نضال المغربی و الکساندر کورنول / خبرگزاری رویترز / ۲۳ اکتبر ۲۰۲۵
وزیر امور خارجه ایالات متحده، مارکو روبیو، هشدار داد که اقدامات پارلمان اسرائیل در جهت الحاق کرانه باختری ممکن است طرح رئیسجمهور دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه را که تاکنون به آتشبس شکنندهای منجر شده، تهدید کند.
روبیو چهارشنبه شب پیش از عزیمت به اسرائیل به خبرنگاران گفت: «منظورم این است که این یک رأیگیری در کنست است، بله، اما بهوضوح رئیسجمهور اعلام کرده که در حال حاضر از چنین اقدامی حمایت نمیکنیم و معتقدیم که این موضوع میتواند توافق صلح را به خطر اندازد.»
سفر روبیو جدیدترین تلاش یک مقام ارشد آمریکایی برای حفظ آتشبس شکننده میان اسرائیل و گروه شبهنظامی فلسطینی حماس پس از دو سال جنگ ویرانگر است که خاورمیانه را دگرگون کرده است.
تبادل مکرر آتش و انفجارها این توافق را متزلزل کرده و طرفین یکدیگر را به نقض مرحله نخست آن متهم کردهاند؛ مرحلهای که شامل بازگشت گروگانهای اسرائیلی در ازای آزادی زندانیان فلسطینی، تحویل اجساد برخی گروگانهای جانباخته و عقبنشینی جزئی نیروهای اسرائیلی بوده است.
هر دو طرف بار دیگر بر تعهد خود به آتشبس تحت میانجیگری آمریکا تأکید کردهاند؛ آتشبسی که پس از دو سال جنگ و در پی حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل آغاز شد؛ حملهای که به گفته منابع اسرائیلی، ۱۲۰۰ کشته برجای گذاشت.
در پاسخ، جنگ هوایی و زمینی اسرائیل بنا بر اعلام مقامات بهداشت غزه، بیش از ۶۸ هزار کشته برجای گذاشته و بخش عمدهای از نوار غزه، منطقهای کوچک و بهشدت شهری، را به ویرانه تبدیل کرده است.
تیراندازی و گلولهباران سنگین در طول شب
ساکنان گزارش دادند که در طول شب، تیراندازی سنگین و گلولهباران تانکها در مناطق شرقی خانیونس در جنوب غزه و همچنین شرق شهر غزه در شمال این منطقه تقریباً بهطور مداوم ادامه داشته است.
مقامات بهداشت غزه اعلام کردند که حمله پهپادی اسرائیل منجر به کشته شدن یک فلسطینی در جنوب غزه شده است.
محمد ابو منصور، کشاورز ۴۰ ساله ساکن مرکز نوار غزه، گفت: «تیراندازی و انفجارها تقریباً تا صبح ادامه داشت، سه فرزندم از خواب بیدار شدند و پرسیدند آیا جنگ دوباره شروع شده؟» او از طریق یک اپلیکیشن پیامرسان افزود: «کی قرار است همه اینها تمام شود و زندگی عادیمان را بدون ترس باز یابیم؟»
ارتش اسرائیل بلافاصله درباره موج تیراندازی، گلولهباران یا حمله پهپادی اظهار نظر نکرد. با این حال، شاهدان گفتند که پس از طلوع آفتاب، آرامش نسبی به منطقه ساحلی بازگشته است.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که روبیو برای حمایت از اجرای طرح ۲۰ مادهای ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه و فراهمسازی زمینه بازسازی، حکمرانی باثبات و گامهایی احتمالی به سوی تشکیل کشور فلسطین به اسرائیل سفر کرده است.
پیش از او، معاون رئیسجمهور آمریکا، جیدی ونس، روز چهارشنبه با نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، دیدار کرد. ونس قرار بود روز پنجشنبه با وزیر دفاع اسرائیل، اسرائیل کاتز، و وزیر امور راهبردی، ران درمر، دیدار کند و سپس اسرائیل را ترک کند.
اقدام پارلمان اسرائیل برای الحاق کرانه باختری
لایحهای که قانون اسرائیل را به کرانه باختری اشغالی تسری میدهد – اقدامی که معادل الحاق سرزمینی است که فلسطینیها آن را برای تشکیل کشور مستقل خود میخواهند – روز چهارشنبه در پارلمان اسرائیل تأیید اولیه گرفت.
حدود ۵۰۰ هزار شهرکنشین یهودی در شهرکهای پراکنده در سراسر کرانه باختری زندگی میکنند. سازمان ملل متحد و بخش عمدهای از جامعه بینالمللی این شهرکها را طبق قوانین بینالمللی غیرقانونی میدانند.
دولت اسرائیل با استناد به پیوندهای تاریخی و مذهبی با کرانه باختری، این منطقه را مورد مناقشه میداند و با تشکیل کشور فلسطینی مخالفت میکند.
شهرکسازیها موضوعی حساس و انفجاری هستند که دهههاست بهعنوان مانعی بزرگ در مسیر صلح خاورمیانه شناخته میشوند.
این رأیگیری نخستین مرحله از چهار مرحله لازم برای تصویب نهایی قانون بود و همزمان با سفر ونس به اسرائیل انجام شد؛ یک ماه پس از آنکه ترامپ اعلام کرد اجازه نخواهد داد اسرائیل سرزمینهایی را که در جنگ ۱۹۶۷ تصرف کرده، الحاق کند.
حزب لیکود به رهبری نتانیاهو از این قانون حمایت نکرد. این لایحه توسط نمایندگانی خارج از ائتلاف حاکم ارائه شد و با رأی ۲۵ موافق در برابر ۲۴ مخالف از مجموع ۱۲۰ نماینده تصویب شد.
دولت نتانیاهو در ابتدا الحاق را بهعنوان پاسخی به موج شناسایی کشور فلسطین توسط متحدان غربی مدنظر داشت تا اسرائیل را برای توقف جنگ در غزه تحت فشار قرار دهد، اما پس از مخالفت ترامپ، به نظر میرسد این طرح را کنار گذاشته باشد.
شهرکسازیها از سال ۲۰۲۲، زمانی که دولت نتانیاهو – راستگراترین دولت تاریخ اسرائیل با شرکای ائتلافی فوقملیگرا که خواهان الحاق کرانه باختری و غزه هستند – به قدرت رسید، با سرعت زیادی گسترش یافتهاند.