انجمن قلم آمریکا (PEN America) بازداشت و آزار شش نویسنده در ایران طی هفته جاری را به شدت محکوم کرد؛ اقدامی که در چارچوب تشدید سرکوب آزادی بیان در سراسر کشور صورت گرفته است.
از آغاز درگیری نظامی ماه ژوئن میان ایران و اسرائیل که به «جنگ دوازدهروزه» معروف شد، نویسندگان، شاعران، هنرمندان خلاق، فعالان شبکههای اجتماعی و کنشگران مدنی بازداشت شدهاند و برخی دیگر با تهدیدهای فراقانونی یا اتهامات جدید مواجه شدهاند.
کارین دویچ کارلکار، مدیر بخش «نویسندگان در معرض خطر» در انجمن قلم آمریکا که بهطور دقیق وضعیت زندانی شدن و تهدید نویسندگان در سراسر جهان را رصد میکند، گفت: «یورشهای خانگی، بازجوییها و بازداشتهای بیسابقه این هفته علیه شماری از نویسندگان و اندیشمندان مستقل، هشدار جدیای است مبنی بر اینکه هر نوع تحلیل علمی یا نقد سیاستهای اقتصادی و اجتماعی در ایران میتواند زمینهساز اتهامات کیفری ناعادلانه باشد.»
در تاریخ سوم نوامبر، نیروهای امنیتی ایران به خانههای چند روشنفکر چپگرا در تهران یورش بردند؛ از جمله جامعهشناس مهسا اسداللهنژاد، اقتصاددانان محمد مالجو و پرویز صداقت، و مترجمان هیمن رحیمی و شیرین کریمی. همگی یا احضار شدند یا بازداشت و مورد بازجویی قرار گرفتند.
بیشتر افراد هدف در خانههایشان بازداشت شدند و مأموران امنیتی در جریان این یورشها دستگاههای الکترونیکی، کتابها، اسناد و سایر اقلام را ضبط کردند. رحیمی در جریان این عملیات بازداشت نشد، اما برای بازجویی احضار شده است. پژوهشگر و مترجم رسول قنبری پس از چند ساعت بازداشت آزاد شد. با این حال، تا روز چهارشنبه، محل نگهداری بیشتر بازداشتشدگان همچنان نامعلوم بود و خانوادههای آنان اطلاعات اندکی درباره اتهامات یا دلایل بازداشت در اختیار داشتند.
این یورشها به نظر میرسد بخشی از موج گستردهتری از بازداشتها و هدفگیری دانشگاهیان و دیگر منتقدان سیاستهای اقتصادی و شرایط اجتماعی ایران یا دیدگاههای مخالف باشد. برای نمونه، پرویز صداقت در ماه ژوئیه نقدی بر جنگ ایران با اسرائیل نوشته بود. اسداللهنژاد، کریمی و قنبری نیز بهخاطر ترجمه متون چپگرا در حوزههایی چون اقتصاد و جنسیت شناخته شدهاند.
فشار نهادهای امنیتی ایران بر نویسندگان و اندیشمندان مستقل، حتی آنهایی که در حال گذراندن دوران محکومیت زندان هستند، افزایش یافته است. در جریان جنگ دوازدهروزه، حمله هوایی اسرائیل در تاریخ ۲۳ ژوئن به زندان اوین — محل نگهداری برجستهترین زندانیان سیاسی کشور از جمله دهها نویسنده — موجب آسیب روانی و بیثباتی بیشتر برای نویسندگان زندانی شد؛ بسیاری از آنان جابهجا شده یا از تماس با خانواده محروم شدند.
کارلکار افزود: «ما این اقدامات سرکوبگرانه که با هدف خاموش کردن اندیشه مستقل، تحلیل و بیان آزاد صورت میگیرد، به شدت محکوم میکنیم و خواستار آزادی تمامی نویسندگان زندانی هستیم.»