بی بی سی: باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا میگوید براساس مدارک موجود، هواپیمای مالزیایی با یک موشک زمین به هوا که از داخل محدوده تحت کنترل جداییطلبان اوکراین پرتاب شده هدف قرار گرفته است.
پرواز ام.اچ. ۱۷ خطوط هوایی مالزی روز پنجشنبه در حالی که با ۲۹۸ سرنشین از آمستردام هلند عازم کوآلالامپور مالزی بود در آسمان شرق اوکراین و حوالی مرز این کشور با روسیه ساقط شد و تمامی مسافران و خدمه آن جان باختند.
آخرین اطلاعات منتشر شده در ارتباط با سرنشینان این پرواز نشان میدهد که ۱۸۹ شهروند هلند، ۴۴ مالزیایی (شامل ۱۵ نفر خدمه پرواز)، ۲۷ استرالیایی، ۱۲ اندونزیایی، ۱۰ بریتانیایی، ۴ آلمانی، ۴ بلژیکی، ۳ فلیپینی، یک آمریکایی، یک نیوزلندی و یک کانادایی در میان کشته شدگان بوده اند. هنوز ملیت دو مسافر دیگر شناسایی نشده است.
گزارشگران حاضر در محلی که لاشه هواپیما فرود آمده میگویند گستردگی محوطه ای که بقایا در آن پراکنده شده عملیات تجسس را دشوار کرده است.
دانیل سندفورد، خبرنگار بیبیسی که به محل حادثه در نزدیکی گرابوو اعزام شده مشاهدات خود را چنین نقل میکند:
مساله اصلی این است که تا چه گسترهیی بقایا و تکه های لاشههواپیما و اجساد در لابه لای مزارع گندم و آفتابگردان پراکنده شده اند؛ تکههای بدنه هواپیما، دم و موتور آن و ... بوی وحشتناک اجساد سوخته در هوا متراکم است و چمدانهای مسافران و صندلیهای هواپیما که هر گوشه افتادهاند. دفترچههای راهنمای گردشگران که در مورد جاذبههای شهرهای بالی و لومبوک هستند در کنار ساک دستیهایی افتادهاند که روی آنها نوشته شده: “من عاشق آمستردام هستم.”
با مشخص شدن ملیت هلندی ۱۸۹ مسافر پرواز ام.اچ.۱۷ پرچمها در آمستردام و دیگر شهرهای هلند نیمه افراشته شده اند و مردم این کشور در بهت و ماتم فرو رفتهاند. در کیف پایتخت اوکراین و کوآلالامپور پایتخت مالزی، مردم برای همدردی با خانوادههای بازماندگان شاخههای گل در کنار دیوار سفارتخانههای هلند چیدهاند.
پرواز اماچ۱۷ هواپیمایی مالزی با ۲۹۸ سرنشین، روز پنجشنبه، ۱۸ ژوئیه، در نزدیکی روستای گرابوو در محدوده تحت کنترل جداییطلبان اوکراین سقوط کرد. مقامات اوکراینی گفتهاند که شورشیان جداییطلب جعبه سیاه حاوی اطلاعات پرواز را یافته و به روسیه تحویل دادهاند.
همزمان با سخنان رئیس جمهوری آمریکا، نماینده این کشور و نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه (۱۸ ژوئیه - ۲۷ تیر) رو در روی هم ایستادند. در حالی که سامانتا پاور، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد در نشست اضطراری شواری امنیت میگفت روسیه میتواند به بحران اوکراین خاتمه دهد، ویتالی چورکین نماینده روسیه در این جلسه، دولت مرکزی اوکراین را مقصر این واقعه برشمرد چرا که معتقد بود این نیروهای دولتی اوکراین هستند که جنگ را در جنوب شرقی با غیرنظامیان ادامه میدهند.
خانم پاور در این جلسه گفت: “آقای پوتین بارها وعده داده برای توقف بحران اوکراین اقدام خواهد کرد و هر بار قول خود را زیرپا گذاشته است. روسیه می تواند و باید به این جنگ خاتمه دهد.”
در مقابل روسیه دولت اوکراین را موظف به قبول مسئولیت این واقعه میداند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور روز گذشته گفته بود “دولتی که این هواپیما در حریم هوایی آن هدف قرار گرفته مسئول این واقعه است.” اشاره آقای پوتین به مسئولیت کشورها از حفاظت و ایجاد مصونیت در حریم هواییشان است اما مقامات اوکراین مدعیاند شورشیان با کمک روسیه توانستهاند به تجهیزات پیشرفته از جمله موشکهای زمین به هوا دسترسی پیدا کنند.
محدودیت برای ناظران بینالمللی
همزمان با آغاز عملیات تجسس و جمع آوری اجساد قربانیان، از شرق اوکراین خبر میرسد که جداییطلبان هوادار روسیه به بازرسان بینالمللی اجازه دسترسی کامل به منطقه سقوط لاشه و بقایای هواپیما را ندادهاند.
توماس گرمینگر، سفیر سوییس در سازمان امنیت و همکاری اروپا میگوید او و ۲۰ بازرس بینالمللی که امروز وارد اوکراین شدهاند نتوانستهاند تحقیقات مورد نظرشان را انجام دهند.
این در حالی است که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد صبح امروز (جمعه) در نشست اضطراری خود خواهان انجام تحقیقات کامل، دقیق و مستقل بینالمللی شدند و همزمان باراک اوباما از دو طرف درگیر در اوکراین خواست به منظور انجام عملیات تجسس و امداد فورا آتشبس کنند.
به گفته یکی از سخنگویان سازمان امنیت و همکاری اروپا، جداییطلبان هوادار روسیه در حضور بازرسان تیر هوایی شلیک کردند.
’مقصریابی’
دو طرف درگیر در اوکراین همچنان با رد هرگونه نقش داشتن در این واقعه، یکدیگر را متهم به سرنگونی هواپیمای مسافربری مالزیایی میکنند.
دولت اوکراین مدعی است مدارکی در اختیار دارد که نشان میدهد جداییطلبان این هواپیما را ساقط کردهاند.
یکی از این مدارک محتوای منتشر شده شنود مکالمهایست که به ادعای دولت اوکراین میان رهبران و رزمجویان جداییطلب روی داده است و در آن صحبت از ساقط کردن یک هواپیما مطرح میشود. در این مکالمه ابتدا خبررسان از نوع هواپیمای منهدم شده مطمئن نیست اما با رسیدن به محل سقوط لاشه به مافوق خود خبر میدهد که هواپیما نظامی نیست و مسافربری است. صحت و سقم این شنود و مدارک مورد ادعای دولت اوکراین هنوز مستقلا تایید نشده است.
در برابر شورشیان هم مدعی اند که بوئینگ ۷۷۷ خطوط هوایی مالزی توسط ارتش اوکراین هدف قرار گرفته چرا که شورشیان به تجهیزاتی که بتوان با آن هواپیمایی را در ارتفاع ۱۰ هزار متری هدف قرار داد دسترسی ندارند.
هنوز علت سقوط هواپیمای مسافربری مالزیایی مورد بررسی کارشناسی قرار نگرفته اما با توجه به نحوه سقوط هواپیما، گفته میشود که به احتمال زیاد، هواپیما مورد اصابت موشک قرار گرفته است. در عین حال، از آنجا که هنگام وقوع حادثه، هواپیمای مسافربری در ارتفاع بسیار بالا پرواز میکرد، موشکی که احتمالا آن را هدف قرار داده، از نوع پیشرفته بوده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هم در گفتگو با باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، از “تحقیقات مستقل و بیطرفانه” این واقعه حمایت کرد. مقامات روسی گفتهاند که دولت اوکراین به دلیل اقدام نظامی علیه جداییطلبان مسلح در شرق این کشور، مسئول سقوط این هواپیماست.
ملیت کشتهشدگان سانحه
هلندی: ۱۸۹ نفر
مالزیایی: ۴۴ نفر (از جمله ۱۵ خدمه)
استرالیایی: ۲۷ نفر
اندونزیایی: ۱۲ نفر
بریتانیایی: ۹ نفر
آلمانی: ۴ نفر
بلژیکی: ۴ نفر
فیلیپینی: ۳ نفر
کانادایی: یک نفر
نیوزیلندی: یک نفر
ملیت نامشخص: ۴ نفر
***
رادیو فردا:
انتشار مکالمههای تلفنی شورشیان اوکراین در رابطه با سرنگونی هواپیما
دستگاه اطلاعاتی اوکراین با انتشار سه مکالمه تلفنی شنودشده، شورشیان جداییطلب این کشور را عامل سرنگونی هواپیمای مسافربری مالزیایی معرفی کرده است.
گزارش رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در روز جمعه، ۲۷ تیر ماه، به محتوای این مکالمات اشاره دارد که در نخستین آنها یکی از فرماندهان شورشیان به نام ایگور بزلر به افسر اطلاعاتی روسی، واسیلی گرانین، اطلاع میدهد که شورشیان روز پنجشنبه یک هواپیما را سرنگون ساختهاند.
ایگور بزلر در این تماس تلفنی میگوید: «ما همین الان یک هواپیما را سرنگون کردیم. کار گروه ماینرز [یک گروه شبهنظامی از شورشیان اوکراین] بود. بیرون یناکییف [شهری در استان دونتسک] سقوط کرد.»
مکالمه دوم میان دو نفر از شورشیان است که یکی از آنها در محل حادثه حاضر شده است و در این مکالمه گفته میشود واحدی از قزاقها که در ۲۵ کیلومتری محل حادثه مستقر است، این حمله را ترتیب داده است.
اما مکالمه سوم نیز به میکولا کوزیستان، یکی از رهبران قومیتی منطقه، نسبت داده میشود که خطاب به فرد ناشناسی میگوید: «[هواپیما] حامل جاسوسها بود. چرا اینجا پرواز میکرد؟ اینجا جنگ است...»
انتشار این مکالمات در حالی رخ میدهد که روز گذشته نیز ایگور گیرکین، یکی از رهبران شورشیان، ساعتی قبل از انتشار وسیع خبر سرنگونی هواپیمای مسافربری مالزیایی در یکی از شبکههای اجتماعی روسی نوشت که آنها یک هواپیما را سرنگون کردهاند.
وی در نوشته خود هواپیمای سرنگونشده را مدل ایان – ۲۶ مینامد که بهطور معمول در ارتش اوکراین از آن استفاده میشود و همین مسئله این گمان را تقویت میکند که شورشیان هواپیمای مسافربری مالزیایی را با هواپیمای نظامی اوکراین اشتباه گرفتهاند.
در اثر حمله موشکی به هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ خطوط هوایی مالزی که از آمستردام عازم کوالالامپور بود، ۲۹۵ سرنشین ان کشته شدهاند.
شورشیان جداییطلب در اوکراین این رخداد را به ارتش اوکراین نسبت میدهند. در این حال مقامات اوکراین و دیگر کشورهای جهان از جمله آمریکا و مالزی بر انجام تحقیقات فوری درباره این رخداد تاکید کردهاند.
کاخ سفید در عین حال خواستار آتشبس فوری در اوکراین برای انجام این تحقیقات شده است.