باراک راوید / آکسیوس
به گفته مقامات آمریکایی، رئیس‌جمهور قزاقستان، قاسم‌ژومارت توقایف، قرار است روز پنج‌شنبه در دیدار با رئیس‌جمهور ترامپ اعلام کند که کشورش به توافقات ابراهیم خواهد پیوست.
اهمیت موضوع
اگرچه قزاقستان و اسرائیل بیش از ۳۰ سال است که روابط دیپلماتیک کامل دارند، اما این اقدام با هدف احیای توافقات ابراهیم به عنوان چارچوبی تحت رهبری آمریکا برای همکاری میان اسرائیل و جهان عرب و مسلمان انجام می‌شود.
تصویر کلی
ترامپ ماه گذشته به Axios گفته بود که با توجه به انزوای شدید اسرائیل در پی جنگ غزه، یکی از اولویت‌های او پس از پایان جنگ، بازگرداندن حمایت بین‌المللی از این کشور خواهد بود.
مقامات آمریکایی می‌گویند اعلامیه روز پنج‌شنبه نخستین گام در جهت ترمیم جایگاه اسرائیل در جهان عرب و مسلمان است. آن‌ها معتقدند افزودن کشورهای مسلمان‌نشین بیشتر به توافقات ابراهیم می‌تواند مشروعیت بین‌المللی اسرائیل را تقویت کند.
یکی از مقامات آمریکایی اظهار داشت: «این اقدام نشان خواهد داد که توافقات ابراهیم باشگاهی است که بسیاری از کشورها خواهان عضویت در آن هستند و گامی برای ورق زدن صفحه جنگ غزه و حرکت به سوی صلح و همکاری بیشتر در منطقه خواهد بود.»
نکات پنهان
اعلامیه روز پنج‌شنبه به‌تنهایی تحول‌آفرین نیست. هیچ سابقه‌ای از درگیری میان اسرائیل و قزاقستان وجود ندارد و هیچ محدودیتی برای سفر یا فعالیت تجاری اسرائیلی‌ها در قزاقستان اعمال نمی‌شود.
برای قزاقستان، که در همان روز توافقی درباره مواد معدنی حیاتی با آمریکا امضا کرده، این اقدام فرصتی برای کسب حسن‌نیت در واشنگتن محسوب می‌شود.
برای دولت ترامپ، جذب بازیگران منطقه‌ای مانند عربستان سعودی یا حتی سوریه به توافقات ابراهیم اولویت مهم‌تری است، اما از نظر دیپلماتیک بسیار حساس‌تر خواهد بود.
پشت پرده
توقایف روز پنج‌شنبه به عنوان بخشی از نشست سران پنج کشور آسیای مرکزی با ترامپ، که همگی کشورهای مسلمان‌نشین هستند، به کاخ سفید سفر خواهد کرد.
پیش از این نشست، توقایف با کاخ سفید تماس گرفته و اعلام کرده بود که مایل است کشورش را به توافقات ابراهیم ملحق کند. به گفته یکی از مقامات آمریکایی، توقایف خواهان ارتقای روابط موجود با اسرائیل، بهره‌مندی از همکاری و یکپارچگی منطقه‌ای بیشتر، و ارسال پیامی درباره تساهل مذهبی و اهمیت گفت‌وگو بوده است.
در جریان دیدار ترامپ با توقایف، انتظار می‌رود آن‌ها تماس تلفنی با نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، برقرار کرده و قصد قزاقستان برای پیوستن به توافقات را اعلام کنند.
یکی از مقامات افزود که ترامپ خواهان برگزاری مراسم امضای رسمی در کاخ سفید با حضور رهبران اسرائیل و قزاقستان، و ترجیحاً رهبران کشورهای دیگری است که مایل به پیوستن به توافقات هستند.
یادآوری تاریخی
توافقات عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و امارات متحده عربی، بحرین و مراکش، از دستاوردهای کلیدی سیاست خارجی ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش بود.
اما مقامات آمریکایی می‌گویند دولت ترامپ قصد دارد قالب اولیه توافقات را گسترش داده و بر ترویج همکاری منطقه‌ای و تساهل مذهبی تأکید کند.
چشم‌انداز آینده
یکی از مقامات آمریکایی گفت کاخ سفید قصد دارد پیش از سفر برنامه‌ریزی‌شده ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، به واشنگتن در تاریخ ۱۸ نوامبر، بر توافقات ابراهیم تمرکز بیشتری داشته باشد.
در جریان یک کنفرانس اقتصادی در میامی در روز چهارشنبه، ترامپ از سفیر عربستان در واشنگتن، شاهدخت ریما بنت بندر، نام برد و به او گفت که خواهان پیوستن عربستان سعودی به توافقات ابراهیم است.
با این حال، مقامات آمریکایی اذعان دارند که دستیابی به توافق صلح میان عربستان و اسرائیل هنوز دور از دسترس است.