جمهوری اسلامی با ۱۵ اعدام به پیشواز روز جهانی علیه اعدام رفت؛ اعدام ۱۱۰۵ نفر از آغاز سال میلادی
در آستانه ۱۰ اکتبر، روز جهانی علیه مجازات اعدام، جمهوری اسلامی با اجرای ۱۵ حکم اعدام در روز چهارشنبه، به استقبال این روز رفت. حکومت ایران همچنین در اعدام سالانه، رکورد سه دهه اخیر را شکسته است؛ به‌گونه‌ای که از ابتدای ژانویه ۲۰۲۵ تا امروز دست‌کم ۱۱۰۵ نفر را اعدام کرده است.
این رقم بیش از دو برابر آمار سال گذشته در همین بازه زمانی است؛ سال گذشته ۵۳۱ نفر اعدام شده بودند که در نوع خود یک آمار وحشتناک به شمار می‌رفت. شکستن رکورد سه‌دهه‌ای اعدام در ایران، نشانگر بحرانی‌ست که تنها به این کشور محدود نمی‌شود و باید نگرانی جدی جامعه جهانی را نیز برانگیزد.
سازمان حقوق بشر ایران بار دیگر از وجدان‌های بیدار و جامعه بین‌الملل می‌خواهد تا از جنبش لغو اعدام ایرانیان حمایت کنند که یکی از نمادهای آن امروز کارزار سه‌شنبه‌های نه به اعدام در ۵۲ زندان این کشور است.
محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، گفت: «در روز جهانی علیه اعدام، ایران یکی از سیاه‌ترین دوران‌های خود را تجربه می‌کند؛ اعدام‌های روزانه برای ایجاد وحشت در جامعه ادامه دارند. اما جنبش علیه اعدام در ایران، در خط مقدم این مبارزه ایستاده است. ما از همه نهادهای حقوق‌بشری و جنبش جهانی علیه اعدام می‌خواهیم تا در این روز، همبستگی خود را با مردم و فعالان ایرانی نشان دهند، از کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» حمایت کنند و در مسیر ساختن ایرانی بدون اعدام در کنار ما باشند.»
آمار اعدام‌ها از اول ژانویه تا ۹ اکتبر در یک نگاه:
● دست‌کم ۱۱۰۵ نفر اعدام شدند
● فقط ۸۲ اعدام (یعنی ۷ درصد) در منابع رسمی جمهوری اسلامی اعلام شدند
● ۱۰۲۲ اعدام (۹۳ درصد) از طریق دو منبع مستقل غیر رسمی توسط سازمان حقوق‌بشر ایران تایید شدند. با توجه به استانداردهای سخت‌گیرانه این سازمان برای تایید اعدام‌ها، بر این باوریم که آمار واقعی بسیار بیش از این میزان باشد.
● ۵۴۴ مورد از ۱۱۰۵ اعدام (۴۹ درصد) با اتهامات مربوط به مواد مخدر اجرا شدند
● ۴۸۵ نفر از اعدام‌شدگان (۴۳ درصد) به اتهام قتل عمد به قصاص نفس محکوم شده بودند
● ۴۹ نفر با اتهامات «امنیتی» مانند محاربه، افساد فی‌الارض و بغی به اعدام محکوم شده بودند. اتهام ۱۱ نفر از متهمان این گروه، «جاسوسی برای اسرائیل» اعلام شد.
● ۲۷ نفر با اتهام تجاوز به عنف اعدام شدند.
● ۳۰ زن اعدام شدند (۸ زن به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر و ۲۲ زن به اتهام قتل).
● ۱۲۲ شهروند بلوچ، ۶۷ شهروند کُرد و ۲۰ شهروند عرب اعدام شدند.
● ۶۰ تبعه افغانستان در میان اعدام‌شدگان هستند.
● هفت نفر در ملأ عام به‌دار آویخته شدند.
مقایسه با سال‌های گذشته
تعداد اعدام‌ها در بازه زمانی میان یکم ژانویه تا دهم اکتبر سال ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۴ رشد ۱۰۸٪ را شاهد بود. نهاد آمار سازمان حقوق بشر ایران در مدت مشابه سال قبل، یعنی از اول ژانویه تا ۱۰ اکتبر سال ۲۰۲۴ تعداد ۵۳۱ نفر در ایران اعدام شده بودند. این نهاد در مدت مشابه سال ۲۰۲۳ تعداد ۵۳۴ اعدام را ثبت کرده بود. این میزان در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ تعداد ۴۲۸ اعدام و در مدت مشابه سال ۲۰۲۱، تعداد ۲۲۶ اعدام بود.
اعدام برای اتهامات مرتبط با مواد مخدر
دست‌کم ۵۴۴ تن از اعدام شدگان از ابتدای سال جاری میلادی تا کنون را متهمان مربوط به «مواد مخدر» تشکیل می‌دهند. این در حالی است که در مدت مشابه سال ۲۰۲۴، تعداد ۲۷۹ تن با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» اعدام شده بودند. با وجود افزایش شدید اعدام‌های مربوط به «مواد مخدر» در سال‌های گذشته، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به همکاری خود با جمهوری اسلامی ادامه داده‌است..
شعار امسال: مجازات اعدام از هیچکس محافظت نمی‌کند
«ائتلاف جهانی برای مبارزه با مجازات مرگ» در سال ۲۰۰۲، روز دهم اکتبر (۱۸ مهر ماه) را «روز جهانی مبارزه با مجازات مرگ» اعلام کرد. این نام‌گذاری که با هدف تلاش برای لغو این مجازات غیرانسانی و بازگشت‌ناپذیر صورت گرفت، نقطه عطفی در مسیر مبارزه علیه اعدام محسوب می‌شود. «ائتلاف جهانی برای مبارزه با مجازات مرگ» شامل ۱۸۶ عضو از پنج قاره جهان است که ۲۶ سازمان، از جمله سازمان حقوق بشر ایران، شورای راهبردی آن را تشکیل می‌دهند. این شورا وظیفه تعیین سیاست‌های کلی و موضوع تمرکز سالیانه این ائتلاف را برعهده دارد.
دهم اکتبر سال ۲۰۲۵ (۱۸ مهرماه ۱۴۰۴) مصادف است با بیست و سومین سالی که این روز از سوی «ائتلاف جهانی علیه مجازات مرگ» به عنوان روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام نام‌گذاری شد. «مجازات مرگ از هیچکس محافظت نمی‌کند. بی‌درنگ به اعدام پایان دهید!» شعاری‌ست که در سال ۲۰۲۵ ائتلاف جهانی روی آن تمرکز کرده است.