iran-emrooz.net | Sun, 05.02.2006, 15:39
پذيرش طرح روسيه، بهترين راه
اعتماد ملی / رعنا زوره: در شرايطی كه به پرونده هستهای ايران در حساسترين مقطع خود قرار گرفته و لحن طرفين مذاكره نيز تندتر شده است، طرح روسيه علاوه بر اينكه میتواند مجالی برای سوق دادن پرونده به مذاكرات هستهای باشد خود میتواند محور مذاكرات قرار گيرد. در اين خصوص با علی خرم سفير اسبق ايران در ژنو و مشاور سابق وزير امورخارجه گفتوگويی انجام داديم كه در پی میآيد:
آيا توافق بر سر پرونده هسته ايران در نشست اعضای شورای امنيت و اعلام اقدام عملی تا ارسال گزارش (در ماه مارس) به نوعی مهلت و فرصتی است به ايران تا انعطافپذيری خود را ثابت كند؟
مطابق با پيشنويس قطعنامهای كه قرار است مورد تصويب اعضای شورای حكام قرار گيرد مهلتی به ايران داده نشده است زيرا در اين پيشنويس مطرح شده است كه مديركل آژانس بايد تمام قطعنامههايی كه تاكنون در مورد ايران داده شده به اضافه گزارشهای تهيه شده را به شورای امنيت سازمان ملل ارائه دهد.
بيانيه لندن و ارائه گزارش به شورای امنيت سازمان ملل، نوعی اطلاعدهی پرونده است يا ارجاع دهی آن؟ و اصولا چه تفاوتی ميان اين دو مقوله وجود دارد، خصوصا آنكه ايران ارجاعدهی و اطلاعدهی را دارای يك وزن میداند؟
در اين مرحله اطلاعدهی است اما در قاموس شورای امنيت سازمان ملل كه قلب اين سازمان است وقتی بحث اطلاعدهی میشود يعنی اينكه در صلاحيت شورای امنيت است.
اما پيشنويس قطعنامه میگويد شورای حكام به شورای امنيت گزارش دهد و تا ٦ مارس يكبار ديگر بررسی كند كه آيا ايران فعاليتهای خود را قطع كرده است يا خير؟
بر اين اساس موضوع ايران به شورای امنيت گزارش شده ولی روی آن اقدام اجرايی نشده است. و اگر ايران فكر كند كه ارجاع با اطلاعدهی فرق میكند اشتباه بزرگی انجام داده است، زيرا همين كه گزارش دهد مثل اين است كه پرونده به اين شورا ارجاع شده است. از نشست ٢٤ سپتامبر حدس زده میشد كه پرونده ايران به شورای امنيت ارجاع شود و شورای حكام اعلام كند كه موضوع ايران در صلاحيت شورای امنيت سازمان ملل میباشد اما شورای امنيت اقدام عملی انجام نداد. در حال حاضر قدم بعدی برداشته شده كه رسما موضوع ايران به شورای امنيت فرستاده شده است و بايد از اين به بعد منتظر مرحله سوم بود كه آيا شورای امنيت اين گزاش را در جريان میاندازد يا خير؟ و اين در حالی است كه شورای امنيت بدون درخواست شورای حكام میتواند پرونده ايران را مطابق منشور سازمان ملل متحد (هر موضوعی كه اعضای دائم احساس كنند نقض صلح و امنيت ملی است در دستور كار قرار گيرد) در دستور قرار دهد.
در صورت ارجاع پرونده به شورای امنيت پيشبينی شما از وضعيت پرونده ايران چه خواهد بود؟
با قطعنامهای كه روز گذشته در آژانس بينالمللی انرژی اتمی تصويب شد، عملا وارد شورای امنيت شدهايم و شايد در اين راستا برخی از اعضای دائم كه مايل نيستند موضوع ايران در شورای امنيت مطرح شوند يك نوع فرصت به ايران دهند و يا اين اعضا به خاطر اينكه كشورهای غيرمتعهد رنجيده نشوند نشان دهند كه تمام اتمام حجتها را به ايران كردهاند زيرا كشورهايی مثل روسيه و چين خواستار سير تدريجی هستند. اگر شورای حكام به ما فرصت دهد نبايد فكر كنيم كه آنها شكست خوردهاند در اصل آنها به نوعی زرنگی كردهاند چون هيچ عجلهای برای به جريان افتادن پرونده ايران در شورای امنيت سازمان ملل ندارند.
به نظر شما در اين مقطع مناسبترين سياست ايران بايد روی چه محورهايی باشد؟
در اين شرايط ديپلماسی به آخر خط رسيده و تنها چيزی كه برای ما باقی مانده است طرح روسيه است.
اگر ايران طرح روسيه را نپذيرد مجبور میشود كل فعاليتها را قطع كند اما در صورت پذيرش تنها قسمتی از فعاليتها كه مربوط به غنیسازی اورانيوم است، را در روسيه انجام میدهيم و فعاليتهای تحقيقاتی را در ايران خواهيم داشت.
رويكرد چين و روسيه در توافق با غرب را چگونه ارزيابی میكنيد؟
چين و روسيه مقاومت میكنند تا مقابل كشورهای در حال توسعه نشان دهند كه ما خواستار ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت سازمان ملل نبوديم.
به نظر شما ايران در چنين شرايطی بايد لغو تعليق غنیسازی اورانيوم – طبق مصوبه مجلس – را عملی كند؟
اگر دستور لغو تعليق غنیسازی اورانيوم انجام شود به اين معناست كه ايران آگاهانه تمام آثار و ضايعات رفتن به شورای امنيت را پذيرفته است و كشوری كه اين كار را میكند نشان میدهد كه به تكنولوژی هستهای دست يافته است. ما نبايد كاری كنيم كه شورای امنيت به راحتی اقدامات عملی را در خصوص ايران انجام دهد.
به نظر شما نوع رفتار شورای امنيت سازمان ملل با ايران چگونه خواهد بود؟
انتخابهای گوناگون وجود دارد كه شورای امنيت میتواند در مورد ايران انجام دهد، اما همين كه مطرح شود پرونده ايران به شورای امنيت رفته است خود به خود تحريمها انجام میشود يعنی بدون اينكه شورای امنتی اقدام به طرح، تحريم ايران كند، خودبهخود تحريمها آغاز میشود.