مایا گبیلی / خبرگزاری رویترز / ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۵
چهار منبع آگاه از مذاکرات گفتند که تلاش‌ها برای دستیابی به یک پیمان امنیتی بین سوریه و اسرائیل در آخرین لحظه به دلیل درخواست اسرائیل مبنی بر اجازه باز کردن یک «کریدور بشردوستانه» به استان جنوبی سویدا در سوریه، با مانع مواجه شده است.
سوریه و اسرائیل در هفته‌های اخیر پس از ماه‌ها مذاکرات با میانجیگری ایالات متحده در باکو، پاریس و لندن که در آستانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک در این هفته سرعت گرفت، به توافق بر سر خطوط کلی یک پیمان نزدیک شده بودند.
این پیمان قرار بود یک منطقه غیرنظامی ایجاد کند که شامل استان سویدا نیز می‌شد، جایی که خشونت‌های فرقه‌ای در ماه ژوئیه صدها نفر از دروزی‌ها، شاخه‌ای از اسلام، را کشت.
اسرائیل می‌گوید از دروزی‌های سوریه محافظت خواهد کرد
اسرائیل که دارای یک اقلیت دروزی ۱۲۰ هزار نفری است که مردان آن در ارتش اسرائیل خدمت می‌کنند، گفته است که از این فرقه محافظت خواهد کرد و حملات نظامی در سوریه را تحت عنوان دفاع از آن انجام داده است.
در مذاکرات قبلی در پاریس، اسرائیل درخواست کرد که یک کریدور زمینی به سویدا برای کمک‌رسانی باز شود، اما سوریه این درخواست را به عنوان نقض حاکمیت خود رد کرد.
به گفته دو مقام اسرائیلی، یک منبع سوری و یک منبع در واشنگتن که در جریان مذاکرات قرار داشتند، اسرائیل این درخواست را در مراحل پایانی مذاکرات دوباره مطرح کرد.
منبع سوری و منبع در واشنگتن گفتند که درخواست مجدد اسرائیل، برنامه‌های اعلام توافق در این هفته را از مسیر خود خارج کرده است. این مانع جدید قبلاً گزارش نشده است.
وزارت امور خارجه، دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و وزارت امور خارجه سوریه به سوالات مربوط به خطوط کلی توافق یا موانع پاسخی ندادند.
از هفته گذشته تاکنون مذاکره‌ای صورت نگرفته است
تام باراک، فرستاده آمریکا، که میانجی مذاکرات بین سوریه و اسرائیل بوده است، روز سه‌شنبه گفت که این دشمنان دیرینه به دستیابی به یک «توافق کاهش تنش» نزدیک شده‌اند که در آن اسرائیل حملات خود را متوقف می‌کند و سوریه موافقت می‌کند که هیچ ماشین‌آلات یا تجهیزات سنگینی را در نزدیکی مرز با اسرائیل جابجا نکند.
او گفت که این اولین گام به سوی توافق امنیتی خواهد بود که دو کشور در مورد آن مذاکره کرده‌اند. یک دیپلمات آگاه به این موضوع گفت که به نظر می‌رسد ایالات متحده «از یک توافق امنیتی به یک توافق کاهش تنش تنزل می‌کند.»
احمد الشرع، رئیس جمهور سوریه و رهبر سابق القاعده که رهبری نیروهای شورشی را که سال گذشته دمشق را تصرف کردند، بر عهده داشت، اندکی پیش از باراک در رویدادی در نیویورک، نگرانی خود را از احتمال توقف مذاکرات توسط اسرائیل ابراز کرد.
او گفت: «ما از اسرائیل می‌ترسیم. ما نگران اسرائیل هستیم. قضیه برعکس نیست.»
یک مقام سوری به رویترز گفت که گفتگوها قبل از شروع مجمع عمومی سازمان ملل «مثبت» بود، اما این هفته گفتگوی بیشتری با مقامات اسرائیلی صورت نگرفته است.
نتانیاهو روز جمعه در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که معتقد است می‌توان با سوریه به توافقی دست یافت که به حاکمیت آن احترام بگذارد و هم از اسرائیل و هم از امنیت اقلیت‌ها در منطقه محافظت کند.
دفتر او روز چهارشنبه اعلام کرد که پایان مذاکرات جاری «مشروط به تضمین منافع اسرائیل است که از جمله شامل غیرنظامی شدن جنوب غربی سوریه و حفظ امنیت و سلامت دروزی‌ها در سوریه می‌شود.»
سوریه و اسرائیل از زمان تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ دشمن بوده‌اند. توافق‌نامه جدایی در سال ۱۹۷۴ یک منطقه غیرنظامی باریک تحت نظارت سازمان ملل ایجاد کرد.
اما از زمانی که شورشیان بشار اسد، رهبر وقت سوریه، را در ۸ دسامبر گذشته سرنگون کردند، اسرائیل حملات بی‌سابقه‌ای به دارایی‌های نظامی سوریه در سراسر کشور انجام داده و نیروهایی را به جنوب این کشور اعزام کرده است.
اسرائیل با استناد به ارتباطات سابق الشرع با القاعده، خصومت آشکاری نسبت به او ابراز کرده و با ایالات متحده لابی کرده است تا سوریه را ضعیف و غیرمتمرکز نگه دارد.
سوریه در ماه‌ها مذاکره، از بازگشت به توافق‌نامه‌ی جدایی ۱۹۷۴ حمایت می‌کرد. در اواسط سپتامبر، الشرع این توافق‌نامه را به خبرنگاران به عنوان یک «ضرورت» توصیف کرد. او در آن زمان گفت که اسرائیل باید به حریم هوایی و وحدت ارضی سوریه احترام بگذارد، اما احتمال نقض توافق‌نامه توسط اسرائیل را مطرح کرد.
او گفت: «ما می‌توانیم هر لحظه به توافق‌نامه‌ای دست یابیم، اما سپس مشکل دیگری پیش می‌آید و آن این است که: آیا اسرائیل به آن متعهد می‌شود و آن را اجرا می‌کند؟ ما این را در مرحله‌ی بعدی خواهیم دید.»