شورای امنیت سازمان ملل امروز (جمعه) در حالی درباره بازگشت تحریمهای گسترده علیه ایران رأیگیری میکند که تلاش نهایی روسیه برای به تعویق انداختن این روند، بنا به ارزیابی دیپلماتهای اروپایی، به شکست خواهد انجامید.
روسیه خواستار تعویق ششماهه اجرای تحریمها با هدف دادن فرصت بیشتر به مذاکرات دیپلماتیک است، اما کشورهای اروپایی معتقدند مسکو شانس دستیابی به ۹ رأی لازم در شورای امنیت را ندارد. تجربه آخرین رأیگیری نشان میدهد که این پیشنهاد تنها چهار رأی به دست آورد.
گاردین گزارش داده اروپا پس از ناکامی در آخرین گفتوگوها در نیویورک تصمیم به بازگرداندن تحریمها گرفت. به گفته دیپلماتهای اروپایی، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در مذاکرات پایانی تنها پیشنهاد کرد که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه بازدید از یکی از سایتهای هستهای بمبارانشده ایران را داشته باشند، نه تمامی آنها.
عراقچی همزمان وعده داد ایران ظرف ۴۵ روز (بهجای ۹۰ روز پیشنهادی پیشین) طرحی برای نحوه برخورد با ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ایران، ارائه کند. ایران در مقابل خواستار لغو کامل و دائمی تهدید بازگشت تحریمهای سازمان ملل بود؛ درخواستی که از سوی اروپا رد شد.
بازگشت تحریمهای سازمان ملل نقطه عطفی در تیرگی روابط ایران و غرب به شمار میرود و میتواند پیامدهای سیاسی قابل توجهی در داخل ایران بههمراه داشته باشد. یکی از دیپلماتهای اروپایی در همینباره گفت: «وزارت خارجه ایران تصور نمیکرد ما تا این مرحله پیش برویم، اما هیچگاه پیشنهاد جدی روی میز نگذاشت. عراقچی در این زمینه دچار خطای محاسبه شد.»
انتقادها همچنین متوجه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. به ادعای اروپاییها، او در سفر اخیر به قاهره توافقی با ایران امضا کرد که فاقد محتوای واقعی بود و تنها به تهران امکان داد گفتوگوهای جدی را به تأخیر اندازد. یک دیپلمات غربی گروسی را متهم کرد که با هدف جلب رضایت همه طرفها و در آستانه تلاش برای نامزدی در سمت دبیرکلی آینده سازمان ملل، چنین رویکردی در پیش گرفته است.
در این فضا، نمایندگان ایران کشورهای اروپایی – فرانسه، آلمان و بریتانیا – را به پیروی از فشارهای آمریکا متهم خواهند کرد. با این حال، برخی دیپلماتهای غربی امیدوارند مسیر دیپلماسی همچنان باز بماند، هرچند هشدار میدهند که تندروها در پارلمان ایران ممکن است نهتنها خواستار توقف کامل همکاری با آژانس شوند، بلکه حتی خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) را مطرح کنند؛ اقدامی که احتمال حمله نظامی دوباره اسرائیل به ایران را افزایش خواهد داد.