گروهی از زنان بلخی روز دوشنبه در یک راه پیمایی در شهر مزار شریف خواستار مشارکت زنان در حکومت آینده تحت رهبری طالبان در افغانستان و تضمین برابر حقوق زنان و مردان شدند.
این زنان حکومت همه‌شمول بدون حضور زنان را بی معنی میدانند و خواستار مشارکت زنان در حکومت آینده هستند. «حکومت همه‌شمول» یکی از وعده‌های طالبان از زمان به قدرت رسیدن و سقوط دولت اشرف غنی است.
به گزارش یورونیوز، اعتراض کنندگان که از جنوب روضه مبارک تا مقام ولایت بلخ در مرکز مزار شریف راه پیمایی کردند، خواستار آزادی و عدالت در حکومت طالبان شدند. معترضان شعار می‌دادند: «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «زنان حذف شدنی نیستند»، «شهر تک جنسیتی بوی تعفن دارد»، «کشور بدون زنان، منطقه بی‌زبان»، «انسانیت، نه جنسیت»، «آزادی زنانه حق مسلم ما است».
در روزهای گذشته تظاهرات مشابهی در کابل و هرات برگزار شده است. از زمان به قدرت رسیدن دوباره طالبان، نگرانی از تضییع حقوق زنان در افغانستان به شدت افزایش یافته است.
قدیر حلیم مسوول ارشاد و دعوت طالبان در بلخ تعهد می‌سپارد که پس از تشکیل حکومت آینده برای زنان بر بیناد اصول اسلام حق داده خواهد شد. آقای حلیم می‌گوید: «زنان در حکومت قبلی حقوق نداشتند. حقوقشان خیلی در سطح پایین قرار داشت اما حکومت و نظام امارت اسلامی آماده است به همه افغان‌ها اعم از زن و مرد در چوکات (چارچوب) اسلام، افغانیت، ملیت و انسانیت به هر حق انسانی و بشری پاسخگوی مثبت است. انشاءالله [که زنان] صبر و حوصله به کار بگیرند. در حکومت آینده هم در هر کاری که بودند، در بخش ادارات بودند، دولت آینده آماده است برای اینها زمینه کار و خدمت را فراهم سازد. هنوز حکومت آینده تشکیل و اعلان نشده است. وقتی حکومت جدید تشکیل شد، همه افغان‌ها در آن جا دارند. حکومت، حکومت همه شمول خواهد بود و ربط به کدام (هیچ) سمت و قومی ندارد و پاسخگوی همه افغان‌ها، زن و مرد است.»
این سخنان در حالی بیان می‌شود که تجریه حکومت ۵ ساله طالبان و نقض سیستماتیک حقوق زنان و اقلیت‌های قومی و زبانی در آن دوره و همچنین قربانی شدن همین گروه‌ها در ۲۰ سال جنگ طالبان با نیروهای بین‌المللی و حکومت تحت حمایت آنها، نگرانی از تکرار چنین روندی را کم نمی‌کند. به نظر می‌رسد جنبش زنان افغانستان تلاش می‌کند تا پیش از تثبیت حکومت جدید، خواسته‌های خود را به گوش رهبران بازگشته به قدرتِ طالبان و طبقه حاکم جدید برساند.
شکریه رحیمی، یکی از فعالان حاضر در این تجمع با تاکید بر اهمیت دوره پیش از استقرار حکومت جدید می‌گوید: «خواسته اصلی ما که برای همصدایی با زنان دیگر ولایات این جا جمع شده‌‌ایم این است که در دوره پیش از تشکیل حکومت جدید و تصویب یا تعیین حقوق شود، در این زمان حکومت سازی و قانون سازی، حقوق زنان به‌عنوان یک کتله (بخش) عظیم جامعه باید در نظر گرفته شود.»
قدسی شجاع‌زاده، یکی دیگر از حاضران در تجمع دوشنبه هرات با ابراز تردید نسبت به شعار تشکیل حکومت همه‌شمول می‌گوید: «این یکی از شعارهای امارت اسلامی است. اما حکومت همه‌شمولی که زنان، نیمی از بدنه جامعه که در افغانستان بیشترین نفوس را تشکیل می‌دهند حضور نداشته باشند و [از سوی دیگر] اقلیت‌های قومی و زبانی هم در آن حضور نداشته باشند، چگونه می‌شود از آن به‌عنوان حکومت همه‌شمول یاد کرد؟»
کریمه شجاع‌زاده یکی دیگر از سازماندهنگان و حاضران در این راهپیمایی با انتقاد از سخنان ملا بردار درباره محدودیت مشارکت سیاسی زنان در آینده افغانستان می‌گوید:«همان قسم که همه ما خبر داریم، آقای برادر گفته‌اند ما برای زنان حق قائل می‌شویم اما نه در سطح بالای دولت. ما این را نمی‌خواهیم زنان نیمی از پیکره جامعه اند و باید در هر سطحی باشند. باید حق کار و مشارکت داشته باشند.»
شکریه رحیمی درباره طیف حقوق مورد مطالبه زنان در افغانستان می‌گوید:«حقوق خاص و ویژه برای زنان می‌خواهیم، احترام خاص برای زنان می‌خواهیم. حقوق مساوی با مردان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، در کار در دوایر دولتی و خصوصی می‌خواهیم. همچنین حق مشارکت سیاسی تا سطوح رهبری، حق انتخاب شدن، انتخاب کردن و حق تحصیل و آموزش تا بلندترین سطح تحصیلی که در افغانستان وجود دارد باید به زنان داده شود.»
مطالبه زنان برای داشتن حقوق برابر با مردان و امکان ادامه حیات اجتماعی آنطور که کریمه شجاع‌زاده، یکی از سازماندهندگان راهپیمایی زنان در مزار شریف می‌گوید، مطالبه‌ای مربوط به گروه کم‌شماری از زنان شهرنشین نیست بلکه مساله‌ای است که با مرگ و زندگی بخشی از جامعه افغانستان گره خورده است. خانم کریمی با اشاره به شرایط نابه‌سامان اقتصادی و معیشتی در افغانستان می‌گوید: «اگر این شرایط به همین گونه دوام یابد، در خیلی از خانواده‌ها دخترخانم کار می‌کند و نفقه خانواده را می‌آورد. ما خانه‌های بسیاری را می‌شناسیم که تنها دختران در آن کار می‌کنند و نان خانواده را می‌‌آورند. در این اوضاع از نان خوردن درمانده‌اند. اگر این قسم پیش رود، یک فاجعه رخ می‌دهد.»
با وجود وعده‌های طالبان برای تضمین حقوق همه شهروندن در چارچوب اسلام و انسانیت، ماموران این گروه تلاش کردند تا مانع از پوشش تظاهرات از سوی رسانه‌ها شوند و شماری از خبرنگاران را نیز مورد لت و کوب قرار دادند. کاوه بشارت، عکاس خبرگزاری شینهوای چین که مشغول تصویربرداری از این تظاهرات بود از سوی ماموران امارت اسلامی مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
متن بیانیه دادخواهی زنان بلخ
به اعضا و هیات رهبری تحریک طالبان، سازمان ملل، سازمان ها و نهاد های ملی و بین المللی حامی حقوق زنان و متعهد به ارزش های حقوق بشری و برابری جنسیتی، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان و مردم شریف و آزاده افغانستان!
چنانچه طی چند هفته گذشته شاهد سقوط دولت قبلی و قدرت گرفتن تحریک طالبان در افغانستان هستیم، آنچه بیش از پیش ذهن هر زن افغانستان را آشفته و مشغول ساخته نگرانی از دست رفتن اولی ترین حقوق آنها به مثابه انسان است. و به صورت جدی مطالبات انسانی و حقوق اولیه مان که شامل:
۱. حق تعلیم، تحصیل و آزادی در انتخاب رشته های تحصیلی برای زنان و فراهم نمودن زمینه تحصیلات عالی برابر برای زنان و مردان از جانب حکومت آینده.
۲. آزادی در کار و حق انتخاب شغل برای زنان و فراهم کردن زمینه های کاری امن و برابر برای زنان و مردان و حق دستمزد برابر.
۳. حق مشارکت سیاسی زنان(حق انتخاب شدن و انتخاب کردن) تا سطوح رهبری
۴. حق مالکیت خصوصی
۵. حق کار برای زنان در دستگاه های عدلی و قضایی کشور
۶. حق آزادی بیان و ابراز نظر برای زنان باید محفوظ باشد.
۷. دولت آینده باید تعریف واضح و مشخص از آنچه حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلامی میخوانند، ارایه دهند.
۸. تمامی میثاق ها و کنوانسیون های بین المللی که قبلا افغانستان به آن پیوسته به ویژه میثاق بین المللی رفع خشونت علیه زنان، میثاق مدنی سیاسی، اعلامیه جهانی حقوق بشر و منشور سازمان ملل متحد باید توسط دولت آینده به رسمیت شناخته شود.
باید دولت آینده افغانستان متعهد به رعایت این حقوق و ارزش های مندرج در این قطعنامه شده و همه دستاوردهای ارزشمند دو دهه اخیر زنان در این راستا در کشور حفظ شود.
هیچ توسعه‌ای پایداری بدون زنان ممکن نخواهد بود