رفتار اخیر حکومت ایران در قبال مهاجران افغانستانی، به‌ویژه اخراج‌های گسترده، بازگرداندن به کشور مبدا بدون لحاظ کردن جنبه‌های انسانی، عدم شفافیت در اعلام ساز و کار اخراج از کشور و فشارهای اداری و امنیتی، در تضاد آشکار با تعهدات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران از جمله کنوانسیون ۱۹۵۱ مربوط به وضعیت پناهندگان، اصل عدم بازگرداندن (non-refoulement)، کنوانسیون حقوق کودک، و توافقات سه‌جانبه با دولت افغانستان و UNHCR است.
مردم ایران و افغانستان دهه‌ها در کنار یکدیگر با احترام، همزیستی و تعامل انسانی زندگی کرده‌اند. این پیوند دیرینه، وظیفه‌ای اخلاقی و تاریخی برای حفظ کرامت مهاجران و پناه‌جویان افغانستانی بر دوش نهادهای حاکمیتی ایران می‌گذارد.
اخراج اجباری، بازداشت‌های فله‌ای و محدود کردن دسترسی مهاجران به خدمات اولیه، نقض حقوق بنیادین انسان‌هاست، آنهم درحالی که به گواه گزارش‌های منتشر شده، درمیان بازداشت شدگان افراد دارای مدارک معتبر اقامت، تحصیل و اشتغال به وفور حضور دارند و این موضوع خلاف موازین انسانی و تعهدات جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی است.
لازم است ضمن رعایت اصول و قواعد انسانی، راهکارهای لازم برای مدیریت حضور و یا بازگشت داوطلبانه اتباع افغانستانی که خود قربانی نظام ایدئولوژیک حاکم بر آن کشور هستند، جایگزین رفتارهای غیرقانونی و غیرانسانی شود.
نرگس محمدی
۱۲ تیر ۱۴۰۴
تهران، ایران