انجمن مهندسان ایران در نامه‌ای به مسعود پزشکیان: فرصت‌های دیپلماتیک ایران به سرعت از میان می‌رود
انجمن مهندسان ایران با توجه به تحولات جدید در منطقه خاورمیانه در نامه‌ای راهبردی خطاب به رئیس جمهور، بازنگری در سیاست خارجی را ضروری دانسته و یادآور شد که تحولات سریع منطقه‌ای و بین‌المللی، فرصت‌های دیپلماتیک را برای ایران به سرعت از میان می‌برد و حال آنکه دیپلماسی هوشمند، به معنای دیدن فرصت‌ها پیش از آن است که به تهدید تبدیل شوند. این تشکل عضو جبهه اصلاحات ایران در عین حال نیز هشدار داد که ادامه ناآگاهی نسبت به تحولات منطقه‌ای، به فروکاهش نقش ایران در معادلات آینده خاورمیانه می‌انجامد.
در این نامه آمده است:
تحولات اخیر خاورمیانه و اعلام رسمی آتش‌بس در غزه، که با پذیرش اصولی طرح صلح آمریکا از سوی حماس و همراهی جامعه جهانی همراه شد، نقطه‌عطفی در نظم امنیتی منطقه و آزمونی سرنوشت‌ساز برای دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید.
این تحولات، اگر با درک عمیق و رویکردی واقع‌بینانه در سیاست خارجی ایران همراه شود، می‌تواند فرصت بی‌بدیلی برای بازسازی روابط ایران با جهان، کاهش فشار تحریم‌های فلج کننده، و بازگشت به مسیر توسعه ملی باشد.
متأسفانه، مواضع اخیر برخی مقامات رسمی کشور، از جمله اظهارات وزیر امور خارجه مبنی بر “عدم نیاز ایران به مذاکره با اروپایی‌ها”، نشان‌دهنده نوعی گسست شناختی میان تحولات واقعی منطقه و درک تصمیم‌سازان از آن است.
در شرایطی که چندین کشور جهان از جمله اروپایی ها و امریکا رسماً فرایند بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را آغاز کرده‌اند، هرگونه انکار ضرورت گفت‌وگو، به معنای تسلیم در برابر انزوا و فشار اقتصادی بیشتر است.
جناب دولتمردان باید درک کنند که رفع تحریم‌ها، بدون صدور قطعنامه جدید در شورای امنیت و بدون موافقت همان قدرت‌هایی که امروز علیه ایران اقدام کرده‌اند، ناممکن است. بنابراین، تداوم سیاست انفعال یا شعارهای غیرواقع‌گرایانه، در حقیقت نوعی “خودتحریمی” است که پیامد مستقیم آن بر معیشت مردم و رفاه ملی سنگینی می‌کند.
در حالی که کشورهای همسایه از مصر تا قطر، از ترکیه تا عربستان، در قالب نشست شرم‌الشیخ برای بازسازی غزه و شکل‌دهی نظم امنیتی جدید شرکت می‌کنند، غیبت ایران از این روند به معنای واگذاری جایگاه ژئوپلیتیک خود به رقبای منطقه‌ای است. سیاست خارجی در این مقطع نیازمند کنشگری فعال، نه انفعال و انکار است.
پذیرش طرح صلح از سوی حماس، پس از سال‌ها مقاومت پرهزینه، تکرار تجربه‌ای است که سی سال پیش یاسر عرفات و جنبش فتح در قالب توافق اسلو آزمودند. امروز حتی حماس نیز دریافته است که ادامه جنگ، راه نجات نیست.
جناب رئیس جمهور، چگونه ممکن است ما در تهران، از نقطه‌ای که خود فلسطینیان به ضرورت گفت‌وگو و هم‌زیستی رسیده‌اند، عقب‌تر بمانیم؟ مقاومت در برابر صلح، به معنای ایستادن در برابر اجماع جهانی و منطقه‌ای است و این، مستقیماً به زیان منافع ملی ایران تمام می‌شود. در سیاست خارجی باید بازتعریفی شجاعانه صورت گیرد؛ ایران نباید درگیر دوگانه کاذب “مقاومت یا تسلیم” شود. هر تصمیمی که امنیت، معیشت و جایگاه جهانی ایران را تقویت کند، مصداق مقاومت واقعی است.
جناب رئیس جمهور، سیاست خارجی ایران نیازمند بازتعریف است. جهان جدید، دیگر میدان تقابل ایدئولوژیک نیست، بلکه عرصه رقابت اقتصادی، فناوری و نفوذ نرم است. ایران باید از دیپلماسی هزینه‌زا و عطش ایدئولوژیک به دیپلماسی منفعت‌محور و توسعه‌گرا گذر کند. در این چارچوب، اولویت نخست سیاست خارجی کشور باید دفاع از منافع ملی و بهبود زندگی مردم باشد، نه مداخله در منازعات دیگران.
از این رو نشست شرم‌الشیخ، فرصتی تاریخی برای بازگشت ایران به دیپلماسی از موضع برابر و عزتمندانه است. رد یا بی‌توجهی به چنین دعوتی، به معنای انزوای داوطلبانه و واگذاری صحنه سیاست منطقه‌ای به دیگران است. ایران می‌تواند و باید با حضور فعال، نه تنها از منافع فلسطین، بلکه از منافع ملت خود دفاع کند.این گام مهمی برای بازسازی اعتماد جهانی و برساخت تصویر و پرستیژ مناسب از ایران است.
در شرایطی که آمریکا، اروپا و حتی روسیه در حال بازتعریف سیاست‌های خود در منطقه هستند، تهران نیز باید با نگاهی تازه به الزامات نظم جدید بنگرد. سیاست خارجی مؤثر آن است که بتواند دشمنان دیروز را به شرکای امروز تبدیل کند، نه برعکس.