باراک راوید، کالین دمارست، دیو لاولر / آکسیوس
مقامهای آمریکایی و اوکراینی به آکسیوس گفتهاند که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، روز پنجشنبه به دن دریـسکول، وزیر ارتش آمریکا، اعلام کرده که آماده است با دولت ترامپ درباره طرح جدید صلح در اوکراین همکاری کند.
اهمیت موضوع: این طرح مستلزم امتیازهای بسیار بزرگی از سوی اوکراین است؛ از جمله واگذاری مناطقی به روسیه که هماکنون در کنترل اوکراین قرار دارد. با این حال، زلنسکی به جای رد فوری طرح، با مذاکره درباره آن موافقت کرده و دفتر او اعلام کرده که رئیسجمهور اوکراین انتظار دارد طی روزهای آینده درباره این طرح با دونالد ترامپ گفتوگو کند.
جزئیات تازه: به گفته یک مقام اوکراینی، دریـسکول در دیدار روز پنجشنبه خود در کییف، نسخهای از طرح را به زلنسکی ارائه کرد.
دفتر زلنسکی در بیانیهای اعلام کرد که رئیسجمهور «اصول بنیادینی را که برای مردم ما اهمیت دارد تشریح کرد و پس از دیدار امروز، دو طرف توافق کردند که روی مفاد طرح به شکلی کار کنند که به پایان عادلانه جنگ منجر شود.»
یک مقام آمریکایی نیز گفت که زلنسکی و دریـسکول «بر سر یک جدول زمانی فشرده برای امضا توافق کردند.»
طبق گفته مقام دوم آمریکایی، قرار بود هیئت دریـسکول اساساً برای گفتوگو درباره فناوری و راهبردهای نظامی به اوکراین سفر کند، اما کاخ سفید از او خواسته بود به نمایندگی از استیو ویتکاف، فرستاده آمریکا، و مارکو روبیو، وزیر خارجه، روند «آغاز مذاکرات» با زلنسکی را پیش ببرد.
پسزمینه موضوع: این طرح که توسط ویتکاف و سایر مقامهای آمریکایی با مشورت روسها تدوین شده، هنگامی که آکسیوس این هفته از وجود آن پرده برداشت، در کییف و پایتختهای اروپایی موجی از شوک ایجاد کرد.
این هفته یک نشست برنامهریزیشده میان زلنسکی و ویتکاف پس از آن لغو شد که طرف آمریکایی گفت زلنسکی تمایل کافی برای تعامل جدی با طرح نشان نداده است.
اما مقام اوکراینی به آکسیوس گفت که زلنسکی در دیدار با دریـسکول موضع آشتیجویانهتری داشت. او گفت: «تصمیم این است که بهطور مشترک روی طرح کار کنیم تا صلح ممکن شود.»
یک مقام آمریکایی گفت دولت ترامپ روز چهارشنبه و پنجشنبه تلاش کرد اوکراین و متحدان اروپاییاش را مطمئن کند که این طرح «سندی زنده» است و دیدگاههای آنها در آن لحاظ خواهد شد.
پشت پرده: به گفته یک مقام آمریکایی، ویتکاف روز پنجشنبه در تماس تلفنی با یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان، اطمینان داد که طرح جدید «چارچوبی از ایدههاست» که شامل مواضع اوکراین و روسیه میشود.
این مقام آمریکایی افزود: «ویتکاف تأکید کرد که دولت ترامپ کار مسئولانه انجام میدهد و در پی یافتن راههایی برای پایان دادن به جنگ اوکراین است.»
بر اساس گفتههای همان مقام، ویتکاف به وادفول گفته است: «اگر برخی بخشهای طرح را نمیپسندید، به ما اطلاع دهید تا سعی کنیم به یک مصالحه برسیم.»
نقطه اصطکاک: اروپاییها در مرحله نخست تدوین طرح در جریان قرار نگرفتند و اوکراینیها نیز پس از دور طولانی مذاکرات میان فرستادگان آمریکا و روسیه وارد روند شدند.
به گفته یک مقام اوکراینی، این طرح شامل بندهایی است که بسیار به نفع مسکو تلقی میشود؛ از جمله محدودیتهایی بر اندازه و تواناییهای ارتش اوکراین پس از جنگ.
اوکراین در گذشته بارها چنین پیشنهادهایی را رد کرده است.
نکات ضمنی: این فشار آمریکا در حالی صورت میگیرد که زلنسکی با شدیدترین فشار سیاسی داخلی از زمان آغاز تهاجم گسترده روسیه روبهرو است.
یک رسوایی گسترده فساد شماری از نزدیکان زلنسکی را گرفتار کرده و مخالفان از او خواستهاند دولت را پاکسازی کند یا حتی یک دولت وحدت ملی تشکیل دهد.
انتظار میرود زلنسکی امشب، ساعاتی پس از دیدار با دریـسکول، هیئت نمایندگان حزب خود در پارلمان را فرابخواند.
یک مقام آمریکایی به آکسیوس گفت این فشار داخلی ممکن است زلنسکی را برای دادن امتیازهای دشوار در مسیر صلح متمایلتر کند. برخی تحلیلگران اما نظر مخالف دارند و میگویند شرایط سیاسی نامطمئن او باعث میشود نتواند با طرحی که بهنوعی «واگذاری» به مسکو تلقی شود موافقت کند.
حاشیه ماجرا: دریـسکول تا هفته گذشته نمیدانست که قرار است در نقش فرستاده صلح ظاهر شود.
یک مقام آمریکایی گفت: «میتوانید تصور کنید که تمام برنامهها را کنار گذاشتیم، وارد حالت کامل برنامهریزی و آمادگی شدیم.»
او افزود: «او در حال دریافت گزارشهای سیاستی است، پسزمینهها و تاریخ جنگ را مرور میکند و همه چیز را تا آخر هفته مطالعه میکند، و سپس سریع راهی میشوند.»
دریـسکول و فرماندهان نظامی آمریکا که همراه او هستند، همچنین قرار است در کییف با نمایندگان صنایع دفاعی و فرماندهان نظامی اوکراین نیز دیدار کنند.