باراک راوید / آکسیوس
در حالی که مذاکرات برای یک توافق صلح در غزه به خط پایان نزدیک می‌شد، رئیس‌جمهور ترامپ یک تضمین شخصی ارائه کرد مبنی بر اینکه اجازه نخواهد داد اسرائیل آن را رها کرده و جنگ را از سر بگیرد. این موضوع را دو مقام آمریکایی در یک نشست توجیهی با خبرنگاران فاش کردند.
اهمیت موضوع:
به گفته منابع، اطمینان‌های ترامپ عامل اصلی در متقاعد کردن حماس برای پذیرش توافق بود. پس از تأیید توافق توسط کابینه اسرائیل در اوایل صبح جمعه به وقت محلی، اکنون آتش‌بس رسماً به اجرا درآمده است.
این مقامات گفتند بخشی از تضمین ترامپ، ایجاد یک نیروی عملیاتی نظامی تحت رهبری آمریکا برای نظارت بر آتش‌بس و رسیدگی به هرگونه نقض آن بود.
جزئیات اجرای توافق:
ارتش اسرائیل اکنون باید نیروهای خود را ظرف ۲۴ ساعت پس از رأی کابینه، به یک محیط توافق‌شده در داخل غزه عقب بکشد.
در ۷۲ ساعت پس از آن، حماس باید تمام گروگان‌های باقی‌مانده را که ۲۰ نفر از آنها زنده هستند، آزاد کند. این روند باید تا روز دوشنبه تکمیل شود.
نکته قابل توجه:
یک مقام آمریکایی به آکسیوس گفت که یکی از عوامل اصلی این موفقیت، این بود که “حماس شروع به دیدن گروگان‌ها به عنوان یک تعهد و نه یک دارایی” در ارتباط با موقعیت مذاکره‌ای آینده خود کرده بود. با در نظر گرفتن این موضوع، طرف آمریکایی با این باور وارد مذاکرات این هفته شد که حماس اکنون آماده آزادی گروگان‌ها است و آنها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که اسرائیلی‌ها به سهم خود از توافق پایبند خواهند ماند.
پشت صحنه:
ترامپ روز سه‌شنبه، قبل از عزیمت فرستادگانش، جرد کوشنر و استیو ویتکاف به مصر، از آنها پرسید که احتمال دستیابی به توافق چقدر است.
به گفته یک مقام آمریکایی، کوشنر پاسخ داد: “۱۰۰ درصد.” ترامپ که متعجب شده بود، پرسید چگونه می‌تواند این را بداند، و کوشنر پاسخ داد: “زیرا ما توان شکست خوردن نداریم.”
پس از ورود در روز چهارشنبه، ویتکاف و کوشنر اولین نشست خود را با میانجی‌های مصری، قطری و ترکیه‌ای داشتند. آنها پیامی را به میانجی‌ها و از طریق آنها به حماس رساندند مبنی بر اینکه ترامپ پشت تک تک بندهای طرح ۲۰ ماده‌ای خود ایستاده و اجرای کامل آن را تضمین خواهد کرد.
یک مقام آمریکایی گفت: “بی‌اعتمادی زیادی بین طرفین وجود داشت و رئیس‌جمهور می‌خواست روشن کند که این توافق برای او بسیار مهم است، می‌خواست که به نتیجه برسد، می‌خواهد به این کشتار پایان دهد و می‌خواست مطمئن شود که همه متوجه شوند او اجرای رفتار درست را به اجرا خواهد گذاشت.”
هر دو مقام آمریکایی گفتند ترامپ شخصاً در مذاکرات دخیل بود و دست‌کم سه بار با واسطه‌های مختلف تماس گرفت تا تضمین‌های خود را مستقیماً ابراز کند.
یادآوری:
اسرائیل در ماه مارس یک آتش‌بس قبلی را به طور یکجانبه نقض کرده بود، که این امر تضمین ترامپ مبنی بر پایداری این توافق را بسیار برجسته‌تر می‌کرد.
لحظه سرنوشت‌ساز:
تیم آمریکایی در ابتدا امیدوار بود تا پایان هفته به توافق برسد، اما توافقات بر سر چندین موضوع کلیدی در طول روز چهارشنبه حاصل شد. یک مقام گفت: “مردم شروع به حرکت به سمت میانه کردند.”
کمی بعد از ساعت ۱ بامداد به وقت محلی روز پنجشنبه، کوشنر و ویتکاف به این نتیجه رسیدند که توافق آماده اعلام است.
اندکی پس از آن، ترامپ این خبر را از طریق پلتفرم تروت سوشال (Truth Social) به جهان اعلام کرد.
بررسی دقیق:
یکی از بخش‌های تضمین ترامپ، یک سازوکار نظارت نظامی تحت رهبری آمریکا بر آتش‌بس است.
ویتکاف و کوشنر در پرواز به مصر، این ایده را با دریاسالار برد کوپر، فرمانده سنتکام (CENTCOM)، در میان گذاشتند. کوپر بعداً برای ارائه این ایده به مذاکرات پیوست.
یک مقام آمریکایی گفت: “این امر اعتماد به تضمین‌هایی را که رئیس‌جمهور مبنی بر اجرای توافق آن‌طور که نوشته شده، تقویت کرد.”
این دو مقام گفتند ۲۰۰ سرباز و افسر آمریکایی در یک نیروی عملیاتی بین‌المللی برای نظارت بر آتش‌بس شرکت خواهند کرد، اگرچه آنها در داخل غزه حضور نخواهند داشت. افسران نظامی از مصر، قطر، ترکیه و امارات متحده عربی نیز به آنها خواهند پیوست.
آنچه باید دید:
روز جمعه، ویتکاف و کوشنر با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، و مقامات ارشد نظامی اسرائیل دیدار خواهند کرد تا درباره سازوکار نظارت و برنامه‌های “نیروی ثبات بین‌المللی” (ISF) که قرار است طبق توافق در غزه مستقر شود، گفتگو کنند.
این طرح خواستار آن است که نیروهایی از کشورهای عربی و مسلمان وارد مناطقی شوند که نیروهای دفاعی اسرائیل از آنجا عقب‌نشینی می‌کنند. انتظار می‌رود این فرآیند چندین ماه طول بکشد.
مقامات آمریکایی گفتند که پس از استقرار ISF، “به سمت برچیدن تأسیسات نظامی و سلاح‌های سنگین غزه حرکت خواهیم کرد.”
وضعیت کنونی:
مقامات گفتند ویتکاف و کوشنر برای لابی‌گری به نفع توافق به جلسه کابینه اسرائیل پیوستند و تا زمان ورود رئیس‌جمهور ترامپ در اوایل هفته آینده، در منطقه باقی خواهند ماند.
آنها پیگیری اجرای عقب‌نشینی نیروهای دفاعی اسرائیل و آزادی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی خواهند بود.
یک مقام آمریکایی گفت: “آنها می‌خواهند مطمئن شوند که همه به تعهدات خود عمل می‌کنند و هیچ سوء تفاهمی وجود ندارد.”
مقامات آمریکایی امیدهای ترامپ برای استفاده از این روند برای گسترش توافقات ابراهیم را تکرار کردند.