آمریکا یک نفتکش را در سواحل ونزوئلا توقیف کرد
رئیسجمهور دونالد ترامپ روز چهارشنبه اعلام کرد که ایالات متحده یک نفتکش را در سواحل ونزوئلا توقیف کرده است. همزمان تنشها با دولت نیکولاس مادورو رو به افزایش است.
استفاده از نیروهای آمریکایی برای کنترل یک کشتی تجاری اقدامی بسیار غیرمعمول است و نشاندهنده تازهترین تلاش دولت ترامپ برای افزایش فشار بر مادوروست؛ فردی که در ایالات متحده به اتهام «نارکوتروریسم» تحت پیگرد قرار دارد. آمریکا طی ماههای اخیر بزرگترین حضور نظامی خود در چند دهه گذشته را در منطقه ایجاد کرده و مجموعهای از حملات مرگبار علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب و اقیانوس آرام شرقی انجام داده است. این کارزار اکنون با نظارت و پرسشهای فزاینده کنگره روبهروست.
ترامپ شامگاه چهارشنبه به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «ما همین حالا یک نفتکش را در سواحل ونزوئلا توقیف کردیم؛ یک نفتکش بزرگ، بسیار بزرگ — در واقع بزرگترین نفتکشی که تاکنون توقیف شده است.» او بعداً افزود: «این توقیف به دلایل بسیار خوبی انجام شد.»
ترامپ جزئیات بیشتری ارائه نکرد. وقتی از او پرسیدند که تکلیف نفت موجود در کشتی چه میشود، پاسخ داد: «خب، فکر میکنم آن را برای خودمان نگه میداریم.»
به گفته یک مقام آمریکایی که مجاز به اظهارنظر علنی نبود و به شرط ناشناس ماندن صحبت کرد، این عملیات توسط گارد ساحلی آمریکا و با پشتیبانی نیروی دریایی انجام شده است. این مقام افزود که عملیات تحت اختیارات قانونی اجرای قوانین ایالات متحده صورت گرفته است.
یورش به نفتکش
به گفته این مقام، اعضای گارد ساحلی با بالگرد از ناو هواپیمابر «یواساس جرالد آر. فورد» به نفتکش منتقل شدند. این ناو که ماه گذشته در یک نمایش قدرت بزرگ وارد دریای کارائیب شده بود، اکنون همراه با چندین ناو جنگی دیگر در منطقه حضور دارد.
ویدئویی که پام بوندی، دادستان کل، در شبکههای اجتماعی منتشر کرده، افرادی را نشان میدهد که با طناب از یکی از بالگردهای حاضر در عملیات پایین میروند، در حالی که بالگرد تنها چند متر از عرشه فاصله دارد.
در بخش دیگری از ویدئو، اعضای گارد ساحلی با اسلحههای آماده، در بخشهای مختلف سازه فوقانی کشتی در حال حرکت دیده میشوند.
بوندی نوشت: «این نفتکش طی چندین سال گذشته به دلیل مشارکت در یک شبکه غیرقانونی حملونقل نفت که از سازمانهای تروریستی خارجی حمایت میکرد، از سوی ایالات متحده تحت تحریم بوده است.»
دولت ونزوئلا در بیانیهای اعلام کرد که این توقیف «سرقت آشکار و اقدامی در حد دزدی دریایی بینالمللی» است.
در این بیانیه آمده است: «در چنین شرایطی، دلایل واقعی این تجاوز طولانیمدت علیه ونزوئلا آشکار شده است… موضوع همیشه منابع طبیعی ما بوده — نفت ما، انرژی ما، منابعی که منحصراً متعلق به مردم ونزوئلاست.»
نیمی از نفت کشتی متعلق به واردکننده دولتی کوباست
این کشتی حدود ۲ دسامبر ونزوئلا را با حدود ۲ میلیون بشکه نفت سنگین ترک کرده است؛ نفتی که تقریباً نیمی از آن متعلق به یک شرکت دولتی واردکننده نفت در کوباست. این اطلاعات بر اساس اسناد شرکت دولتی نفت ونزوئلا (PDVSA) است که فردی بدون مجوز رسمی و به شرط ناشناس ماندن ارائه کرده است.
بر اساس دادههای ردیابی کشتی، نام قبلی این نفتکش «ام/تی آدیسـا» بوده است. آمریکا در سال ۲۰۲۲ آدیسـا را به اتهام عضویت در شبکهای پیچیده از نفتکشهای سایه که به نیابت از سپاه پاسداران ایران و گروه حزبالله لبنان نفت قاچاق میکردند، تحریم کرده بود.
وزارت خزانهداری آمریکا در آن زمان اعلام کرد که این شبکه توسط یک تاجر نفت اوکراینی مستقر در سوئیس اداره میشد.
ضربه به صنعت نفت تحریمشده ونزوئلا
ونزوئلا بزرگترین ذخایر اثباتشده نفت جهان را دارد و روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت تولید میکند.
شرکت دولتی نفت ونزوئلا (PDVSA) ستون فقرات اقتصاد کشور است. وابستگی این شرکت به واسطهها از سال ۲۰۲۰ افزایش یافت؛ زمانی که دولت اول ترامپ کارزار «فشار حداکثری» علیه ونزوئلا را گسترش داد و تحریمهایی اعمال کرد که هر فرد یا شرکتی را که با دولت مادورو همکاری کند، از اقتصاد آمریکا کنار میگذارد. روسیه و ایران — دو متحد دیرینه ونزوئلا که خود نیز تحت تحریم هستند — به کاراکاس کمک کردهاند تا این محدودیتها را دور بزند.
این معاملات معمولاً شامل شبکهای پیچیده از واسطههای ناشناس است. بسیاری از آنها شرکتهای صوری ثبتشده در حوزههای قضایی با قوانین محرمانگی هستند. خریداران از نفتکشهای موسوم به «کشتیهای روح» استفاده میکنند که موقعیت خود را پنهان کرده و محمولههای ارزشمند را در وسط دریا به کشتیهای دیگر تحویل میدهند.
مادورو در سخنرانی خود در تجمعی که توسط حزب حاکم در کاراکاس برگزار شد، به توقیف نفتکش اشارهای نکرد. اما به هواداران گفت که کشور «در صورت لزوم آماده است دندانهای امپراتوری آمریکای شمالی را خرد کند.»
او بارها تأکید کرده که هدف واقعی عملیات نظامی آمریکا، برکناری او از قدرت است.
سناتور دموکرات: این اقدام در چارچوب «تغییر رژیم» است
سناتور کریس ونهولن، عضو دموکرات کمیته روابط خارجی سنا، گفت توقیف نفتکش توسط آمریکا تردیدهایی جدی درباره دلایل اعلامشده دولت برای افزایش حضور نظامی و حملات دریایی ایجاد میکند.
او گفت: «این نشان میدهد که تمام داستان پوششی آنها — اینکه این عملیات برای مقابله با مواد مخدر است — یک دروغ بزرگ است. این فقط یک مدرک دیگر است که نشان میدهد هدف واقعی، تغییر رژیم — با زور — است.»
وینسنت پی. اوهارا، مورخ نیروی دریایی و نویسنده کتاب «بزرگترین جنگ دریایی تاریخ»، این توقیف را «بسیار غیرمعمول» و «تحریکآمیز» توصیف کرد. او با اشاره به اینکه این اقدام احتمالاً سایر کشتیها را از نزدیک شدن به سواحل ونزوئلا بازمیدارد، گفت: «اگر ترافیک دریایی نداشته باشید یا دسترسی به آن قطع شود، دیگر اقتصادی هم وجود نخواهد داشت.»
این توقیف یک روز پس از آن انجام شد که ارتش آمریکا دو جنگنده را بر فراز خلیج ونزوئلا به پرواز درآورد؛ اقدامی که به نظر میرسد نزدیکترین فاصله جنگندههای آمریکایی به حریم هوایی این کشور در سالهای اخیر بوده است. ترامپ گفته است که «حملات زمینی» بهزودی آغاز میشود، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرده است.
دولت ترامپ با نظارت فزاینده قانونگذاران بر کارزار حملات دریایی روبهروست؛ کارزاری که از اوایل سپتامبر تاکنون دستکم ۸۷ نفر را در ۲۲ حمله شناختهشده کشته است — از جمله حمله دومی که دو بازمانده چسبیده به لاشه قایق را پس از حمله اول هدف قرار داد.
برخی کارشناسان حقوقی و دموکراتها میگویند این اقدامات ممکن است قوانین مربوط به استفاده از نیروی مرگبار نظامی را نقض کرده باشد.
قانونگذاران خواستار دریافت ویدئوهای بدون ویرایش از این حملات شدهاند، اما پیت هگست، وزیر دفاع، در جلسهای محرمانه به رهبران کنگره گفته که هنوز در حال بررسی انتشار آنهاست.
گارد ساحلی درخواست برای اظهارنظر درباره توقیف نفتکش را به کاخ سفید ارجاع داده است.
عامر مدنی، کنستانتین تورپین، جاشوا گودمن و رجینا گارسیا کانُو / آسوشیتدپرس / ۱۱ دسامبر ۲۰۲۵