خبرگرای آسوشیتدپرس — دو تأمینکننده مالی ایرانی و بیش از دوازده فرد و شرکت در هنگکنگ و امارات متحده عربی روز سهشنبه به اتهام هماهنگی در انتقال ۱۰۰ میلیون دلار رمزارز از محل فروش نفت ایران به نفع دولت و ارتش جمهوری اسلامی ایران تحریم شدند.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد اتباع ایرانی علیرضا درخشان و آرش استکی علیوند خرید بیش از ۱۰۰ میلیون دلار رمزارز برای فروش نفت ایران را تسهیل کردهاند. بنا بر ادعای این وزارتخانه، آن دو سپس با استفاده از شبکهای از شرکتهای پوششی در کشورهای مختلف، این وجوه رمزارزی را منتقل کردهاند.
شبکههای موسوم به «بانکداری سایه» از این دست، با پولشویی از طریق شرکتهای صوری خارجی و رمزارز، تحریمها را دور میزنند.
جان کی. هرلی، معاون وزیر خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در بیانیهای گفت: «ایالات متحده به برهم زدن این جریانهای مالی کلیدی که برنامههای تسلیحاتی ایران و فعالیتهای مخرب آن در خاورمیانه و فراتر از آن را تأمین مالی میکنند، ادامه خواهد داد.»
برای صدور این تحریمها، آمریکا از یک دستور اجرایی استفاده کرده که دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین، در فوریه صادر کرده بود؛ این دستور با عنوان یادداشت ریاستجمهوری امنیت ملی شماره ۲، هدف خود را «کاهش صادرات نفت ایران به صفر» اعلام کرده و تأکید میکند که ایران «هرگز نباید اجازه یابد سلاح هستهای به دست آورد یا توسعه دهد.»
بر اساس این تحریمها، افراد و شرکتهای مشمول از دسترسی به هرگونه دارایی یا اموال مالی در ایالات متحده محروم میشوند و شرکتها و شهروندان آمریکایی نیز از هرگونه معامله با آنان منع خواهند شد.
ایران و سایر کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند، در سالهای اخیر بیش از پیش از رمزارز برای دور زدن محدودیتها استفاده کردهاند. به گفته شرکت ردیابی رمزارز Chainalysis، کشورها و نهادهای تحت تحریم، از جمله ایران، در سال ۲۰۲۴ معادل ۱۵.۸ میلیارد دلار رمزارز دریافت کردهاند که حدود ۳۹ درصد از کل تراکنشهای غیرقانونی رمزارزی را شامل میشود.
تحریمهای تازه در حالی اعمال شدهاند که فرانسه، بریتانیا و آلمان مکانیسم موسوم به «اسنپبک» را فعال کردهاند؛ سازوکاری که به طور خودکار همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را به دلیل برنامه هستهای این کشور بازمیگرداند. این سه کشور اعلام کردهاند که ایران عمداً از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ که موجب رفع تحریمها شده بود، عدول کرده است.
ایالات متحده و ایران اوایل امسال تلاش کردند به توافق هستهای جدیدی برسند، اما این گفتوگوها پس از بمباران ۱۲ روزه تأسیسات هستهای و نظامی ایران توسط اسرائیل و حمله هوایی آمریکا در ۲۲ ژوئن متوقف شده و هنوز از سر گرفته نشده است.