نیل مک‌فارکوهار و رهام مرشد / نیویورک تایمز / ۱۹ ژوئن ۲۰۲۵
سوریه با اعلام روز پنجشنبه مبنی بر تکمیل اولین انتقال الکترونیکی خود با یک بانک غربی در ۱۴ سال گذشته، گامی کوچک اما مهم در جهت پیوستن مجدد به سیستم بانکی بین‌المللی برداشت.
این انتقال، که اوایل این هفته به یک بانک اروپایی انجام شد، نشانه‌ای از این بود که علیرغم تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، چند جوانه سبز در تلاش برای احیای حیات اقتصادی در سوریه پس از جنگ داخلی ویرانگر آن در حال ظهور است.
عبدالقادر حصریه، رئیس بانک مرکزی سوریه، روز پنجشنبه در بیانیه‌ای با تأیید این تراکنش گفت: “این گام نشان دهنده پیشرفت تدریجی در جهت ادغام مجدد سیستم مالی سوریه در کانال‌های مالی جهانی است.”
به طور نمادین، فعال‌سازی مجدد سیستم سوئیفت، مخفف شبکه جهانی برای انتقال الکترونیکی بین بانک‌ها، یکی از اولین گام‌های محکمی بود که نشان می‌داد سوریه در حال گذر از یک دوره طولانی انزوا از جامعه مالی بین‌المللی است.
بانک‌های سوریه از طریق تحریم‌هایی که اندکی پس از آغاز سرکوب طولانی و وحشیانه معترضان طرفدار دموکراسی سوریه توسط رژیم اسد در سال ۲۰۱۱ اعمال شد، از سیستم بین‌المللی جدا شدند، که منجر به جنگ داخلی ۱۳ ساله شد. دولت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، در ماه دسامبر، هنگامی که شورشیان دمشق، پایتخت را تصرف کردند، سرنگون شد.
جاسم اجاکا، یک کارشناس اقتصادی لبنانی، گفت: «این تراکنش آغاز دوران جدیدی برای سوریه است. این اولین سفارش سوئیفت نماد پایان تحریم‌ها و بازگشت سوریه به زیر چتر جامعه بین‌المللی است.»
تا به حال، هر مدیر اجرایی خارجی که می‌خواست در سوریه سرمایه‌گذاری کند یا حتی به کارمندان محلی حقوق بدهد، باید انبوهی از پول نقد را با خود حمل می‌کرد. سوری‌ها مجبورند برای اقلام روزمره مانند نان از کیسه‌های پلاستیکی پر از اسکناس استفاده کنند، زیرا پول رایج سوریه تقریباً بی‌ارزش است.
تحلیلگران خاطرنشان کردند که هنوز گام‌های زیادی در زمینه بازسازی سیستم بانکی وجود دارد، سیستمی که در طول دهه‌ها در دست دولت بود، زمانی که سوریه یک اقتصاد سوسیالیستی با برنامه‌ریزی مرکزی بود. بانک‌های غربی خواستار تغییرات متعددی از جمله مقرراتی برای مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم هستند.
آقای حصریه در جلسه‌ای که روز چهارشنبه با بانکداران آمریکایی در زومیت داشت، قول داد که چنین گام‌هایی را اجرا کند. او در بیانیه روز پنجشنبه خود گفت، با باز شدن مسیرهای تبادل مالی بین‌المللی، دسترسی به بانک‌های آمریکایی مرحله بعدی است. آقای حصریه گفت با توجه به اینکه اکنون نقل و انتقالات الکترونیکی در دسترس است، این بدان معناست که برای اولین بار از زمان جنگ، بانک‌های سوریه می‌توانند از حساب‌های خارجی که دیگر تحت تأثیر تحریم‌ها قرار نمی‌گیرند، سود کسب کنند.
تصمیم بانک‌های آمریکایی برای شروع تبادلات با شبکه بانکی سوریه، هدفی کلیدی برای تقویت بازسازی و توسعه محسوب می‌شود.
رئیس جمهور ترامپ ماه گذشته به طور موقت برخی از تحریم‌ها علیه سوریه را حداقل برای شش ماه لغو کرد. گذشته از لغو تحریم‌ها، رهبران تجاری که سرمایه‌گذاری در سوریه را مد نظر دارند، به دنبال محیطی دوستانه‌تر برای تجارت نیز هستند، به ویژه در مورد مسائلی مانند بازگرداندن سود یا دادگاه‌های مستقل.
جنگ بین اسرائیل و ایران نیز تأثیر منفی بر فضای سرمایه‌گذاری به طور کلی در منطقه داشته است. اگرچه سوریه از درگیری‌ها خارج شده است، اما برخی از بقایای موشک‌های سرنگون شده ایرانی بر روی این کشور افتاده است. اکثر خطوط هوایی بین‌المللی پروازهای خود را به دمشق لغو کرده‌اند یا آنها را به شهر شمالی حلب منتقل کرده‌اند.
با این حال، ایمن عبدالنور، سیاستمدار مخالف سوری، در مورد اولین انتقال الکترونیکی جدید گفت: “با این حال، اولین انتقال الکترونیکی “بزرگ بود، زیرا این بدان معناست که بانک‌ها شروع به اعتماد به سیستم بانکی سوریه کرده‌اند.” “ما می‌خواهیم همه بانک‌های اروپایی به آن بپیوندند و به زودی امیدواریم بانک‌های آمریکایی نیز به آن بپیوندند زیرا این بزرگترین بخش در جهان است.”
آقای عبدالنور گفت: اولین تراکنش شامل یک بانک ایتالیایی بود زیرا بسیاری از مشاغل ایتالیایی اخیراً در سوریه بوده‌اند و در حالی که سوری‌ها کار دلهره‌آور بازسازی را آغاز می‌کنند، نیاز گسترده به مصالح ساختمانی مانند کاشی را بررسی می‌کنند.
طبق آمار سازمان ملل متحد، بیش از یک سوم کل موجودی مسکن سوریه یا آسیب دیده یا نابود شده است و تخمین زده می‌شود که هزینه‌های بازسازی از ۲۵۰ میلیارد دلار شروع شود.