باراک راوید / آکسیوس
به گفته یک مقام آمریکایی و دو منبع دیگر در ایالات متحده که از جزئیات این دیدار مطلع هستند، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در دیدار روز دوشنبه خود با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، درباره احتمال حمله مجدد به ایران در سال ۲۰۲۶ گفتوگو کرده است.
اهمیت موضوع: جنگی دیگر با ایران میتواند منطقهای را که پس از دو سال بحران در پی ثبات است، بیش از پیش بیثبات کند.
ترامپ و نتانیاهو هر دو، جنگ ۱۲روزه با ایران در ماه ژوئن را یک موفقیت بزرگ تلقی میکنند. با این حال، نتانیاهو استدلال کرده است که برای جلوگیری از بازسازی توانمندیهای ایران، ممکن است انجام حملات بیشتری ضروری باشد.
ترامپ پس از این دیدار گفت اگر ایران تلاش کند برنامه هستهای خود را بازسازی کند، ایالات متحده بار دیگر آن را نابود خواهد کرد. او همچنین تأکید کرد که ترجیح میدهد با تهران به یک توافق هستهای دست یابد.
این مقام آمریکایی گفت اگر ایالات متحده شاهد گامهای واقعی و قابل راستیآزمایی ایران برای احیای برنامه هستهای خود باشد، ترامپ احتمالاً از «دور دوم» حملات حمایت خواهد کرد، اما «چالش اصلی بر سر این خواهد بود که تعریف احیای برنامه هستهای دقیقاً چیست».
نکته پنهان: ادعاهای مکرر ترامپ مبنی بر اینکه برنامه هستهای ایران توسط آمریکا کاملاً نابود شده است، میتواند توجیه صدور دستور حملات جدید ـ یا دادن چراغ سبز به نتانیاهو برای انجام چنین حملاتی ـ را دشوارتر کند.
در حالی که ایالات متحده تنها تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار داد، اسرائیل همچنین داراییهای نظامی متعارف ایران، بهویژه موشکهای بالستیک، را هدف حمله قرار داد.
نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیلی در هفتههای اخیر نسبت به بازسازی برنامه موشکی ایران هشدار دادهاند.
پشت صحنه: به گفته منابع، نتانیاهو در این دیدار وضعیت برنامه هستهای ایران را شش ماه پس از جنگ بررسی کرده و نگرانیهای اسرائیل درباره برنامه موشکی ایران را به ترامپ ارائه داده است.
نتانیاهو همچنین به تلاشهای حزبالله برای بازسازی زرادخانه موشکهای دوربرد خود در لبنان اشاره کرده است.
این مقام آمریکایی تأکید کرد که ترامپ و نتانیاهو درباره هیچ جدول زمانی مشخص، آستانه معین یا تفاهمات جزئی درباره اقدامات نظامی آینده به توافق نرسیدهاند.
دفتر نخستوزیری اسرائیل از اظهارنظر در این باره خودداری کرد و کاخ سفید آکسیوس را به اظهارات علنی ترامپ ارجاع داد.
سوی دیگر ماجرا: مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در واکنش به تهدیدهای ترامپ و نتانیاهو گفت ایران به هرگونه اقدام تجاوزکارانه، پاسخی «سخت» خواهد داد.
در همین حال، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، از ترامپ خواست با رویکردی مبتنی بر «احترام» بار دیگر وارد مذاکرات با ایران شود.
عراقچی و استیو ویتکاف، فرستاده آمریکا، تا ماه سپتامبر درباره یک توافق هستهای احتمالی گفتوگو کرده بودند، اما در ماههای اخیر هیچ مذاکره جدیای انجام نشده است.
سطح تهدید: برخی مقامات آمریکایی و اسرائیلی معتقدند محتملترین جرقه برای آغاز جنگ میان اسرائیل و ایران در کوتاهمدت، «محاسبه اشتباه» است؛ یعنی حالتی که یکی از طرفین برای پیشدستی در برابر حمله احتمالی طرف مقابل اقدام کند.
تنها در هفته گذشته، مقامات اسرائیلی به دولت ترامپ هشدار دادند که یک رزمایش موشکی از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران میتواند پوششی برای یک حمله واقعی باشد.
نگاه کلان: دو مقام ارشد آمریکایی گفتند نتانیاهو در دیدار با ترامپ موافقت کرده است که به «مرحله دوم» توافق آتشبس غزه منتقل شوند.
در مقابل، ترامپ به نتانیاهو تعهد داده است که اگر حماس به توافق پایبند نماند و روند خلع سلاح خود را آغاز نکند، به اسرائیل اجازه خواهد داد علیه این گروه اقدام نظامی انجام دهد.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «نتانیاهو در این دیدار نسبت به غزه بسیار بدبین بود، اما به ما فضا داد تا به سمت مرحله دوم توافق آتشبس حرکت کنیم.»
گام بعدی: انتظار میرود ترامپ در ماه ژانویه، انتقال به مرحله دوم، تشکیل «هیئت صلح غزه» و ایجاد دولت تکنوکرات جدید فلسطینی را اعلام کند.
نخستین نشست هیئت صلح غزه، به ریاست ترامپ، قرار است در تاریخ ۲۳ ژانویه و همزمان با برگزاری مجمع جهانی اقتصاد در داووس برگزار شود.