باراک راوید، مارک کاپوتو / آکسیوس
اسرائیل روز یکشنبه پس از آنکه شبه‌نظامیان حماس موشک‌های ضدتانک به سوی سربازان اسرائیلی شلیک کردند، حملات هوایی را در غزه انجام داد. این خبر را ارتش اسرائیل (IDF) در بیانیه‌ای اعلام کرد.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
این درگیری‌ها جدی‌ترین تنش از زمان اجرایی شدن آتش‌بس به شمار می‌روند. دولت ترامپ در تلاش است تا از بروز حوادث بیشتری که ممکن است به فروپاشی توافق منجر شود، جلوگیری کند.
یک مقام ارشد دولت ترامپ به آکسیوس گفت: «ما می‌دانستیم که این تنش در حال شکل‌گیری است. هرچه بیشتر به این گروه‌ها اجازه داده شود به یکدیگر حمله کنند، این حملات شدت بیشتری خواهند یافت.»
جزئیات خبر:
ارتش اسرائیل اعلام کرد این حادثه صبح یکشنبه به وقت محلی رخ داد، زمانی که شبه‌نظامیان حماس از تونلی در منطقه رفح، که همچنان عمدتاً تحت کنترل ارتش اسرائیل است، خارج شده و یک موشک ضدتانک به سوی خودروی ارتش اسرائیل شلیک کردند.
در پاسخ به این حادثه، ارتش اسرائیل حدود ۲۰ حمله هوایی علیه اهداف حماس در منطقه رفح و دیگر بخش‌های غزه انجام داد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در بیانیه‌ای تأکید کرد که حماس آتش‌بس را نقض کرده و قول پاسخ قاطعانه‌ای داد.
دیدگاه طرف مقابل:
شاخه نظامی حماس هرگونه دخالت در حادثه رفح را رد کرد و تأکید نمود که کاملاً به آتش‌بس پایبند است.
شاخه نظامی حماس در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما از هیچ‌گونه حادثه یا درگیری در منطقه رفح اطلاع نداریم، زیرا این مناطق تحت کنترل اسرائیل هستند و ارتباط با گروه‌های ما که در آنجا باقی مانده‌اند، قطع شده است.»
پشت پرده:
مقامات آمریکایی و اسرائیلی اعلام کردند که اسرائیل پیش از انجام حملات، از طریق مرکز فرماندهی ایالات متحده که بر آتش‌بس نظارت دارد، دولت ترامپ را مطلع کرده بود.
استیو ویتکوف و جرد کوشنر، فرستادگان ترامپ، با رون درمر، وزیر اسرائیلی، و دیگر مقامات تماس تلفنی برقرار کردند تا هماهنگی‌ها و گام‌های بعدی را بررسی کنند.
یک مقام آمریکایی گفت که ایالات متحده از اسرائیل خواسته است «به‌صورت متناسب پاسخ دهد، اما خویشتنداری نشان دهد.»
این مقام افزود که ایالات متحده به اسرائیل توصیه کرده است که تمرکز خود را بر منزوی کردن حماس به دلیل نقض توافق و اقداماتش قرار دهد و به سرعت به سوی ایجاد جایگزینی برای حماس در غزه حرکت کند، به جای اینکه جنگ را از سر بگیرد.
این مقام آمریکایی تأکید کرد: «هیچ‌کس نمی‌خواهد به جنگ تمام‌عیار بازگردد. اسرائیلی‌ها می‌خواهند به حماس نشان دهند که اقداماتشان تبعاتی دارد، بدون اینکه توافق صلح را نابود کنند.»
تصویر کلی:
توافق برای پایان دادن به جنگ در غزه یک دستاورد دیپلماتیک بزرگ برای رئیس‌جمهور ترامپ محسوب می‌شود. مقامات آمریکایی معتقدند وضعیت به‌قدری شکننده است که تنها نظارت قوی می‌تواند این صلح شکننده را حفظ کند.
مقامات آمریکایی می‌گویند دولت ترامپ به‌طور قابل‌توجهی کنترل خود را بر اجرای توافق صلح غزه افزایش خواهد داد تا از فروپاشی آن جلوگیری کند.
یک مقام آمریکایی گفت: «۳۰ روز آینده بسیار حیاتی خواهد بود. ما اکنون مسئول اجرای توافق در غزه هستیم و تصمیم‌گیری‌ها را بر عهده خواهیم داشت.»
جزئیات بیشتر:
یک مقام آمریکایی اظهار داشت که درگیری‌های روز یکشنبه دقیقاً همان نوع حوادثی هستند که در دوره انتقال کنونی نگران‌کننده بوده و انتظار می‌رفتند.
مقام دوم آمریکایی گفت که از زمان سفر هفته گذشته ترامپ به منطقه، هم حماس و هم اسرائیل اقداماتی انجام داده‌اند که نگرانی‌هایی درباره پیشبرد اجرای توافق ایجاد کرده است.
حماس شروع به بازسازی قدرت خود در غزه کرده و حملات مرگباری علیه رقبای خود انجام داده است.
اسرائیلی‌ها نیز چندین بار تهدید کرده‌اند که به دلیل آنچه «کند پیش رفتن» حماس در بازگرداندن اجساد گروگان‌های فوت‌شده می‌خوانند، اجرای توافق را متوقف خواهند کرد. همچنین گزارش‌هایی از کشته شدن غیرنظامیان فلسطینی توسط ارتش اسرائیل در خط تماس وجود داشته است.
یک مقام آمریکایی گفت: «وضعیت همچنان بسیار حساس است. حماس، یا آنچه از آن باقی مانده، فکر می‌کرد که همه‌چیز مثل گذشته خواهد بود. اسرائیلی‌ها هم تا حدی همین‌طور فکر می‌کردند. بنابراین، ما باید نگذاریم شکست بخورند. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز همین احساس را دارند.»
چه باید دید؟
معاون رئیس‌جمهور ونس، ویتکوف و کوشنر قرار است این هفته به اسرائیل سفر کنند تا اجرای مرحله بعدی توافق را پیش ببرند. ویتکوف و کوشنر بر موارد زیر تمرکز خواهند کرد:
- تثبیت آتش‌بس برای امکان انتقال به مرحله بعدی توافق.
- ادامه بازگرداندن اجساد گروگان‌های فوت‌شده.
- تنظیم تحویل کمک‌های بشردوستانه به غزه و حل مشکلات بین اسرائیل و سازمان ملل برای جلوگیری از تصاحب و سودجویی حماس از محموله‌های کمک‌رسانی.
- ایجاد یک نیروی تثبیت‌کننده بین‌المللی که در غزه مستقر شود و به حفظ امنیت کمک کند.
- کار بر روی طرح‌هایی برای ساخت «رفح جدید» به‌عنوان الگویی برای غزه‌ای که تحت کنترل حماس نباشد. همچنین برنامه‌ای برای خلع سلاح حماس و غیرنظامی‌سازی غزه در حال تدوین است.
واقعیت‌ها:
یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «اکنون کار واقعی آغاز می‌شود.» این مقام تأکید کرد که برای موفقیت این فرآیند، نیاز به «افرادی است که بدانند چگونه یک شهرداری را اداره کنند، چگونه یک تصفیه‌خانه آب و فاضلاب بسازند و آن را مدیریت کنند. افراد متخصص در مدیریت محلی. این یک چالش عظیم است.»
این چالش به دلیل ویرانی گسترده در غزه حتی بزرگ‌تر است.
این مقام افزود: «حتی جابه‌جایی آوار کار دشواری خواهد بود.»
یکی دیگر از مشکلات کلیدی، چگونگی اجازه ورود بتن به غزه بدون افتادن آن به دست حماس است که از این مواد برای ساخت «تونل‌های ترور» استفاده کرده است.
نتیجه‌گیری:
یک مقام آمریکایی اظهار داشت که اگر حماس بار دیگر آتش‌بس را نقض کند، ایالات متحده ممکن است از اقدامات اسرائیل برای بازپس‌گیری کنترل بخش‌هایی از غزه حمایت کند تا فلسطینی‌های بیشتری بتوانند در مناطقی که تحت کنترل حماس نیستند، زندگی کنند.