گِرَم اسلاتری، تام بالمفورث و جف میسن / ۲۰ اکتبر ۲۰۲۵
به گفته دو منبع مطلع از گفت‌وگوها، «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دیداری پرتنش با «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین در روز جمعه، از او خواسته است بخش‌هایی از قلمرو اوکراین را به روسیه واگذار کند؛ دیداری که هیأت اوکراینی را ناامید کرد.
این منابع افزودند که ترامپ همچنین از تأمین موشک‌های «تام‌هاوک» برای اوکراین خودداری کرده و ابراز تمایل کرده است که تضمین‌های امنیتی را به‌طور هم‌زمان به کی‌یف و مسکو ارائه دهد؛ اظهاراتی که هیأت اوکراینی آن را مبهم و گیج‌کننده توصیف کرده است. این دو منبع خواستند نامشان فاش نشود زیرا گفت‌وگو خصوصی بوده است.
پس از این دیدار، ترامپ در اظهار‌نظرهای عمومی خود خواستار آتش‌بس در خطوط درگیری فعلی شد؛ موضعی که زلنسکی نیز ساعاتی بعد در اظهارات خود از آن حمایت کرد. منبع سومی گفت این پیشنهاد در جریان گفت‌وگو زمانی مطرح شد که زلنسکی اعلام کرد حاضر نیست داوطلبانه هیچ سرزمینی را به مسکو واگذار کند.
به گفته این منبع، «دیدار با تصمیم ترامپ برای “معامله در همان‌جا که هستیم، در خط مرزی فعلی” پایان یافت.»
ترامپ در سخنان روز یکشنبه خود بار دیگر بر این موضع تأکید کرد. او در پرواز با هواپیمای ریاست‌جمهوری به خبرنگاران گفت: «ما فکر می‌کنیم باید در همان خطوط کنونی، خطوط نبرد، متوقف شوند. باقی مسائل بسیار دشوار است اگر قرار باشد بگوییم “این قسمت مال شما، آن قسمت مال ما.”»
وقتی از او پرسیده شد آیا به زلنسکی گفته باید تمام منطقه دونباس را به روسیه واگذار کند، پاسخ داد: «نه، بگذارید همان‌طور که هست باقی بماند. در حال حاضر تقسیم شده است. فکر می‌کنم حدود ۷۸ درصد از زمین‌ها را روسیه گرفته است.»
ترامپ افزود: «بگذارید همین‌گونه بماند، شاید بعدتر بتوانند درباره آن مذاکره کنند.»
به‌طور کلی، اگرچه این نشست برای اوکراینی‌ها فاجعه‌بار نبود، اما برای زلنسکی که امیدوار بود ترامپ را به تأمین موشک‌های دوربرد تام‌هاوک، قادر به حمله به عمق خاک روسیه، متقاعد کند، ناامیدکننده بود.
«جی. دی. ونس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا، شامگاه یکشنبه به خبرنگاران گفت ترامپ هنوز درباره واگذاری تام‌هاوک‌ها تصمیم نهایی نگرفته است.
دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین به درخواست اظهارنظر پاسخ نداد. بخش‌هایی از این گفت‌وگو نخستین بار روز یکشنبه توسط فایننشال تایمز گزارش شد.
در هفته‌های اخیر نشانه‌هایی وجود داشت که ترامپ تمرکز خود را از فشار بر کی‌یف و مسکو برای دستیابی به توافق سریع‌تر برداشته و دیدگاهش را بیشتر به حمایت کامل از اوکراین معطوف کرده است. برای نمونه، پس از دیدار با زلنسکی در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، ترامپ گفته بود اوکراین می‌تواند تمام مناطق از دست‌رفته خود را بازپس گیرد؛ سناریویی که حتی در کی‌یف نیز واقع‌بینانه تلقی نمی‌شود.
اما دیدار روز جمعه نشان داد که ترامپ ممکن است بار دیگر به‌دنبال حصول سریع یک توافق باشد – هرچند احتمالاً بر شرایطی که برای اوکراین ناخوشایند است.
به گفته منابع، مقام‌های آمریکایی در این نشست چندین بار به ایده «مبادله ارضی» میان اوکراین و روسیه اشاره کردند – پیشنهادی که ترامپ در اوایل سال جاری نیز از آن حمایت کرده بود. منابع افزودند، ترامپ در نشست جمعه تأکید کرده است که حصول توافق سریع «ضروری» است.
آیا ترامپ تحت تأثیر پوتین بوده است؟
یکی از منابع درباره فضای گفت‌وگو گفت: «خیلی بد بود. پیام او این بود که “کشورتان یخ می‌زند و نابود می‌شود” اگر با روسیه توافق نکنید.»
منبع دیگری این گفته را رد کرد که ترامپ واژه «نابود می‌شود» را به‌کار برده باشد. با این حال هر دو منبع تأیید کردند که ترامپ چند بار از الفاظ تند و ناپسند استفاده کرده است.
دو منبع یادشده همچنین گفتند که ترامپ احتمالاً تحت تأثیر تماس تلفنی روز پنج‌شنبه‌اش با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه قرار گرفته است. براساس گزارش واشنگتن پست، در آن تماس پوتین پیشنهاد کرده بود اوکراین مناطق «دونتسک» و «لوهانسک» را در برابر بخش‌های کوچکی از «زاپوریژیا» و «خرسون» واگذار کند.
یکی از منابع گفت مقام‌های آمریکایی دقیقاً همین طرح را روز جمعه به زلنسکی پیشنهاد کردند.
به گفته یکی از افراد مطلع، اوکراینی‌ها بخش‌هایی از دونتسک و لوهانسک را که هنوز در کنترل خود دارند، از منظر نظامی استراتژیک بسیار حیاتی می‌دانند و واگذاری آن را اقدامی «خودکشی‌آمیز» توصیف کرده‌اند، زیرا چنین عقب‌نشینی‌ای بقیه خاک اوکراین را در برابر تهاجمات روسیه آسیب‌پذیرتر می‌کند.
دو منبع گفتند که «استیو ویتکاف» نماینده ویژه آمریکا از جمله مقام‌هایی بود که با بیشترین شدت از اوکراینی‌ها خواست تا با پیشنهاد مبادله ارضی روسیه موافقت کنند. به گفته یکی از منابع، ویتکاف اشاره کرده بود که در مناطق دونتسک و لوهانسک جمعیت قابل‌توجهی روس‌زبان ساکن است؛ نکته‌ای که پیش‌تر نیز به‌طور عمومی بر آن تأکید کرده بود.
روز پنج‌شنبه و پیش از دیدار با زلنسکی، ترامپ گفته بود به‌زودی در بوداپست با پوتین دیدار خواهد کرد. ساعاتی بعد یکی از مشاوران کرملین اعلام کرد که «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا و «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در روزهای آینده برای آماده‌سازی این نشست گفت‌وگو خواهند کرد.
در نشست روز جمعه، مقام‌های آمریکایی گفته‌اند روبیو قصد دارد روز پنج‌شنبه آینده با لاوروف دیدار کند. وزارت خارجه آمریکا هنوز به درخواست اظهارنظر در این‌باره پاسخ نداده است.
نشست پیشین ترامپ و پوتین در آلاسکا در ماه اوت برگزار شد و هیچ پیشرفت مشخصی در پی نداشت.