ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Mon, 15.09.2025, 21:16
بیانیه پایانی اجلاس اضطراری عربی-اسلامی دوحه

خبرگزاری قطر: بیانیه پایانی اجلاس اضطراری عربی-اسلامی برای بررسی حمله اسرائیل به کشور قطر صادر شد. این اجلاس روز دوشنبه (۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵) با حضور رهبران دولت و روسای هیئت‌های شرکت‌کننده در اجلاس، در دوحه برگزار شد.

متن بیانیه به شرح زیر است:

ما، رهبران کشورها و دولت‌های اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، امروز دوشنبه ۲۲ ربیع الاول ۱۴۴۷ هجری قمری، برابر با ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵، در پایتخت قطر، دوحه، به دعوت محترمانه شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و به ریاست ایشان، برای بررسی تجاوز اسرائیل به کشور قطر و ابراز موضع واحد خود در محکومیت آن و ابراز همبستگی کامل با کشور برادر قطر، گرد هم می‌آییم.

با ابراز قدردانی و تشکر عمیق از جناب شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، به خاطر میزبانی سخاوتمندانه و از کشور برادر قطر به خاطر سازماندهی عالی.

با الهام از اصول منشورهای اتحادیه کشورهای عربی و سازمان همکاری اسلامی، و با یادآوری اصول اساسی منشور سازمان ملل متحد، به ویژه ماده ۲ (۴)، که تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری را ممنوع می‌کند.

با یادآوری تمام قطعنامه‌های مربوطه که توسط سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب در دهه‌های گذشته تصویب شده است، که تجاوز به کشورهای عضو را رد می‌کند و همبستگی عربی و اسلامی و امنیت کشورهای عربی و اسلامی را در مواجهه با تهدیدات خارجی، از جمله تهدیدات مربوط به آرمان فلسطین، تأیید می‌کند.

با تأکید مجدد بر تعهد تزلزل‌ناپذیر خود به حاکمیت، استقلال و امنیت همه کشورهای عضو اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، و با یادآوری وظیفه جمعی خود برای پاسخ به این تجاوز در دفاع از امنیت مشترکمان، ما بار دیگر هرگونه نقض امنیت هر یک از کشورهایمان را قاطعانه رد می‌کنیم، هرگونه تجاوزی را که آنها را هدف قرار می‌دهد، قاطعانه محکوم می‌کنیم و همبستگی مطلق و پایدار خود را در مقابله با هر آنچه امنیت و ثبات آنها را تهدید می‌کند، مجدداً تأیید می‌کنیم.

با اشاره به جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد که در ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۵ برگزار شد و شاهد اجماع در محکومیت حمله اسرائیل به عنوان نقض صلح و امنیت بین‌المللی بود، و با استقبال از بیانیه مطبوعاتی صادر شده توسط شورا که این حمله را محکوم کرد، همبستگی خود را با دولت قطر ابراز داشت و از نقش حیاتی که قطر همچنان در تلاش‌های میانجیگری در منطقه، در کنار مصر و ایالات متحده ایفا می‌کند، حمایت کرد و بر احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی دولت قطر، مطابق با اصول منشور سازمان ملل، تأکید کرد.

با تأکید بر اینکه فقدان پاسخگویی بین‌المللی و سکوت جامعه بین‌المللی در مواجهه با تخلفات مکرر اسرائیل، اسرائیل را در ادامه تجاوزات خود و تشدید نقض آشکار قوانین بین‌المللی و مشروعیت بین‌المللی جسورتر کرده است، و در نتیجه سیاست مصونیت از مجازات را تداوم بخشیده، سیستم عدالت بین‌المللی را تضعیف کرده و نظم جهانی مبتنی بر قانون را تهدید به از بین بردن کرده و تهدیدی مستقیم برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد کرده است.

با تأکید مجدد بر حمایت مطلق خود از کشور برادر قطر، امنیت، ثبات، حاکمیت و ایمنی شهروندان آن، موضع متحد خود را در کنار قطر در مقابله با این تجاوز اعلام می‌کنیم، که آن را نقض آشکار حاکمیت خود، نقض آشکار قوانین بین‌المللی و تهدیدی جدی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی می‌دانیم.

بدینوسیله تصمیم می‌گیریم:

۱. مجدداً تأکید می‌کنیم که تجاوز آشکار و وحشیانه اسرائیل علیه کشور برادر قطر، و اقدامات تهاجمی مداوم اسرائیل، از جمله جنایات نسل‌کشی، پاکسازی قومی، گرسنگی و محاصره، و همچنین فعالیت‌های شهرک‌سازی و سیاست‌های توسعه‌طلبانه، چشم‌انداز صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز در منطقه را تضعیف می‌کند.

۲. حمله بزدلانه و غیرقانونی اسرائیل در ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ علیه یک محله مسکونی در دوحه، پایتخت قطر، که شامل مراکز مسکونی تعیین شده توسط دولت برای میزبانی هیئت‌های مذاکره‌کننده در چارچوب تلاش‌های میانجیگری چندگانه قطر، علاوه بر تعدادی مدرسه، مهدکودک و مأموریت‌های دیپلماتیک بود و منجر به شهادت، از جمله یک شهروند قطری، و مجروح شدن غیرنظامیان شد را با شدیدترین لحن ممکن محکوم می‌کنیم.

این حمله یک اقدام تجاوزکارانه آشکار علیه یک کشور عربی و اسلامی، عضو سازمان ملل متحد، و نشان‌دهنده تشدید شدید خشونت است که تجاوزگری دولت افراطی اسرائیل را آشکار می‌کند و به سابقه جنایی آن که صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی را تهدید می‌کند، می‌افزاید.

۳. بر همبستگی مطلق با دولت قطر در برابر این تجاوز که تجاوزی علیه همه کشورهای عربی و اسلامی محسوب می‌شود، تأکید مجدد می‌کنیم و قاطعانه در کنار قطر در تمام اقداماتی که ممکن است در پاسخ به این تجاوز خائنانه اسرائیل برای حفظ امنیت، حاکمیت، ثبات و ایمنی شهروندان و ساکنان خود، مطابق با منشور سازمان ملل متحد، انجام دهد، می‌ایستیم.

۴. مجدداً تأکید می‌کنیم که این تجاوز به خاک قطر، کشوری که به عنوان میانجی اصلی در تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس و پایان دادن به جنگ غزه و آزادی گروگان‌ها و زندانیان فعالیت می‌کند، تشدید شدید تنش و حمله به تلاش‌های دیپلماتیک برای بازگرداندن صلح است. چنین حمله‌ای به یک مکان بی‌طرف برای میانجیگری نه تنها حاکمیت قطر را نقض می‌کند، بلکه میانجیگری بین‌المللی و فرآیندهای صلح‌سازی را نیز تضعیف می‌کند. اسرائیل مسئولیت کامل این حمله را بر عهده دارد.

۵. از موضع متمدنانه، خردمندانه و مسئولانه دولت قطر در مقابله با این تجاوز خائنانه، پایبندی قاطع آن به قوانین بین‌المللی و اصرار آن بر حفظ حاکمیت و امنیت خود و دفاع از حقوق خود با تمام ابزارهای مشروع، تقدیر می‌کنیم.

۶. از تلاش‌های کشورهای درگیر در میانجیگری، به ویژه کشور قطر، جمهوری عربی مصر و ایالات متحده آمریکا، برای پایان دادن به تجاوز به نوار غزه حمایت می‌کنند و در این زمینه، نقش سازنده قطر و تلاش‌های میانجیگری ارزشمند آن را با تأثیرات مثبت آن در حمایت از تلاش‌های برقراری امنیت، ثبات و صلح، مورد تأکید مجدد قرار می‌دهند؛ از ابتکارات متعدد قطر در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، به ویژه در زمینه‌های کمک‌های بشردوستانه و حمایت از آموزش در کشورهای در حال توسعه و فقیر، که جایگاه آن را به عنوان یک شریک فعال و حامی صلح و توسعه در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی ارتقا می‌دهد، تقدیر می‌کنند.

۷. رد قطعی هرگونه تلاش برای توجیه این تجاوز به هر بهانه‌ای را مجدداً تأیید می‌کنیم و تأکید می‌کنیم که این امر نقض آشکار قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل متحد است و مستقیماً تلاش‌های میانجیگری مداوم برای توقف تجاوز به نوار غزه را هدف قرار می‌دهد و تلاش‌های جدی برای دستیابی به یک راه‌حل سیاسی عادلانه و جامع را که به اشغال پایان می‌دهد و تحقق حقوق مسلم مردم فلسطین را تضمین می‌کند، تضعیف می‌کند.

۸. تهدیدهای مکرر اسرائیل مبنی بر احتمال هدف قرار دادن مجدد کشور قطر یا هر کشور عربی یا اسلامی را قاطعانه رد می‌کنیم و چنین تهدیدهایی را تحریک‌آمیز و تشدید کننده‌ای می‌دانیم که صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم که آنها را با شدیدترین لحن ممکن محکوم کرده و اقدامات بازدارنده‌ای را برای متوقف کردن آنها اتخاذ کند.

۹. از تصویب قطعنامه «چشم‌انداز مشترک برای امنیت و همکاری در منطقه» توسط شورای اتحادیه عرب در سطح وزرا استقبال می‌کنیم و در این زمینه، مفهوم امنیت جمعی و سرنوشت مشترک کشورهای عربی و اسلامی، ضرورت وحدت در مواجهه با چالش‌ها و تهدیدهای مشترک و اهمیت شروع ایجاد سازوکارهای اجرایی لازم را مجدداً تأیید می‌کنیم. ما تأکید می‌کنیم که هرگونه ترتیبات منطقه‌ای آینده باید اصول حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل، روابط حسنه همسایگی، احترام به حاکمیت، عدم دخالت در امور داخلی کشورها، برابری حقوق و وظایف بدون ترجیح یک کشور بر کشور دیگر، حل و فصل اختلافات از طریق مسالمت‌آمیز و امتناع از استفاده از زور را در بر بگیرد، ضمن اینکه بر ضرورت پایان دادن به اشغال تمام سرزمین‌های عربی توسط اسرائیل، تأسیس کشور فلسطین در امتداد مرزهای ۴ ژوئن ۱۹۶۷ و عاری کردن خاورمیانه از سلاح‌های هسته‌ای و سایر سلاح‌های کشتار جمعی تأکید می‌کند.

۱۰. بر ضرورت مقابله با طرح‌های اسرائیل برای تحمیل یک عمل انجام‌شده جدید در منطقه که تهدیدی مستقیم برای ثبات و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است و لزوم مقاومت در برابر آنها مجدداً تأکید می‌کنیم.

۱۱. بر محکومیت هرگونه تلاش اسرائیل برای آواره کردن اجباری مردم فلسطین، تحت هر بهانه یا عنوانی، از سرزمین‌های اشغالی ۱۹۶۷ خود تأکید مجدد می‌کنیم و چنین اقداماتی را جنایت علیه بشریت، نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی و سیاست پاکسازی قومی کاملاً مردود می‌دانیم. در این زمینه، بر ضرورت اجرای طرح بازسازی عربی-اسلامی، چه از نظر سیاسی و چه از نظر فنی، و آغاز بازسازی نوار غزه در اسرع وقت تأکید می‌کنیم و از اهداکنندگان بین‌المللی می‌خواهیم که حمایت لازم را ارائه دهند و از آنها می‌خواهیم که در کنفرانس بازسازی غزه که قرار است پس از برقراری آتش‌بس در قاهره برگزار شود، مشارکت فعال داشته باشند.

۱۲. سیاست‌های اسرائیل را که باعث فاجعه انسانی بی‌سابقه‌ای شده است، محکوم می‌کنیم. در این سیاست‌ها، محاصره، گرسنگی و محرومیت غیرنظامیان از غذا و دارو به عنوان سلاح جنگی علیه مردم فلسطین مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقض آشکار قوانین بین‌المللی بشردوستانه و کنوانسیون‌های ژنو است. تأکید می‌کنیم که این اقدامات یک جنایت جنگی تمام‌عیار محسوب می‌شود و مستلزم اقدام فوری بین‌المللی برای پایان دادن به آنها و تضمین ورود فوری، ایمن و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه به تمام بخش‌های سرزمین اشغالی فلسطین است.

۱۳. نسبت به پیامدهای فاجعه‌بار هرگونه تصمیم اسرائیل، قدرت اشغالگر، برای الحاق هر بخشی از سرزمین اشغالی فلسطین هشدار می‌دهیم و چنین اقدامی را به عنوان تجاوز آشکار به حقوق تاریخی و قانونی مردم فلسطین، نقض منشور سازمان ملل متحد، اصول حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های مربوطه سازمان ملل متحد و به عنوان خنثی‌کننده تمام تلاش‌ها برای دستیابی به صلح عادلانه و جامع در منطقه رد می‌کنیم.

۱۴. بر ضرورت اقدام فوری جامعه بین‌المللی برای توقف تجاوزات مکرر اسرائیل در منطقه و توقف نقض مداوم حاکمیت، امنیت و ثبات کشورها توسط آن، در چارچوب احترام به قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های مشروعیت بین‌المللی مربوطه، تأکید مجدد می‌کنیم و نسبت به عواقب وخیم عدم اقدام بین‌المللی مداوم در مهار تجاوزات اسرائیل، از جمله تجاوز آن به کشور برادر قطر، حمله وحشیانه مداوم و رو به افزایش آن به نوار غزه اشغالی، اقدامات غیرقانونی شهرک‌سازی آن در کرانه باختری، از جمله بیت‌المقدس شرقی، و تجاوزات مداوم آن علیه کشورهای منطقه، از جمله جمهوری لبنان و جمهوری عربی سوریه و جمهوری اسلامی ایران، که همگی نقض آشکار قوانین بین‌المللی و نقض آشکار حاکمیت کشورها هستند، هشدار می‌دهیم.

۱۵. از همه کشورها می‌خواهیم که تمام اقدامات قانونی و مؤثر ممکن را برای جلوگیری از ادامه اقدامات اسرائیل علیه مردم فلسطین انجام دهند، از جمله با حمایت از تلاش‌ها برای پایان دادن به مصونیت آن، پاسخگو کردن آن در قبال تخلفات و جنایاتش، اعمال تحریم علیه آن، تعلیق تأمین، انتقال یا ترانزیت سلاح، مهمات و مواد نظامی ـــ از جمله اقلام با کاربرد دوگانه ـــ بررسی روابط دیپلماتیک و اقتصادی با آن و آغاز اقدامات قانونی علیه آن.

۱۶. از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی می‌خواهیم تا با توجه به نقض آشکار شرایط عضویت و بی‌توجهی مداوم آن به قطعنامه‌های سازمان ملل، میزان انطباق عضویت اسرائیل در سازمان ملل با منشور را بررسی کنند و تلاش‌های خود را برای تعلیق عضویت اسرائیل در سازمان ملل هماهنگ کنند.

۱۷. بر اهمیت پایبندی به مشروعیت بین‌المللی و قطعنامه‌های مرتبط سازمان ملل به عنوان مرجع اساسی برای دستیابی به صلح و امنیت بین‌المللی تأکید مجدد می‌کنیم و لفاظی‌های اسرائیل را که از اسلام‌هراسی سوءاستفاده کرده و آن را ترویج می‌دهد، به منظور توجیه ادامه نقض حقوق و پیگیری سیاست‌های خارج از حقوق بین‌الملل، از جمله پروژه‌های مداوم نابودی و شهرک‌سازی در کرانه باختری، و همچنین تلاش برای تحریف چهره کشورهای عربی و اسلامی، رد می‌کنیم.

۱۸. از تصویب «بیانیه نیویورک» توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد اجرای راه حل دو کشور و تأسیس یک کشور مستقل فلسطینی، به عنوان بیان آشکار اراده بین‌المللی در حمایت از حقوق مشروع مردم فلسطین، به ویژه حق آنها برای تأسیس کشور مستقل خود در امتداد مرزهای ۴ ژوئن ۱۹۶۷، با اورشلیم شرقی به عنوان پایتخت آن، استقبال می‌کنیم؛ و از تلاش‌های پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری فرانسه که در تصویب این بیانیه نقش داشته‌اند، تقدیر می‌کنیم.

۱۹. از برگزاری کنفرانس راه حل دو کشوری، به ریاست مشترک پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری فرانسه، که قرار است در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵ در نیویورک برگزار شود، استقبال می‌کند و خواستار تلاش‌های هماهنگ جامعه بین‌المللی برای تضمین به رسمیت شناختن گسترده کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی است.

۲۰. از نقش محوری نمایندگان کشورهای عربی و اسلامی عضو شورای امنیت، به ویژه الجزایر، سومالی و پاکستان، در دفاع از آرمان فلسطین، پایان دادن به تجاوز اسرائیل به نوار غزه، برقراری آتش‌بس و دستیابی به عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد، تقدیر می‌کند. همچنین از سهم مؤثر آنها در درخواست و تضمین تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت که به بررسی تجاوز اسرائیل علیه کشور قطر اختصاص دارد، قدردانی می‌کند.

۲۱. حمایت مجدد از قیمومت تاریخی اعلیحضرت ملک عبدالله دوم بن الحسین بر اماکن مقدس اسلامی و مسیحی در اورشلیم، همانطور که در توافق امضا شده بین اعلیحضرت ملک عبدالله دوم و جناب رئیس جمهور محمود عباس، رئیس جمهور دولت فلسطین، در ۳۱ مارس ۲۰۱۳ مجدداً تأیید شده است؛ و همچنین تأیید می‌کند که مسجد الاقصی / الحرم الشریف، با مساحت کلی ۱۴۴۰۰۰ متر مربع، مکانی منحصراً برای عبادت مسلمانان است و اداره اوقاف اورشلیم و امور مسجد الاقصی، وابسته به وزارت اوقاف اردن، تنها مرجع مشروع دارای صلاحیت انحصاری برای اداره مسجد الاقصی، نگهداری از آن و تنظیم ورود به آن است.

۲۲. بر ضرورت توانمندسازی فلسطینیان در اورشلیم برای پایداری در سرزمین خود و حمایت از کمیته قدس به ریاست اعلیحضرت ملک محمد ششم پادشاه مراکش و بازوی اجرایی آن، آژانس بیت‌القدس الشریف، تأکید مجدد می‌کنیم.

۲۳. بر این نکته تأکید می‌کنیم که صلح عادلانه، جامع و پایدار در خاورمیانه با نادیده گرفتن آرمان فلسطین، نادیده گرفتن حقوق مردم فلسطین یا از طریق خشونت و هدف قرار دادن میانجیگران محقق نخواهد شد، بلکه از طریق پایبندی به ابتکار صلح عربی و قطعنامه‌های مشروعیت بین‌المللی مربوطه محقق می‌شود. در این راستا، ما از جامعه بین‌المللی، به ویژه شورای امنیت، می‌خواهیم که مسئولیت‌های قانونی و اخلاقی خود را در پایان دادن به اشغال اسرائیل و ایجاد یک جدول زمانی الزام‌آور برای این منظور بر عهده بگیرد.

۲۴. به کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی که عضو اساسنامه رم دیوان کیفری بین‌المللی هستند، مأموریت می‌دهد که مطابق با تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی و در صورت لزوم، تمام اقدامات ممکن را در چارچوب قوانین داخلی خود برای حمایت از اجرای احکام بازداشت صادر شده توسط دیوان کیفری بین‌المللی در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ علیه عاملان جنایات علیه مردم فلسطین انجام دهند؛ و همچنین از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی می‌خواهد که تلاش‌های دیپلماتیک، سیاسی و حقوقی خود را برای اطمینان از پایبندی اسرائیل، به عنوان قدرت اشغالگر، به تعهدات الزام‌آور خود تحت اقدامات موقت صادر شده توسط دیوان بین‌المللی دادگستری در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴ در پرونده مربوط به اجرای کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی در نوار غزه، انجام دهند.

۲۵. مراتب قدردانی عمیق خود را از کشور قطر، امیر، دولت و مردم آن، و به ویژه جناب شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، به خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیرشان در میزبانی و سازماندهی جلسات این اجلاس با درایت و دیدگاه استراتژیک، و همچنین به خاطر امکانات و منابعی که برای تضمین موفقیت آن فراهم شده است، ابراز می‌کنیم. ما نقش فعال قطر در تقویت روحیه مشورت و اجماع بین کشورهای عضو و کمک‌های ملموس آن در حمایت از روند اقدام مشترک، که نشان دهنده تعهد مداوم آن به تقویت همبستگی و اتحاد است، را بسیار ارج می‌نهیم.

پایان