میشل نیکولز / خبرگزاری رویترز / ۶ نوامبر ۲۰۲۵
شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریمها علیه احمد شرع، رئیسجمهور سوریه، را لغو کرد. او قرار است روز دوشنبه در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، دیدار کند.
قطعنامه پیشنهادی آمریکا که روز پنجشنبه به رأی گذاشته شد، همچنین تحریمها علیه انس خطاب، وزیر کشور سوریه، را لغو میکند. این قطعنامه با ۱۴ رأی موافق به تصویب رسید و چین رأی ممتنع داد.
واشنگتن طی ماههای گذشته از ۱۵ عضو شورای امنیت خواسته بود تحریمهای سوریه را کاهش دهد. ترامپ در ماه مه در یک تغییر اساسی در سیاست آمریکا، اعلام کرد که تحریمهای ایالات متحده علیه سوریه را لغو میکند.
مایک والتز، سفیر آمریکا در سازمان ملل، پس از رأیگیری در روز پنجشنبه گفت: «شورا پیامی قوی و سیاسی میفرستد که نشان میدهد سوریه پس از سرنگونی اسد و همراهانش وارد دورهای تازه شده است.»
پس از ۱۳ سال جنگ داخلی، بشار اسد، رئیسجمهور پیشین سوریه، در ماه دسامبر ۲۰۲۴ طی حملهای برقآسا از سوی نیروهای شورشی تحت رهبری گروه اسلامگرای «هیئت تحرير الشام» از قدرت برکنار شد.
هیئت تحریر الشام که پیشتر با نام جبهه النصره فعالیت میکرد، شاخه رسمی القاعده در سوریه بود تا اینکه در سال ۲۰۱۶ ارتباط خود را با این شبکه قطع کرد. این گروه از مه ۲۰۱۴ در فهرست تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه القاعده و داعش قرار دارد.
شماری از اعضای هیئت تحریر الشام نیز تحت تحریمهای سازمان ملل شامل ممنوعیت سفر، مسدود شدن داراییها و تحریمهای تسلیحاتی قرار دارند. تحریمهایی که علیه شرع و خطاب اعمال میشد، اکنون لغو شده است.
گزارش ناظران تحریمهای سازمان ملل که رویت آن در ماه ژوئیه توسط رویترز گزارش شد، نشان میدهد این نهاد در سال جاری هیچ «ارتباط فعالی» میان القاعده و هیئت تحریر الشام مشاهده نکرده است.
امتناع چین از رأی دادن
چین از آن جهت به قطعنامه رأی ممتنع داد که معتقد بود متن آن نگرانیهای پکن درباره وضعیت امنیتی و مقابله با تروریسم در سوریه را بهدرستی منعکس نمیکند.
فو کُنگ، سفیر چین در سازمان ملل، یادآور شد که کشورش مدتهاست درباره سرنوشت «جنبش اسلامی ترکستان شرقی» در سوریه نگرانی دارد؛ گروهی که اعضای آن شامل جنگجویان اویغور از چین و آسیای مرکزی است. سازمانهای حقوق بشری، پکن را به نقض گسترده حقوق اقلیت مسلمان اویغور متهم میکنند.
فو گفت: قطعنامهای که روز پنجشنبه تصویب شد «به روشنی تأکید دارد» که سوریه باید «اقدامات قاطع برای مقابله با اقدامات تروریستی و مقابله با تهدید جنگجویان خارجی از جمله اعضای جنبش ترکستان شرقی در سوریه» انجام دهد.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، نیز اعلام کرد مسکو از این قطعنامه کوتاه و موجز حمایت کرده است زیرا «پیش از هر چیز، بازتابدهنده منافع و خواست مردم سوریه است.»
روسیه در طول جنگ، به صورت دیپلماتیک از متحد خود بشار اسد حمایت میکرد و بیش از دوازده بار از حق وتو برای سد کردن قطعنامههای شورای امنیت استفاده نمود. در بسیاری موارد چین نیز از آن حمایت کرده بود. شورای امنیت در طول جنگ داخلی سوریه چندین بار در ماه به بحث پیرامون اوضاع سیاسی، انسانی و تسلیحات شیمیایی سوریه میپرداخت.
پس از سالها اختلاف در شورای امنیت، ابراهیم علابی، سفیر سوریه در سازمان ملل، روز پنجشنبه این تصمیم را «پیامی از حمایت از زنان و مردان سوری در تلاش برای بازسازی میهن و زندگیشان» توصیف کرد.
وی در سخنرانی خود در شورا گفت: «سوریه جدید داستانی موفق خواهد بود؛ الگویی درخشان که نشان میدهد بهترین مسیر در روابط بینالملل، تعامل مثبت و همکاری سازنده است. اگر نگرانیهایی وجود دارد، سوریه کاملاً آماده است با نیتی صادق و بر پایه احترام متقابل به آنها رسیدگی کند.»