خبرگزاری رویترز / ۱۵ اکتبر ۲۰۲۵
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، روز چهارشنبه در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، اعلام کرد که به تمامی توافق‌های گذشته میان دمشق و مسکو پایبند خواهد بود؛ تعهدی که نشان می‌دهد پایگاه‌های نظامی اصلی روسیه در سوریه در امنیت هستند.
شرع که پیش‌تر ریاست شاخه سوری القاعده را بر عهده داشت و سال گذشته بشار اسد، متحد نزدیک روسیه، را از قدرت برکنار کرد، در آغاز مذاکرات خود با پوتین در کرملین سخن می‌گفت. این نخستین سفر وی به روسیه از زمان به قدرت رسیدنش محسوب می‌شود.
شرع که به زبان عربی صحبت می‌کرد، خطاب به پوتین گفت: «روابط دوجانبه و منافع مشترکی ما را به روسیه پیوند می‌دهد و ما به تمامی توافق‌هایی که با روسیه منعقد شده‌اند احترام می‌گذاریم. در حال بازتعریف ماهیت روابط خود با روسیه هستیم.»
پوتین نیز در پاسخ گفت که مسکو آماده است تا هر آنچه در توان دارد برای تحقق «آغازهای جالب و مفید» که پیش‌تر میان دو طرف درباره احیای روابط مورد بحث قرار گرفته‌اند، انجام دهد.
رئیس‌جمهور روسیه همچنین برگزاری انتخابات پارلمانی در سوریه در اوایل ماه جاری را به شرع تبریک گفت.
پوتین اظهار داشت: «به نظر من این موفقیت بزرگی برای شماست، زیرا به انسجام جامعه منجر می‌شود و با وجود اینکه سوریه اکنون دوران دشواری را سپری می‌کند، این امر به تقویت پیوندها و همکاری میان تمامی نیروهای سیاسی در سوریه کمک خواهد کرد.»
پایگاه‌های نظامی روسیه
کرملین پیش از آغاز مذاکرات اعلام کرده بود که سرنوشت دو پایگاه اصلی روسیه در سوریه – پایگاه هوایی حمیمیم در استان لاذقیه و تأسیسات دریایی در بندر طرطوس – در دستور کار گفتگوها قرار دارد.
روسیه که منافع اقتصادی و انرژی‌محور در سوریه دارد و در تلاش برای حفظ آن‌هاست، همچنین در فرودگاه قامشلی – واقع در شمال‌شرق سوریه و نزدیک مرزهای ترکیه و عراق – حضور نظامی دارد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز دوشنبه اعلام کرد که مسکو معتقد است دمشق خواهان باقی‌ماندن پایگاه‌های نظامی روسیه است و از طرحی سخن گفت که بر اساس آن این پایگاه‌ها می‌توانند به عنوان مراکز لجستیکی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به آفریقا از طریق دریا و هوا مورد استفاده قرار گیرند.
به گفته یک منبع سوری، مقامات دمشق در تلاش‌اند تا تضمین‌هایی دریافت کنند مبنی بر اینکه روسیه به بازسازی و تسلیح بقایای نیروهای اسد کمک نخواهد کرد. همین منبع افزود که شرع امیدوار است روسیه در بازسازی ارتش سوریه نیز همکاری کند.
دیداری حساس
سفر شرع به روسیه از نظر سیاسی بسیار حساس تلقی می‌شود. روسیه سال‌ها با استفاده از قدرت نظامی خود از بشار اسد در برابر شورشیان سوری حمایت کرد؛ شورشیانی که در دسامبر سال گذشته به رهبری شرع قدرت را در دست گرفتند. پس از فرار اسد و خانواده‌اش از کشور، مسکو به آن‌ها پناهندگی اعطا کرد.
بر اساس گزارش رسانه‌های روسی، خانواده اسد اکنون به‌صورت محرمانه در مسکو زندگی می‌کنند.
دو منبع سوری به خبرگزاری رویترز گفتند که شرع قصد دارد در جریان این مذاکرات، به‌طور رسمی از مسکو درخواست کند تا اسد را برای محاکمه به اتهام جنایات علیه مردم سوریه تحویل دهد.
روسیه که به توانایی خود در حمایت از متحدان خارجی‌اش افتخار می‌کند، بعید به نظر می‌رسد با این درخواست موافقت کند. لاوروف روز دوشنبه اعلام کرد که روسیه به اسد پناه داده زیرا جان او در خطر بوده است.
شرع که در تلاش برای دریافت امتیازات اقتصادی از روسیه است – از جمله ازسرگیری صادرات گندم با شرایط ترجیحی و دریافت غرامت بابت خسارات جنگ – همچنین انتظار دارد حمایت مسکو را برای مقابله با خواسته‌های اسرائیل در زمینه گسترش منطقه غیرنظامی در جنوب سوریه جلب کند.
به گفته یکی از دو منبع سوری، احتمال دارد شرع موضوع استقرار مجدد پلیس نظامی روسیه را نیز به عنوان تضمینی در برابر تجاوزات بیشتر اسرائیل مطرح کند.
کرملین اعلام کرد که انتظار نمی‌رود پوتین و شرع پس از پایان مذاکرات، نشست خبری مشترک برگزار کنند.