سی شبه‌نظامی حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) روز جمعه سلاح‌های خود را در دهانه غاری در شمال عراق سوزاندند و گامی نمادین اما مهم در جهت پایان دادن به شورش چند دهه‌ای علیه ترکیه برداشتند.
فیلم‌هایی از این مراسم نشان می‌دهد که جنگجویان پ‌ک‌ک، که نیمی از آنها زن بودند، صف کشیده‌اند تا تفنگ‌های تهاجمی AK-47، باندولرها و سایر اسلحه‌ها را در یک دیگ بزرگ خاکستری قرار دهند. شعله‌های آتش بعداً لوله‌های سیاه اسلحه را که به سمت آسمان نشانه رفته بودند، در بر گرفت، در حالی که مقامات کرد، عراقی و ترکیه‌ای در همان نزدیکی نظاره‌گر بودند.
پ.ک.ک، که با دولت ترکیه درگیر جنگ است و از سال ۱۹۸۴ غیرقانونی اعلام شده است، در ماه مه سال جاری پس از فراخوان عمومی عبدالله اوجالان، رهبر زندانی‌اش، تصمیم به انحلال، خلع سلاح و پایان دادن به مبارزات جدایی‌طلبانه خود گرفت.
پس از یک سری تلاش‌های ناموفق برای صلح، این ابتکار جدید می‌تواند راه را برای آنکارا جهت پایان دادن به شورشی که بیش از ۴۰ هزار نفر را کشته، اقتصاد را تحت فشار قرار داده و شکاف‌های عمیق اجتماعی و سیاسی را در ترکیه و منطقه گسترده‌تر ایجاد کرده است، هموار کند.
این مراسم در ورودی غار جاسنه در شهر دوکان، ۶۰ کیلومتری (۳۷ مایلی) شمال غربی سلیمانیه در منطقه کردستان عراق در شمال برگزار شد.
این جنگجویان، با لباس‌های نظامی بژ، توسط چهار فرمانده از جمله بسه هوزات، از اعضای ارشد پ.ک.ک، همراهی می‌شدند که بیانیه‌ای را به زبان ترکی قرائت کردند و تصمیم این گروه برای خلع سلاح را اعلام کردند.
او گفت: “ما داوطلبانه سلاح‌های خود را در حضور شما، به عنوان گامی از حسن نیت و عزم راسخ، نابود می‌کنیم.”
یک شاهد خبرگزاری رویترز گفت که هلیکوپترها در آسمان در حال پرواز بودند و ده‌ها نیروی امنیتی کرد عراقی منطقه کوهستانی را محاصره کرده بودند.
در این مراسم، چهره‌های اطلاعاتی ترکیه و عراق، مقامات دولت منطقه‌ای کردستان عراق و اعضای ارشد حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها (DEM) که طرفدار کردهای ترکیه است، و امسال نیز نقش کلیدی در تسهیل تصمیم خلع سلاح پ.ک.ک ایفا کرد، حضور داشتند.
مشخص نبود که چه زمانی تحویل‌های بیشتر انجام خواهد شد.
یک مقام ارشد ترکیه‌ای گفت که تحویل سلاح‌ها «نقطه عطفی برگشت‌ناپذیر» در روند صلح است، در حالی که یک منبع دولتی دیگر گفت که مراحل بعدی شامل ادغام قانونی اعضای پ.ک.ک در جامعه ترکیه و تلاش برای التیام جوامع و ترویج آشتی خواهد بود.
اهمیت گسترده‌تر
پ.ک.ک پس از آنکه در سال‌های اخیر به خارج از مرزهای جنوب شرقی ترکیه رانده شد، در شمال عراق مستقر شده است. ارتش ترکیه حملات منظمی را به پایگاه‌های پ.ک.ک در منطقه انجام می‌دهد و چندین پاسگاه نظامی در آنجا تأسیس کرده است.
پایان درگیری ترکیه، عضو ناتو، با پ.ک.ک می‌تواند پیامدهایی در سراسر منطقه، از جمله در سوریه همسایه، داشته باشد، جایی که ایالات متحده با نیروهای کرد سوری که آنکارا آنها را شاخه‌ای از پ.ک.ک می‌داند، متحد است.
واشنگتن و آنکارا می‌خواهند که کردهای سوریه به سرعت با ساختار امنیتی سوریه که از زمان سقوط بشار اسد، رئیس جمهور مستبد، در حال بازسازی است، ادغام شوند. تحلیلگران می‌گویند خلع سلاح پ.ک.ک می‌تواند به این فشار بیفزاید.
پ.ک.ک، حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها و اوجالان همگی از دولت طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، خواسته‌اند تا به خواسته‌های کردها برای حقوق بیشتر در مناطقی که کردها اکثریت را تشکیل می‌دهند، به ویژه جنوب شرقی ترکیه که شورش در آنجا متمرکز بود، رسیدگی کند.
در یک ویدیوی آنلاین نادر که روز چهارشنبه (۹ ژوئیه ۲۰۲۵) منتشر شد، اوجالان ـــ که تصویر بزرگش در مراسم اهدای سلاح نشان داده شد ـــ همچنین از پارلمان ترکیه خواست تا کمیسیونی برای نظارت بر خلع سلاح و مدیریت روند صلح گسترده‌تر تشکیل دهد.
آنکارا گام‌هایی را برای تشکیل این کمیسیون برداشته است، در حالی که حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها و اوجالان گفته‌اند که تضمین‌های قانونی و سازوکارهای خاصی برای هموار کردن گذار پ.ک.ک به سیاست دموکراتیک مورد نیاز است.
عمر چلیک، سخنگوی حزب عدالت و توسعه اردوغان، گفت که این مراسم اولین گام به سوی خلع سلاح کامل و “ترکیه عاری از تروریسم” است و افزود که این امر باید “در مدت کوتاهی” تکمیل شود.
اردوغان گفته است که خلع سلاح، بازسازی جنوب شرقی ترکیه را ممکن می‌سازد.
مهمت شیمشک، وزیر دارایی، گفته است که ترکیه در پنج دهه گذشته نزدیک به ۱.۸ تریلیون دلار برای مبارزه با تروریسم هزینه کرده است.
بیانیه گروه صلح و جامعه دموکراتیک که در مراسم خلع سلاح خوانده شد:
«به خلق ما و افکار عمومی
به عنوان گروه صلح و جامعه‌ی دموکراتیک که جهت تسریع مرحله‌ی تغییر و تحول دموکراتیک تشکیل شده است، درود و احترام داریم خدمت کسانی که در اینجا حضور داشته و شاهد کنش دموکراتیک تاریخی‌مان می‌باشند.
ما مبارزان آزادی‌خواه زن و مرد که با هدف جنگیدن در مقابل حملات انکار و امحای موجودیت و هستی خلق کورد در تاریخ‌های جداگانه به صفوف پ‌ک‌ک پیوسته و مسلح شده‌ایم، امروزه جهت جواب دادن به فراخوانی که رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان به تاریخ ۱۹ژوئن ۲۰۲۵ارائه داد در اینجا حضور داریم. آمدن‌مان به اینجا در عین حال بر بنیان فراخوان صلح و جامعه‌ی دموکراتیک رهبر عبدالله اوجالان به تاریخ ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ و مصوبات کنگره‌ی ۱۲ پ‌ک‌ک می‌باشد. بعنوان یک حسن نیت و عزم جهت موفقیت عملی مرحله‌ی صلح و جامعه‌ی دموکراتیک و با هدف انجام مبارزه‌ی آزادی‌خواهانه و دموکراسی‌طلبانه و سوسیالیستی‌مان با متد و روش سیاست دموکراتیک و حقوقی و همچنین جهت به تصویب رسیدن قوانین انتگراسیون دموکراتیک، در حضور شما اسلحه‌های‌مان را با اراده‌ی آزاد از بین می‌بریم.
امید داریم این گامی که برداشته‌ایم، جهت تمامی خلق ما و خلق‌های ترکیه و خاورمیانه و در رأس آنها زنان و جوانان، و برای تمامی انسانیت مایه‌ی خیر بوده و در نهایت به صلح و آزادی منجر شود.
از صمیم قلب با این بیان رهبر آپو که گفت «به نیروی سیاست و صلح اجتماعی باور دارم و نه اسلحه و شما را نیز فرا می‌خوانم که این اصل را عملی نمایید» موافق بوده و از اینکه مقتضیات این اصل تاریخی را بجای می‌آوریم، احساس غرور و افتخار را داریم.
می‌دانیم که تاکنون هیچ امری آسان، بدون هزینه و بدون مبارزه نبوده؛ برعکس آن همه چیز همه روزه با دادن هزینه و مبارزه‌ای با تمامی وجود به دست آمد. البته که از این پس نیز با مبارزه‌ای دشوار خواهد بود، بسیار نیک بر این واقعیت واقفیم، بر این اساس جهت کسب موفقیت‌ها و دستاوردهای دموکراتیک، از صمیم قلب افکار و پارادایم رهبر عبدالله اوجالان را باور داشته و ما جمع رفقا‌ی‌مان به نیروی جمعی و کلکتیو خویش اعتماد داریم.
در این فضا و محیطی که در جهان فشار فاشیستی و استثمار رو به افزایش گذاشته، خاورمیانه به دریای خون تبدیل شده و خلق ما بیشتر از هر زمانی به یک حیات صلح‌آمیز آزاد و مساوی و دموکراتیک نیاز دارد، اهمیت، صحت و ضرورت این گام تاریخی که برداشته‌ایم را دیده و احساس می‌کنیم.
امید داریم که همگان، زنان و جوانان، کاگران و زحمتکشان، نیروهای سوسیالیست و دموکراتیک، تمامی خلق‌ها و همه‌ی انسانیت ارزش تاریخی این گام صلح و دموکراسی ما را دیده، درک کرده و ارزش آن را بداند.
بر این اساس تمامی نیروهای منطقه‌ای و جهانی که مسئول آلامی هستند که خلق ما دچار آن گشته‌اند را دعوت می‌کنیم که برای حقوق بسیار مشروع و دموکراتیک خلق‌مان احترام روا داشته و از مرحله‌ی صلح و حل دموکراتیک پشتیبانی به عمل آورند.
از تمامی خلق‌ها و نیروهای دموکراتیک و سوسیالیست، بویژه از زنان، جوانان، کارگران و زحمتکشان، روشنفکران، نویسندگان، آکادمیسین‌ها، حقوقدانان، هنرمندان و سیاست‌مداران دعوت می‌کنیم تا این گام تاریخی که برداشته‌ایم را بصورت صحیح درک نموده و با ما و خلق‌ما همبستگی نمایند. همچنین دعوت می‌نماییم جهت آزادی جسمانی رهبر عبدالله اوجالان و حل دموکراتیک و سیاسی مسئله‌ی کورد، بصورت فعال‌تری مبارزه نموده، مبارزه و همبستگی دموکراتیک، سوسیالیست انترناسیونال را در سطح جهانی پیشبرد داده و تقویت نموده و بر قدرت آن بیفزایند.
خلق‌مان و تمامی نیروهای سیاسی آن را فرا می‌خوانیم که خصوصیات و شاخصه‌های این مرحله‌ی تاریخی که در آن بسر می‌بریم و مرحله‌ی صلح و جامعه‌ی دموکراتیک که رهبر آپو آن را مطرح نموده را بصورت صحیح درک نموده، وظایف آموزشی، سازمانی و عملی-کنشی خویش را با موفقیت بجای آورده و حیات دموکراتیک را برساخته و توسعه دهیم.
ظلم و استثمار به پایان خواهد رسید، آزادی و همبستگی پیروز این دوران خواهند بود!
موفقیت در مرحله‌ی صلح و جامعه‌ی دموکراتیک قطعا تحقق خواهد یافت!
۱۱ ژوئیه ۲۰۲۵
گروه صلح و جامعه‌ی دموکراتیک.»
مراحل بعدی
پ.ک.ک، DEM و اوجالان همگی از دولت طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، خواسته‌اند تا به خواسته‌های کردها برای حقوق بیشتر در مناطقی که کردها اکثریت را تشکیل می‌دهند، به ویژه جنوب شرقی ترکیه که شورش در آن متمرکز بود، رسیدگی کند.
در یک ویدیوی آنلاین نادر که روز چهارشنبه ۹ ژوئیه ۲۰۲۵ منتشر شد، اوجالان همچنین از پارلمان ترکیه خواست تا کمیسیونی برای نظارت بر خلع سلاح و مدیریت روند صلح گسترده‌تر تشکیل دهد.
آنکارا گام‌هایی را برای تشکیل این کمیسیون برداشته است، در حالی که حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها و اوجالان گفته‌اند که تضمین‌های قانونی و سازوکارهای خاصی برای هموار کردن گذار پ.ک.ک به سیاست‌های دموکراتیک مورد نیاز است.
عمر چلیک، سخنگوی حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم در ترکیه گفت که روند خلع سلاح نباید بیش از چند ماه طول بکشد تا از تحریکات جلوگیری شود.
اردوغان گفته است که خلع سلاح، بازسازی جنوب شرقی ترکیه را ممکن می‌سازد.
محمت سیمشک، وزیر دارایی ترکیه ـــ که خود یک کرد است ـــ گفته است که ترکیه در پنج دهه گذشته نزدیک به ۱.۸ تریلیون دلار برای مبارزه با تروریسم هزینه کرده است و از گام‌های صلح به عنوان یک مزیت اقتصادی حمایت می‌کند.
پایان درگیری ترکیه، عضو ناتو، با پ.ک.ک می‌تواند پیامدهایی در سراسر منطقه، از جمله در سوریه همسایه، داشته باشد، جایی که ایالات متحده با نیروهای کرد سوری که آنکارا آنها را شاخه‌ای از پ.ک.ک می‌داند، متحد است.
واشنگتن و آنکارا می‌خواهند که کردهای سوریه به سرعت با ساختار امنیتی سوریه که از زمان سقوط بشار اسد، رئیس جمهور خودکامه در ماه دسامبر در حال بازسازی است، ادغام شوند. تحلیلگران می‌گویند خلع سلاح پ‌ک‌ک می‌تواند به این فشار بیفزاید.
دولت باغچه لی: عبدالله اوجالان با صداقت به قول خود عمل کرد
دولت باغچلی، رئیس حزب حرکت ملی ترکیه (MHP)، در واکنش به برگزاری آیین ترک سلاح از سوی PKK و با اشاره به پایبندی عبدالله اوجالان به وعده‌هایش، گفت: «رهبر بنیان‌گذار PKK با صداقت به تعهدات خود عمل کرد و تهدیدهای منطقه‌ای و جهانی را به موقع درک نمود.»
به گزارش کردپرس، باغچلی یادآور شد که با پیروی از بیانیه امرالی در ۲۷ فوریه و در ادامه‌ی آن، پ.ک.ک در بازه‌ی ۵ تا ۷ می ۲۰۲۵ با برگزاری دوازدهمین کنگره خود، انحلال تشکیلاتی‌اش را اعلام کرده و به طور رسمی از سلاح دست کشیده است. او افزود: «واقعاً روزهایی بسیار حساس و مهم را هم برای ترکیه و هم برای منطقه سپری می‌کنیم.»
رهبر MHP همچنین گفت که کشور و مناطق هم‌جوار آن به‌تدریج وارد دوره‌ای تازه، امیدوارکننده و سازنده شده‌اند. او ضمن ستایش از مواضع متعادل و مسئولانه‌ی دم پارتی، اظهار داشت: «این حزب با حفظ عقلانیت سیاسی، در کنار برادری هزارساله ملت ما ایستاده است.»
باغچه لی در بخش دیگری از سخنانش، دولت و رئیس‌جمهور ترکیه را به‌عنوان حامیان سیاست «ترکیه بدون ترور» ستود و تصریح کرد: «از ابتدا تا امروز، دولت و شخص رئیس‌جمهور با عزمی قاطع این فرآیند را دنبال کرده‌اند و ما قدردان این ایستادگی هستیم.»
او تأکید کرد که از این پس تحولات تاریخی در راه است و گروه‌ها به‌صورت دسته‌جمعی در حال تحویل سلاح هستند. باغچه لی همچنین با انتقاد از برخی جریان‌های سیاسی و ایدئولوژیک که سعی در ایجاد فضای تنش و سوءاستفاده دارند، گفت: «این جریان‌ها با رویش امید و گسترش فضای صلح و آرامش، ناامید و سرخورده شده‌اند.»
او در پایان گفت: «این روند مثبت، یک نقطه عطف تاریخی است و وجدان عمومی از آن خرسند است. از تمامی کسانی که برای تحقق هدف «ترکیه‌ای بدون ترور» تلاش کرده‌اند، به‌ویژه رئیس‌جمهور محترم، قدردانی می‌کنم و از خداوند می‌خواهم این دوره‌ی جدید برای ملت عزیز ما مبارک باشد.»