اسرائیل تمایلی به آغاز و موفقیت مذاکرات وین ندارد / احمد زیدآبادی

اسرائیل تمایلی به آغاز و موفقیت مذاکرات وین ندارد، به چه دلیل؟

در حالی که آمریکا و اتحادیۀ اروپا آغاز به کارِ دولتِ سیدابراهیم رئیسی را به صورت فرصتی تازه برای بازگشت جمهوری اسلامی به میز مذاکرات وین می‌بینند، دولت اسرائیل تمام اهرم‌های قدرت خود را به کار گرفته است تا مانع تحقق این رویداد شود.

با همین هدف، یائیر لپید وزیر خارجۀ اسرائیل از همان ابتدای پیروزی رئیسی، او را با القابی مورد اشاره قرار داده است که از یک سو، خشم دولت جدید در ایران را برای دست زدن به اقدامات هیجانی برانگیزد و از دیگر سو، تعامل کشورهای غربی را با آن به عنوان امری “غیر اخلاقی” و ناممکن جلوه دهد.

برای هر ناظر بی‌طرفی اکنون تقریباً مسلم شده است که دولت اسرائیل از تداوم اختلاف بین ایران و دنیای غرب بسیار سود می‌برد و از همین رو، کمترین علاقه‌ای به حل و فصل مناقشات بین دو طرف ندارد.

واقعیت این است که به جز چند حزب صلح‌طلبِ کوچکِ یهودی، دیگرِ احزاب افراطی و راست و حتی میانۀ اسرائیل، هدف اساسی خود را ادامۀ اشغال کرانۀ باختری رود اردن و جلوگیری از تشکیل کشور مستقل فلسطینی در آن ناحیه قرار داده‌اند و سایر رفتارهای منطقه‌ای و بین‌المللی خود را در خدمت این هدف صورت‌بندی می‌کنند.

از این جهت، آنها می‌کوشند تا توجه جامعۀ جهانی را از مسئلۀ فلسطین به سوی دیگر بحران‌های منطقه‌ای متمرکز کنند تا بدین وسیله، به طورِ آرام و خزنده، برنامۀ اسکانِ یهودیان افراطی در کرانۀ باختری و بیت‌المقدس شرقی را توسعه داده و عملاً راه استقلال کرانۀ باختری را برای همیشه سد کنند.

آنها ظاهراً از تجربۀ تاریخ هفتاد سالۀ حیات دولت اسرائیل به این نتیجه رسیده‌اند که هر چه را در صحنۀ عینی و بر روی زمین بر اساس نیرنگ و عدوان تغییر دهند به مرور زمان به عنوان واقعیتی تغییرناپذیر مورد پذیرش حامیان آنها در صحنۀ بین‌المللی قرار خواهد گرفت.

این تجربه همینطور به آنان آموخته است که برای پیشبرد این هدف، وجود یک دشمن که بتوان همۀ مشکلات منطقه را به آن نسبت داد، کاملاً ضروری است و بدبختانه جمهوری اسلامی و برخی گروه‌های متحد آن در خاورمیانه به عنوان بازیگران این نقش در نظر گرفته شده‌اند.

به عبارت دیگر، اسرائیل برای بلعیدن کرانۀ باختری به تداوم دشمنی جمهوری اسلامی در مقام دولتی نافی تمامیتِ موجودیت خود که موضوعی موردِ حساسیت شدید جامعۀ جهانی است، سخت نیاز دارد و از همین رو با تمام قوای خود می‌کوشد تا مانع هر نوع حل و فصل نهایی اختلافات آن با دنیای غرب شود تا مبادا ایران از اولویت امنیتی آمریکا و اتحادیۀ اروپا خارج شده و نوبت به درخواستِ جهانی برای اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در بارۀ مسئلۀ فلسطین برسد.

بر همین اساس، اگر مذاکرات وین دوباره آغاز و به سمت موفقیت نیز پیش رود احتمال خرابکاری اسرائیل در روند آن بسیار وجود دارد. شیوه‌های سازمان‌های امنیتی و جاسوسی اسرائیل برای خرابکاری در مسیرهای دیپلماتیک، بسیار پیچیده و گمراه‌کننده و همراه با نفوذ تحلیلی و محاسباتی و بعضاً معکوس است و معمولاً طرف‌های مقابل را به اشتباه فاحش می‌اندازد.

از این رو، اگر فرض بگیریم که جمهوری اسلامی روزی حتی موافقت رسمی خود را با راه حل دو کشوری برای پایان مناقشۀ فلسطین اعلام کند، من بسیار بعید می‌دانم که دولت اسرائیل از آن خوشحال شود. برای من واضح شده است که آنها چنین چیزی را نمی‌خواهند. آنها طالب تداوم وضع موجود و روند رو به تخریب بیشتر آن هستند.

به بیانی دیگر، آنها حتی بی‌ثبات سازی ایران را به تغییرموضع جمهوری اسلامی در برابر مسئلۀ فلسطین ترجیح می‌دهند زیرا یک ایران بی‌ثبات نیز برای چندین دهه تمام وقت و توان جامعۀ جهانی را مصروف خود می‌کند و فرصتی برای توجه به آنچه در سرزمین‌های غرب رود اردن می‌گذرد، باقی نمی‌گذارد. در این چارچوب، آنها حتی به “تغییر رژیم” در ایران هم به طوری که به یک کشور باثبات تبدیل شود، تمایلی ندارند و بنابراین، برخی از سرنگونی طلبانِ جمهوری اسلامی که به کمک اسرائیل به تغییر رژیم در ایران امید بسته‌اند، باید آگاه باشند که اسرائیل تا مرز بی‌ثبات‌سازی ایران آنها را همراهی خواهد کرد و نه بیشتر.

با این وصف، اینک همه چیز به نوع نگاه و تصمیم دولت ابراهیم رئیسی بستگی دارد. آیا او می‌خواهد از این زاویه نیز به آشفته بازار خاورمیانه بنگرد و بر اساس آن، تصمیم‌های تازه بگیرد یا اینکه همان بازی گذشته را ادامه دهد؟