سوریه نخستین سالگرد سقوط رژیم اسد را جشن میگیرد
خبرگزاری رویترز / ۸ دسامبر ۲۰۲۵
مردم سوریه روز دوشنبه نخستین سالگرد سرنگونی بشار اسد و پایان حکومت سختگیرانه او را گرامی داشتند، در حالی که این کشور همچنان برای بازسازی و یافتن ثبات پس از سالها جنگ تلاش میکند.
مراسم رسمی در میدان اموی دمشق، که در روزهای منتهی به هشتم دسامبر مملو از تجمعهای شادمانه بوده، و نیز در دیگر شهرهای کشور برگزار میشود. رژههای نظامی نیز در دستور کار قرار دارد.
بشار اسد یک سال پیش پس از آنکه نیروهای شورشی به رهبری احمد الشرع، رئیسجمهور جدید سوریه، دمشق را تصرف کردند، به روسیه گریخت و بدین ترتیب بیش از سیزده سال پس از آغاز جنگی که از خیزش مردمی علیه او شکل گرفته بود، حکومتش پایان یافت.
به گزارش خبرگزاری رسمی سانا، احمد شرع در نخستین سالگرد این رخداد، نماز صبح را در مسجد اموی دمشق اقامه کرد. او با یونیفورم نظامی مشابه آنچه در جریان کارزار پیروزمندانه شورشیان به فرماندهی گروه اسلامگرای «هیئت تحریر الشام» بر تن داشت، در این مراسم حضور یافت.
الشرع در سخنانی وعده داد سوریهای عادل و نیرومند بنا کند و گفت: «به خواست خدا، از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، سوریهای قدرتمند خواهیم ساخت که شایسته گذشته و حالش باشد.»
دعوت به وحدت ملی
احمد الشرع که پیشتر از فرماندهان القاعده بوده، تغییرات بزرگی در سیاست و روابط خارجی سوریه ایجاد کرده است. او روابط جدیدی با ایالات متحده برقرار کرده، حمایت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و ترکیه را بهدست آورده و از همپیمانان پیشین دمشق یعنی ایران و روسیه فاصله گرفته است. بیشتر تحریمهای سنگین غرب نیز لغو شدهاند.
الشرع وعده داده حکومت امنیتی و سرکوبگر اسد را با نظامی فراگیر و عادلانه جایگزین کند.
نجات رشدی، معاون فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، گفت سرنگونی اسد «نخستین فرصت واقعی در چندین نسل برای بازآفرینی آینده کشور» بوده است.
در شهر حلب، نخستین کلانشهری که سال گذشته به دست نیروهای الشرع سقوط کرد، خودروها در خیابانها به بوقزنی و برافراشتن پرچم جدید سوریه پرداختند.
محمد کرم حمامی، یکی از ساکنان حلب، گفت: «ما تازه شروع کردهایم به دوستداشتن کشورمان. قبلاً از آن بیزار بودیم و همیشه دنبال راهی برای فرار میگشتیم.»
با این حال، صدها نفر در موجهای خشونت فرقهای کشته شدهاند که باعث جابهجاییهای جدید و بیاعتمادی میان اقلیتها نسبت به دولت الشرع شده است، در حالی که او در تلاش است تمام مناطق سوریه را دوباره زیر کنترل دمشق درآورد.
اداره خودگردان کردها در شمالشرق به دلایل امنیتی و با اشاره به افزایش فعالیت «هستههای تروریستی» که ممکن است از این مناسبت سوءاستفاده کنند، برگزاری تجمع یا مراسم را ممنوع کرده، اما به مردم سوریه این سالگرد را تبریک گفته است.
در همین حال، اداره کردها در پی حفظ خودمختاری منطقهای خود است، و در جنوب نیز برخی از پیروان مذهب دروزی – شاخهای از اسلام – از تابستان گذشته و پس از کشته شدن صدها نفر در درگیریهای مرگبار با نیروهای دولتی در استان سویدا، خواستار استقلال این منطقه هستند.
چهار سال دوره گذار تا انتخابات
الشرع در یک همایش در قطر در پایان هفته گذشته گفت «با وجود درگیریهای پراکنده، سوریه امروز در بهترین دوران خود به سر میبرد» و وعده داد عاملان خشونتها مجازات خواهند شد.
او اعلام کرد دوره گذار به رهبری او چهار سال دیگر ادامه خواهد یافت تا طی آن نهادها، قوانین و قانون اساسی جدید تدوین شود و پس از تأیید در همهپرسی، انتخابات سراسری برگزار گردد.
الشرع در چارچوب قانون اساسی موقت که در ماه مارس تصویب شد، از اختیارات گسترده برخوردار است. در ماه اکتبر، رأیگیری غیرمستقیم برای تشکیل پارلمان برگزار شد، اما او هنوز یکسوم از ۲۱۰ نماینده را – همانگونه که در قانون پیشبینی شده – منصوب نکرده است.
خانواده اسد از جامعه علوی سوریه به مدت ۵۴ سال بر کشور حکومت کردند.
جنگ داخلی سوریه از سال ۲۰۱۱ تاکنون صدها هزار کشته و میلیونها آواره برجای گذاشته و حدود پنج میلیون نفر را به عنوان پناهجو به کشورهای همسایه رانده است.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل روز دوشنبه اعلام کرد از زمان سقوط اسد تاکنون حدود یکمیلیون و دویست هزار پناهجو و یکمیلیون و نهصد هزار آواره داخلی به خانههای خود بازگشتهاند، اما کاهش کمکهای جهانی ممکن است مانع بازگشت دیگران شود.
رئیس بانک مرکزی سوریه نیز در نشست «رویترز نکست» هفته گذشته گفت بازگشت حدود یکونیم میلیون پناهجو به رشد اقتصاد کشور کمک کرده است.
به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، نیازهای انسانی در سراسر سوریه همچنان جدی است و در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۶٫۵ میلیون نفر در این کشور به کمک نیاز دارند.