آمریکایی که با رهبری عربستان در ارتباط است گفت بن‌سلمان برای آنکه بتواند عادی‌سازی روابط با اسرائیل را به افکار عمومی سعودی — که در جریان جنگ غزه بسیار ضداسرائیلی‌تر شده — بقبولاند، نیازمند تعهدات بسیار قوی‌تری به‌طور مستقیم از سوی اسرائیل و همچنین اقدامات ملموس در صحنه است.
آن‌ها چه می‌گویند: یکی از مقام‌های ارشد آمریکایی گفت: «پیام ما به سعودی‌ها این است: “ما همه چیزهایی را که خواسته بودید انجام دادیم. اکنون رئیس‌جمهور ترامپ نیز خواسته‌هایی دارد، از جمله عادی‌سازی روابط با اسرائیل. پس شما چگونه می‌خواهید در این مسیر حرکت کنید؟”»
بزرگ‌نمایی: نتانیاهو مسئولیت پرونده عادی‌سازی با عربستان را به مشاور نزدیک خود، ران درمر، سپرده است؛ او با وجود استعفا از سمت وزارت، همچنان به‌عنوان فرستاده ویژه به کار ادامه خواهد داد.
بر اساس گفته منابع، درمر در جریان سفر اخیرش به واشنگتن، به معاون رئیس‌جمهور ونس و وزیر خارجه مارکو روبیو گفته است که به کار خود بر روی توافق‌های احتمالی با سوریه و عربستان ادامه خواهد داد.
آنچه باید زیر نظر داشت: مقام‌های آمریکایی می‌گویند گفت‌وگوها همچنان ادامه دارد، اما نمی‌دانند آیا در جریان سفر بن‌سلمان، پیشرفتی در زمینه عادی‌سازی حاصل خواهد شد یا نه.