الکساندر کورنول / خبرگزاری رویترز / ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۵
سه منبع آگاه از مذاکرات کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به خبرگزاری رویترز گفتند، اگر دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، بخشی یا تمام کرانه باختری اشغالی توسط اسرائیل را ضمیمه کند، امارات متحده عربی میتواند روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل کاهش دهد.
امارات متحده عربی یکی از معدود کشورهای عربی است که با اسرائیل روابط دیپلماتیک دارد و کاهش روابط، ضربه بزرگی به توافق آبراهام - دستاورد برجسته سیاست خارجی دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده و نتانیاهو - خواهد بود.
دولت اسرائیل اخیراً اقداماتی انجام داده است که میتواند مقدمهای برای الحاق کرانه باختری باشد، که به همراه اورشلیم شرقی در جنگی در سال ۱۹۶۷ تصرف شد. سازمان ملل متحد و اکثر کشورها با چنین اقدامی مخالف هستند.
برای نتانیاهو، که ائتلافش به احزاب ملیگرای راست و افراطی متکی است، الحاق میتواند به عنوان یک برگ برنده ارزشمند برای کسب رأی قبل از انتخابات مورد انتظار سال آینده تلقی شود.
احتمال قطع همه روابط وجود ندارد
ابوظبی این ماه به ائتلاف راستگرای نتانیاهو هشدار داد که هرگونه الحاق کرانه باختری «خط قرمز» برای این کشور خلیج فارس خواهد بود، اما نگفت که چه اقداماتی ممکن است در پی آن انجام شود.
این منابع به رویترز گفتند که امارات متحده عربی که در سال ۲۰۲۰ در چارچوب توافق ابراهیم با اسرائیل روابط برقرار کرد، در حال بررسی فراخواندن سفیر خود در هر واکنشی است.
این منابع که همگی به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، گفتند که ابوظبی به قطع کامل روابط فکر نمیکند، اگرچه تنشها میان دو کشور، در طول جنگ تقریباً دو ساله غزه افزایش یافته است.
یک منبع در اسرائیل گفت که دولت معتقد است که میتواند روابط متشنج خود را با امارات ترمیم کند. امارات متحده عربی، به عنوان مهمترین کشور عربی برای برقراری روابط با اسرائیل در سال ۲۰۲۰ به شمار میرود. دو کشور دیگر که در همین سال با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کردند، بحرین و مراکش بودند.
از آن زمان تاکنون هیچ کشور عربی دیگری با اسرائیل روابط رسمی برقرار نکرده و با قطر نیز تماس مستقیم برقرار نکرده است، هرچند بدون به رسمیت شناختن کامل دیپلماتیک. اسرائيل با مصر و اردن از سالها پیش روابط دیپلماتیک دارد.
روابط تجاری پررونق بین امارات و اسرائیل به دلیل جنگ غزه رو به سردی رفته است و نتانیاهو پنج سال پس از برقراری روابط، هنوز از این کشور خلیج فارس بازدید نکرده است.
منع شرکتهای اسرائیلی از حضور در نمایشگاه هوایی امارات
سه منبع گفتند که در نشانهای از تنش فزاینده با اسرائیل، این کشور خلیج فارس هفته گذشته تصمیم گرفت شرکتهای دفاعی اسرائیل را از حضور در نمایشگاه هوایی دبی در ماه نوامبر منع کند. دو منبع دیگر، یک مقام اسرائیلی و یک مدیر اجرایی صنایع دفاعی اسرائیل، این تصمیم را تأیید کردند.
وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرد که از این تصمیم مطلع شده است اما توضیح بیشتری نداد. سخنگوی سفارت اسرائیل در ابوظبی گفت که بحثها در مورد مشارکت اسرائیل در نمایشگاه تجاری یک هفتهای ادامه دارد.
رسانههای اسرائیل اولین کسانی بودند که از اقدام برای جلوگیری از حضور شرکتها در رویداد مهم هوافضا و دفاعی امارات متحده عربی خبر دادند.
وزارت امور خارجه امارات متحده عربی به سوالاتی در مورد اینکه آیا در حال بررسی کاهش روابط دیپلماتیک با اسرائیل است یا خیر، پاسخی نداد.
سخنگوی سفارت اسرائیل در ابوظبی گفت که اسرائیل به توافقنامههای ابراهیم متعهد است و به تلاش برای تقویت روابط با امارات ادامه خواهد داد.
لانا نسیبه، مقام وزارت امور خارجه امارات، در ۳ سپتامبر به رویترز و رسانههای اسرائیلی گفته بود که هرگونه الحاق کرانه باختری، توافقنامههای ابراهیم را به خطر میاندازد و به تلاش برای ادغام منطقهای پایان میدهد.
این هشدار پیش از حمله هوایی اسرائیل به قطر در هفته گذشته بود که رهبران حماس را هدف قرار داد، حملهای که انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس جمهور امارات، آن را خائنانه خواند.
در یک نشست اضطراری کشورهای مسلمان در قطر که در پاسخ به این حمله تشکیل شد، بیانیهای صادر شد که از کشورها میخواست روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با اسرائیل بررسی کنند.
به عنوان بخشی از توافقنامههای ابراهیم، نتانیاهو قول داد که الحاق کرانه باختری را به مدت چهار سال به تعویق بیندازد. اما آن مهلت گذشته است و برخی از وزرای اسرائیلی اکنون برای اقدام فشار میآورند.
بزلئل اسموتریچ، وزیر دارایی، این ماه گفت که نقشههایی برای الحاق بیشتر کرانه باختری در حال تهیه است و از نتانیاهو خواست که این طرح را بپذیرد. ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی، نیز از الحاق این منطقه حمایت میکند.
روابط با اسرائیل پس از سال ۲۰۲۳ رو به وخامت گذاشت
پس از برقراری روابط، امارات و اسرائیل روابط نزدیکی برقرار کردند و بر همکاریهای اقتصادی، امنیتی و اطلاعاتی تمرکز کردند. این امر پس از سالها تماسهای محرمانه صورت گرفت.
اما پس از بازگشت نتانیاهو به قدرت در سال ۲۰۲۳، که رهبری راستگراترین دولت در تاریخ اسرائیل را بر عهده داشت، اختلافات آغاز شد. ابوظبی تلاشهای مکرر بن گویر برای تغییر وضع موجود محوطه الاقصی اورشلیم را محکوم کرده است تا یهودیان بتوانند در آنجا نماز بخوانند. این مکان برای مسلمانان و یهودیان مقدس است و در حال حاضر غیرمسلمانان میتوانند از آن بازدید کنند اما نمیتوانند نماز بخوانند.
امارات متحده عربی همچنین از سیاستهای اسرائیل در کرانه باختری، از جمله گسترش شهرکسازیها و محاصره نظامی غزه، انتقاد کرده و گفته است که یک کشور مستقل فلسطینی در کنار اسرائیل برای ثبات منطقهای ضروری است. نتانیاهو این ماه اعلام کرد که هرگز یک کشور فلسطینی وجود نخواهد داشت.