یک زن افغان برنده جایزه «کاوشگر سال» نشنال جئوگرافیک شد

نشنال جئوگرافیک روز سه‌شنبه دوم خرداد (۲۳ مه)، از انتخاب یک زن افغان به عنوان برنده جایزه «کاوشگر سال» این رسانه خبر داد. شبانه بسیج راسخ، زن جوان اهل افغانستان که اکنون یک مدرسه در کشور روآندا را اداره می‌کند، به دلیل تلاش برای تحصیل دختران برنده این جایزه شد.

شبانه بسیج که دانش‌آموخته دانشگاه میدلبری در ورمونت آمریکا است، در دوره اول حاکمیت طالبان در افغانستان بود و در آن زمان که هنوز کودکی بیش نبود، با خواهرانش برای تحصیل به مدارس مخفی می‌رفت. پس از روی کار آمدن دولت جمهوریت، او در افغانستان به تحصیل ادامه داد و سرانجام در دوره دبیرستان از آمریکا سر در آورد. او پس از پایان تحصیل در دانشگاه میدلبری، به افغانستان بازگشت و مدرسه رهبری افغانستان یا سوله (The School of Leadership Afghanistan/ SOLA) را برای دختران افغانستان تاسیس کرد.

شبانه راسخ به نشنال جئوگرافیک گفت که رسالت خود را ساختن الگویی برای آموزش دانش‌آموزان آواره می‌داند. او گفت: «مدرسه سوله تنها یک مدرسه نیست؛ بلکه یک جنبش است.» این مدرسه اولین مدرسه شبانه‌روزی دخترانه در افغانستان بود که دانش‌آموزان ۱۱ تا ۱۹ سال را می‌پذیرفت و هدفش، فراهم کردن امکان تحصیلات با کیفیت عالی در خارج از افغانستان برای دختران بود.

پس از افتادن افغانستان به دست طالبان، شبانه بسیج برای نجات کارکنان و دانش‌آموزان مدرسه‌اش تلاش‌های فراوانی کرد و سرانجام موفق شد برای خود و آن‌ها از کشور روآندا ویزا بگیرد و با ۲۵۶ کارمند و دانش‌آموز این مدرسه به روآندا رفت.

شبانه و کارکنان مدرسه او، اکنون این مدرسه را در تبعید دوباره فعال کرده‌اند و زیرنظر یکی از دانشگاه‌های روآندا کار می‌کنند. نشنال جئوگرافیک نوشت: «شبانه بسیج راسخ به دلیل شجاعت، رهبری و تلاش‌های خستگی‌ناپذیرش برای اطمینان از دسترسی دختران و زنان جوان افغان به آموزش، به عنوان کاوشگر سال نشنال جئوگرافیک رولکس در سال ۲۰۲۳ انتخاب شد.»

تیم رباتیک دختران افغان نایب‌قهرمان جهان شد

شبانه به نشنال جئوگرافیک گفت که زنان و دختران به‌آرامی در حال حذف شدن از جامعه افغانستان‌اند و این برای او ناامید‌کننده است.

مدرسه سوله که اکنون به یک دانشکده تبدیل شده، در کشور روآندا ۶۱ دانشجو از میان پناهجویان افغان، ازبکستانی، پاکستانی و ایرانی دارد اما شبانه می‌گوید که تنها یک مدرسه فیزیکی کافی نیست، بلکه باید از طریق آنلاین برای دخترانی که در افغانستان فرصت تحصیل ندارند، زمینه آموزش فراهم شود.

او برای راه‌اندازی برنامه سوله‌ــاکس طرحی دارد؛ برنامه درسی موبایلی که به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد از طریق واتس‌اپ و گوشی‌های خود مطالعه کنند. او سیستمی ایجاد کرده است که چت‌هایی را ارائه می‌دهد که به عنوان کلاس درس عمل می‌کنند، جایی که معلمان می‌توانند دروس و تکالیف را پست کنند. نشنال جئوگرافیک نوشته است: «کلاس‌ها در هر نقطه از جهان‌ــ از جمله داخل افغانستان‌ــ در دسترس خواهند بود و برنامه سوله‌ــ‌ایکس به هر دانش‌آموز گواهی پایان دوره هم می‌دهد.»

کار مدرسه سوله در روآندا به اندازه‌ای پیشرفت داشته که ظرف دو سال موفق شده‌اند زمینی برای این مدرسه خریداری کنند و قرار است در این زمین، مدرسه‌ای برای ۲۰۰ دانش‌آموز ساخته شود تا دختران از کلاس ششم تا دوازدهم در آن تحصیل کنند.

شبانه در حالی به دلیل کار در زمینه آموزش این جایزه را به دست آورده که طالبان با سلطه بر افغانستان، دختران و زنان را به طور کامل از تحصیل در مقطع بالاتر از ابتدایی منع کرده‌اند. در حال حاضر دختران در افغانستان تنها اجازه دارند از کلاس اول تا ششم تحصیل کنند و پس از آن باید در خانه بمانند.

ایندی‌پندنت فارسی