تیمور ازهری و محمود حسنو / خبرگزاری رویترز / ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵
سوریه موفق شده است دو طرح جداگانه گروه تروریستی داعش برای ترور رئیس‌جمهور احمد شرع را خنثی کند. این خبر را دو مقام ارشد امنیتی اعلام کردند و آن را نشانه‌ای از تهدید مستقیم علیه رئیس‌جمهور دانستند؛ تهدیدی که در آستانه پیوستن او به ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا، بُعدی شخصی به تصمیمش می‌بخشد.
به گفته این منابع – یکی مقام ارشد امنیتی سوریه و دیگری مقام ارشد منطقه‌ای – این دو طرح طی چند ماه گذشته کشف و خنثی شده‌اند و نشان‌دهنده خطراتی هستند که شرع در مسیر تثبیت قدرت خود در کشوری ویران‌شده از ۱۴ سال جنگ داخلی با آن مواجه است.
در یکی از این موارد، طرح داعش حول یک برنامه رسمی از پیش اعلام‌شده که شامل حضور شرع بود، طراحی شده بود. منابع از ارائه جزئیات بیشتر به دلیل حساسیت موضوع خودداری کردند.
وزارت اطلاع‌رسانی سوریه از اظهار نظر در این‌باره خودداری کرد.
افشای طرح‌ها در آستانه دیدار شرع با ترامپ
افشای این طرح‌ها همزمان با آماده شدن سوریه برای پیوستن به ائتلاف جهانی ضد داعش به رهبری آمریکا صورت گرفته است؛ ائتلافی که قرار است روز دوشنبه با میزبانی رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، از شرع در کاخ سفید، به نقطه عطفی تاریخی برسد. این نخستین دیدار رسمی یک رئیس‌جمهور سوری با رئیس‌جمهور آمریکا خواهد بود.
شرع که دسامبر گذشته پس از آن‌که نیروی شورشی اسلام‌گرای تحت رهبری‌اش بشار اسد را سرنگون کرد، به قدرت رسید، تلاش دارد چهره‌ای میانه‌رو از خود ارائه دهد. او امیدوار است این دیدار با ترامپ راه را برای حمایت بین‌المللی از بازسازی بلندمدت سوریه هموار کند.
پیوستن به ائتلاف ضد داعش نشان‌دهنده تغییر جهت سوریه پس از سقوط اسد است؛ از متحدی کلیدی برای روسیه و ایران به سوی نزدیکی با بلوک‌های غربی و عربی.
با این حال، مأموریت شرع برای اتحاد سوریه بسیار دشوار باقی مانده است. نیروهای تحت فرمان او درگیر خشونت‌های فرقه‌ای مکرر بوده‌اند، در حالی که حملات علیه غیرنظامیان و نیروهای امنیتی همچنان ادامه دارد؛ حملاتی که دمشق مسئولیت آن‌ها را متوجه داعش می‌داند.
نبردی طولانی با داعش
در آخر هفته گذشته، وزارت کشور سوریه عملیات گسترده‌ای را علیه سلول‌های داعش در سراسر کشور آغاز کرد که به گفته رسانه‌های دولتی، منجر به بازداشت بیش از ۷۰ مظنون شد.
مقام امنیتی سوریه گفت این عملیات بر اساس اطلاعاتی انجام شده که نشان می‌داد داعش در حال برنامه‌ریزی برای حمله به دولت و اقلیت‌های مذهبی سوریه بوده است.
این عملیات همچنین پیامی بود مبنی بر اینکه دستگاه اطلاعاتی سوریه نفوذ عمیقی در ساختار داعش دارد و پیوستن سوریه به ائتلاف، یک سرمایه مهم برای عملیات جهانی علیه این گروه خواهد بود.
پیش از به قدرت رسیدن در حمله‌ای برق‌آسا طی ۱۱ روز در سال گذشته، شرع رهبری گروه شورشی اسلام‌گرای هیئت تحریر الشام (HTS) را بر عهده داشت؛ گروهی که پیش‌تر شاخه القاعده در سوریه بود.
شرع در سال ۲۰۱۶ روابط خود را با القاعده قطع کرد و از آن زمان نبردهای خونینی را علیه داعش به راه انداخته است؛ از جمله عملیات‌های نظامی و بازداشت‌های گسترده در پایگاه HTS در ادلب.
پس از سقوط اسد، داعش تلاش کرده است بار دیگر در سوریه قدرت بگیرد. این گروه تلاش دارد نزدیکی شرع با غرب و وعده‌های او برای حکمرانی بر اساس احترام به همه گروه‌های مذهبی سوریه را مغایر با اسلام جلوه دهد.
در ماه ژوئن، ۲۵ نفر در حمله انتحاری به کلیسایی در دمشق کشته شدند؛ حمله‌ای که دولت مسئولیت آن را متوجه داعش دانست، هرچند این گروه مسئولیت رسمی آن را بر عهده نگرفت.
به گفته چند مقام سوری، دولت شرع ماه‌هاست در مبارزه با داعش با ارتش آمریکا همکاری می‌کند، اما پیوستن رسمی به ائتلاف، سطح همکاری‌ها را به‌طور چشمگیری افزایش خواهد داد. این اقدام همچنین به‌عنوان گامی اعتمادساز از سوی شرع برای متقاعد کردن قانون‌گذاران آمریکایی جهت لغو تحریم‌های باقی‌مانده علیه سوریه تا پایان سال تلقی می‌شود.
هفته گذشته، خبرگزاری رویترز گزارش داد که ارتش آمریکا در حال آماده‌سازی برای استقرار در یکی از پایگاه‌های هوایی دمشق برای نخستین بار است. یکی از مقامات دولت آمریکا خواست نام و موقعیت دقیق این پایگاه منتشر نشود و دلیل آن را نگرانی‌های امنیتی عملیاتی عنوان کرد.
رسانه‌های دولتی سوریه این گزارش را تکذیب کردند، اما توضیحی درباره بخش‌های نادرست آن ارائه ندادند.