باراک راوید / آکسیوس
به گفته سه مقام اسرائیلی مطلع، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، صبح سه‌شنبه گذشته دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا را در جریان برنامه اسرائیل برای حمله به رهبران حماس در قطر قرار داده بود، درست پیش از آن‌که این حمله انجام شود.
نقطه اختلاف: کاخ سفید مدعی شد اطلاع‌رسانی تنها پس از شلیک موشک‌ها صورت گرفت و در نتیجه فرصتی برای ترامپ جهت مخالفت باقی نمانده بود. اما هفت مقام اسرائیلی به آکسیوس گفتند کاخ سفید زودتر از این‌ها در جریان قرار گرفته بود، هرچند زمان موجود برای توقف عملیات بسیار محدود بوده است.
ترامپ شامگاه سه‌شنبه، در پاسخ به این پرسش که آیا اسرائیل از قبل او را مطلع ساخته بوده یا نه، ادعا کرد چنین نبود. او به‌طور علنی حمله را مورد انتقاد قرار داده است، زیرا قطر یکی از متحدان مهم آمریکا به شمار می‌رود.
کارولاین لویت، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید، به آکسیوس گفت: «همان‌طور که رئیس‌جمهور ترامپ بیان داشت، ارتش آمریکا او را از حمله اسرائیل به رهبران حماس در دوحه مطلع کرد و او بلافاصله سفیر ویژه خود، استیو ویتکاف، را مأمور کرد تا موضوع را به اطلاع قطر برساند.»
جزئیات روایت دو طرف: نسخه‌ای که مقامات آمریکایی هفته گذشته بیان کردند این بود که ارتش آمریکا پرواز جنگنده‌های اسرائیلی را در آسمان مشاهده کرد و سپس از اسرائیل توضیح خواست، توضیحی که تنها زمانی دریافت شد که موشک‌های بالستیک اسرائیل در مسیر مجتمع وابسته به حماس در دوحه شلیک شده بودند.
کاخ سفید گفت ویتکاف با شتاب به قطر هشدار داد، اما در آن زمان موشک‌ها به هدف اصابت کرده بودند. رسانه‌هایی از جمله آکسیوس نیز گزارش دادند که ترامپ در این تصمیم‌گیری مورد مشورت قرار نگرفته بود.
بمباران یک متحد آمریکا بدون مشورت با واشنگتن، اقدامی بسیار جسورانه از سوی اسرائیل محسوب می‌شود ــ به‌ویژه آن‌که رهبران حماس در آن زمان برای بررسی پیشنهاد جدید ترامپ درباره طرح صلح غزه گرد هم آمده بودند.
با این حال، مقامات اسرائیلی می‌گویند نتانیاهو خیلی دیر به کاخ سفید اطلاع داد، اما به اندازه کافی بود که بتوان حمله را لغو کرد.
پشت پرده: سه مقام اسرائیلی به آکسیوس گفتند نتانیاهو ساعت ۸ صبح به وقت واشنگتن با ترامپ درباره حمله قریب‌الوقوع تماس گرفته بود. نخستین گزارش‌ها از وقوع انفجارها در دوحه ساعت ۸:۵۱ صبح منتشر شد.
یک مقام بلندپایه اسرائیلی مدعی شد: «ترامپ پیش از پرتاب موشک‌ها از حمله مطلع بود. ابتدا یک گفت‌وگوی سیاسی میان نتانیاهو و ترامپ صورت گرفت و سپس ارتباطات از طریق کانال‌های نظامی ادامه پیدا کرد. ترامپ مخالفتی نکرد.»
یکی دیگر از مقامات ارشد اسرائیل گفت واشنگتن «به‌خوبی و با فاصله زمانی مناسب» از نظر سیاسی آگاه شده بود. «اگر ترامپ می‌خواست متوقفش کند، می‌توانست. اما در عمل، این کار را نکرد.»
هر دو مقام تأکید کردند که هنگام مکالمه ترامپ و نتانیاهو، موشک‌ها هنوز شلیک نشده بودند و افزودند اسرائیل در صورت مخالفت ترامپ، حمله را لغو می‌کرد.
کاخ سفید به پرسش‌ها درباره جدول زمانی مشخص پاسخ نداد. دفتر نخست‌وزیری اسرائیل نیز از اظهارنظر خودداری کرد.
تماس تلفنی مبهم: مقامات اسرائیلی جزئیات دقیقی از محتوای تماس میان ترامپ و نتانیاهو ارائه نکردند ــ از جمله مشخص نیست که آیا نتانیاهو صرفاً برنامه حمله را اطلاع داده یا رسماً به‌دنبال کسب اجازه بوده است.
همچنین معلوم نیست ترامپ بلافاصله مقامات ذی‌ربط را مطلع کرده یا نه؛ برخی از این مقامات پس از حمله به‌شدت از نتانیاهو خشمگین شدند.
نتانیاهو بارها گفته است که حمله کاملاً اقدامی یک‌جانبه از سوی اسرائیل بوده است، از جمله در یک کنفرانس خبری روز دوشنبه در کنار وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو. روبیو روز فردا، سه‌شنبه، به دوحه سفر خواهد کرد تا با مقام‌های قطری گفت‌وگو کند.
روایت‌های متناقض: یک مقام دیگر اسرائیلی نیز ضمن تأیید اطلاع‌رسانی قبلی به دولت ترامپ گفت اسرائیل تصمیم گرفت با روایت کاخ سفید مبنی بر «بی‌اطلاعی پیشین» همراهی کند. او توضیح داد: «از طرف ما تصمیم گرفته شد که برای حفظ روابط آمریکا و اسرائیل به آن‌ها در این زمینه کمک کنیم.»
مقام دیگری گفت: «آمریکایی‌ها نمایش اجرا می‌کنند. ما از حمله آن‌ها را مطلع کرده بودیم.»
مقام دیگری افزود که دولت ترامپ دلیل روشنی برای فاصله گرفتن از این حمله داشته است: «آنچه به‌طور عمومی می‌گویند باید با احتیاط نگریسته شود.»
یک مقام دیگر اسرائیلی نیز گفت این نخستین بار نیست که دولت ترامپ به‌خاطر ملاحظات سیاسی «مطالبی را درباره گفت‌وگوهای خود با اسرائیل جعل کرده است.»
پیامدها: این حمله در دوحه روابط آمریکا و قطر را متشنج کرد، تنش میان واشنگتن و اسرائیل را افزایش داد و به طور قابل توجهی بر انزوای منطقه‌ای و جهانی اسرائیل افزود.
در این حمله پنج عضو حماس و یک افسر امنیتی قطری کشته شدند، اما حماس اعلام کرد رهبران ارشد آن‌ها جان سالم به در برده‌اند.
مقامات اسرائیلی نیز این موضوع را در گفت‌وگو با آکسیوس تأیید کردند و گفتند اطلاعات به‌دست‌آمده پس از حمله نشان داد سران ارشد حماس اندکی پیش از انفجار ساختمان را ترک کرده بودند.