جلال ملکی، سخنگوی ستاد مدیریت بحران حادثه ساختمان پلاسکو درباره آخرین وضعیت آواربرداری ساختمان پلاسکو گفت: «عملیات آواربرداری کماکان ادامه دارد. ما هنوز کسی را بیرون نکشیدهایم. ولی وضعیت زیر آوار بحرانی است. شعلههای نهفته همچنان وجود دارند و تقریبا نمیتوانیم انتظار زنده ماندن کسی را داشته باشیم.»
او افزود: «آوار به حدی فشرده است که هیچ هوایی وارد آن نمیشود و به همین دلیل وقتی بخشی از آن را تکان میدهیم، شعلهور میشود. بدنهای همکاران ما ذره ذره درحال آسیب دیدن است.»
گفته میشود بین ۲۰ تا ۳۰ نفر زیر آوارها محبوس ماندهاند، اما تلاش نیروهای امدادی در شبانهروز گذشته برای دسترسی تاکنون به نتیجه نرسیده است.
جلال ملکی اظهار داشت: از شب گذشته کار آواربرداری در محل ریزش ساختمان پلاسکو آغاز شد و صبح امروز موفق شدیم چند ستون ۵۰ تنی را حمل کنیم.
وی ادامه داد: دیگر نباید منتظر زنده ماندن ۲۰ آتش نشان مفقود شده باشیم و احتمالا به دلیل حرارت بالا به بدنهای سالم آتش نشانان نرسیم.
به گفته سخنگوی سازمان اتش نشانی هنوز حجم زیادی از آوار باقی مانده است. روش آتشنشانان آواربرداری از بالا است.
ملکی در مورد اظهارات مطرح شده مبنی بر ارسال پیامک و تماس از سوی آتش نشانان گرفتار شده گفت: به هیچ وجه این موضوع صحت ندارد و تاکنون هیچ پیامک و یا تماسی با نیروهای آتش نشانی از سوی همکارانمان برقرار نشده است.
وی در مورد نفوذ ازراه فاضلاب به زیر زمین پاساژ گفت: این موضوع صحت ندارد چرا که دهانه فاضلاب زیر آوار قرار گرفت است همچنین تونل های حفر شده هیچ کدام به زیر زمین پاساژ راهی پیدا نکرده است. در حال حاضر از دو جبهه شرقی و جنوبی نیروهای آتش نشانی مشغول آواربرداری هستند.
کشف ۲ پیکر آتشنشان در زیر آوار
دقایقی پیش دو نیمهتنه از اجساد آتشنشانان از زیر آوار خارج شده و تلاش برای خارج کردن اجساد کامل ادامه دارد.
خبرنگار ایسنا که در محل حادثه پلاسکو حضور دارد، مطلع شد که تیمهای جستوجو حین آواربرداری با پیکر دو تن از آتشنشانان روبهرو شدند که نیمی از بدن آنها از زیر آوار خارج شده و با توجه به تاکیدی که برای سالم خارج شدن اجساد وجود دارد، دستگاههای امدادی در تلاشند تا بدون کمترین آسیبدیدگی پیکر این افراد را از زیر آوار خارج کنند.
گمانهزنیها درباره علت حادثه
علی بیتاللهی، رئیس پژوهشکده ساختمان و ابنیه فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، درباره علل حادثه پلاسکو میگوید: «طبق ارزیابیهای اولیه، ساختمان پلاسکو از یک سو دربردارنده مواد قابل اشتعال نظیر منسوجات و پوشاک و از سوی دیگر فاقد سیستم اطفاء حریق استاندارد بود.»
به گفته او، طبقات فوقانی ساختمان ابتدا دچار حریق شده و با توجه به اینکه این ساختمان دارای سازه فلزی یکپارچه بوده است، بر اثر حرارت، مقاومت وزنی خود را از دست داده است. طبقاتی که کانون حریق بوده نرم میشود و نمیتواند وزن طبقات فوقانی را تحمل کند.
بیتاللهی تصریح کرد: «موقعیت ساختمان پلاسکو در بافت متراکم تجاری قرار دارد. ساختمان پلاسکو نماد تجارت در شهر تهران است اما معابر باریک، عدم رعایت استانداردهای لازم در اطراف ساختمان و قدمت بیش از ۵۰ سال، دلایلی بوده که دامنه بحران را در این حادثه بالا برده است.»
بیتاللهی هشدار داد که ساختمان پلاسکو ساختمان اول و آخر تهران نیست که در وضعیت خطرناک قرار دارد. به گفته او، از این نوع سازه با این نوع وضعیت از نظر خطرپذیری در تهران زیاد است. در بازار تهران و اطراف همین ساختمان، پاساژهای مختلفی با قدمت بالا وجود دارد.
از سوی دیگر رئیس سازمان مدیریت بحران کشور به خبرگزاری ایسنا گفته است، وجود «تانکهای سوخت و مواد سوختی زیاد» باعث شعلهور شدن آتش در ساختمان پلاسکو شده است.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه “کشور ما یک کشور حادثهخیز است و از سوی دیگر شاهد حوادث انسان ساخت نیز هستیم”، گفت: «آنطور که باید، به بحث مدیریت بحران در کشور ما پرداخته نشده است. اگر در تهران حادثهای رخ دهد نمیتوانیم بیش از ۲۰ درصد را پوشش دهیم.»
طبقات بالای پلاسکو مملو از گازوئیل بود
مهدی چمران رئیس شورای شهر که در نماز جمعه تهران سخنرانی میکرد، درباره جزئیات آتشسوزی ساختمان پلاسکو گفت «آتش ابتدا اطفاء شد اما حدود ساعت ۱۱:۳۰ سه انفجار پیاپی باعث شد دوباره طبقات بالای ساختمان آتش بگیرد، چراکه این ساختمان گازکشی نداشت و قدیمی بود و از گازوئیل برای گرمایش استفاده میکرد. طبقات بالا نیز مملو از گازوئیل بود.»
رییس شورای شهر تهران افزود: «مشتعلشدن این گازوئیلها باعث داغ شدن تمام ستونهای ساختمان شده بود. وقتی طبقات بالا فرو میریزد ضربه محکمی به طبقات پایینی وارد میشود و تمام آوار روی آن پایین میآید.»
چمران درباره شمار افرادی که ممکن است زیر آوار محبوس شده باشند، گفت: «زمانی که آتش طبقات در مراحل اولیه مهار شد، مردمی که وسایل و اسنادشان در ساختمان جا مانده بود برای آوردن آنها مجددا بازمیگردند که توسط آتشنشانان تخلیه میشوند و خوشبختانه کسی از مردم در طبقات بالا نبود اما در سایر طبقات امکان اینکه باز هم افرادی بوده باشند، وجود دارد و هنوز آمار درستی در این زمینه در دست نیست. حدود ۲۵ نفر از آتشنشانان نیز که در حال تخلیه مردم بودند، در ساختمان حضور داشتند.»
مهدی چمران به اعلام ۱۴ اخطار به مالکان ساختمان پلاسکو طی سه سال گذشته نیز اشاره کرد و گفت: «آخرین اخطار در مردادماه ابلاغ شد که به دادستانی، قوه قضاییه، فرمانداری و استانداری نیز رونوشتی از آن رفته است. ما هشدار میدهیم که ساختمانهای دیگری نیز با چنین شرایطی وجود دارند.»
با اینحال این پرسش در رسانهها مطرح است که با وجود هشداردهنده بودن وضعیت ایمنی ساختمان پلاسکو و دیگر ساختمانهای نظیرآن در تهران، چرا مقامهای مسئول شهرداری خود راسا برای تخلیه این ساختمان و ایمنسازی آن پیش از وقوع فاجعه اقدام نکردهاند.
خسارت ۱۵۰۰ میلیارد تومانی
علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران، حادثه فرو ریختن ساختمان پلاسکو را یک زنگ خطر برای همه بخشهای مدیریت شهری کشور دانست.
او به خبرگزاری ایرنا گفت، برآورد اولیه کمیته ویژه رسیدگی به حادثه ساختمان پلاسکو از خسارات مالی حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومانی است و متاسفانه بخش قابل توجهی از اصناف این ساختمان بیمه نیستند.
علی فاضلی همچنین از ناپدید شدن تعدادی از شاغلان ساختمان پلاسکو خبر داده و گفته است: «متاسفانه از سرنوشت تعدادی از کسبه و شاغلان ساختمان پلاسکو اطلاعی در دست نیست و ابعاد مختلف خسارات این حادثه تلخ در کمیته ویژهای در اتاق اصناف ایران در دست بررسی است.»