حملات هوایی و موشکی ایران و اسرائيل علیه یکدیگر برای هفتمین روز متوالی ادامه یافت. بامداد پنجشنبه ۱۹ ژوئن/۲۹ خرداد، موشکهای ایران به بیمارستانی در اسرائیل اصابت کردند. اسرائیل نیز اهدافی در سراسر ایران را مورد حمله قرار داد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، جهان را در انتظار نگه داشته است تا مشخص شود آیا ایالات متحده به اسرائیل در حملات هوایی برای نابودی تأسیسات هستهای تهران خواهد پیوست یا خیر.
ترامپ روز چهارشنبه در گفتوگو با خبرنگاران در خارج از کاخ سفید، از اظهارنظر درباره تصمیمگیری برای پیوستن به کارزار هوایی اسرائیل خودداری کرد. او گفت: «ممکن است این کار را بکنم، ممکن است نکنم. هیچکس نمیداند چه تصمیمی خواهم گرفت.»
ترامپ در ادامه اظهار داشت که مقامات ایرانی خواستار سفر به واشنگتن برای برگزاری نشستی هستند. او افزود: «ممکن است این کار را انجام دهیم»، اما گفت که «کمی دیر شده» برای چنین گفتوگوهایی.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانی ضبطشدهای که روز چهارشنبه ۱۸ ژوئن/۲۸ خرداد از تلویزیون پخش شد و اولین حضور علنی او از روز جمعه، روز آغاز جنگ هوایی ایران و اسرائیل، درخواست قبلی ترامپ برای تسلیم شدن ایران را رد کرد. او گفت: «هرگونه مداخله نظامی آمریکا بدون شک با خسارات جبرانناپذیری همراه خواهد بود. ملت ایران تسلیم نخواهد شد.»
وزرای امور خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا قصد دارند روز جمعه در ژنو با همتای ایرانی خود مذاکرات هستهای برگزار کنند تا ایران را به بازگشت به میز مذاکره ترغیب کنند. این خبر را یک منبع دیپلماتیک آلمانی به رویترز اعلام کرد.
حملات موشکی و پهپادی
صبح پنجشنبه، چندین موشک ایرانی به مناطق پرجمعیت اسرائیل، از جمله بیمارستانی در جنوب این کشور، اصابت کردند. این خبر را یک مقام نظامی اسرائیلی اعلام کرد.
رد موشکها و تلاشها برای رهگیری آنها در آسمان تلآویو قابل مشاهده بود و صدای انفجارهایی شنیده شد که نشاندهنده رهگیری موشکهای ورودی بود. رسانههای اسرائیلی همچنین از اصابت مستقیم موشکهای ایران در مرکز اسرائیل خبر دادند.
خدمات اضطراری (اورژانس) اسرائيل اعلام کرد که پنج نفر در این حملات به شدت مجروح شدهاند و دهها نفر دیگر در سه مکان جداگانه آسیب دیدهاند. اورژانس اسرائيل افزود که هنوز افرادی در ساختمانی در محلهای در جنوب تلآویو گرفتار هستند.
تصاویر نشاندهنده خسارات گسترده به ساختمانها در «رامات گان» نزدیک تلآویو بود و امدادگران در حال کمک به ساکنان، از جمله کودکان، دیده شدند. مرکز پزشکی «سوروکا» در بئرشبع، در جنوب اسرائیل، اعلام کرد که دچار خسارت شده است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران اعلام کرد که مقرهای نظامی و اطلاعاتی اسرائیل در نزدیکی بیمارستان را هدف قرار داده است.
در ایران، خبرگزاری ایسنا گزارش داد که منطقهای نزدیک به تأسیسات آب سنگین خنداب (در نزدیکی اراک) مورد حمله اسرائیل قرار گرفته است.
پیشتر، پدافند هوایی در تهران فعال شده و پهپادهایی را در حومه پایتخت رهگیری کرده بود. این خبر را خبرگزاری نیمهرسمی SNN گزارش داد.
خبرگزاریهای ایرانی همچنین اعلام کردند که ۱۸ «عامل دشمن» را که در شهر مشهد در شمال شرق ایران در حال ساخت پهپاد برای حملات اسرائیل بودند، دستگیر کردهاند.
خروج ساکنان تهران، شهری با ۱۰ میلیون نفر جمعیت، روز چهارشنبه بزرگراههای خروجی شهر را مسدود کرد. آرزو، یک ساکن ۳۱ ساله تهرانی، در گفتوگو تلفنی با رویترز گفت که به شهر تفریحی لواسان در نزدیکی تهران رسیده است.
او گفت: «خانه دوستم در تهران مورد حمله قرار گرفت و برادرش مجروح شد. آنها غیرنظامی هستند. چرا ما باید بهای تصمیم رژیم برای پیگیری برنامه هستهای را بپردازیم؟»
درخواستها از درون آمریکا برای دیپلماسی
ترامپ گاهی از پیشنهاد پایان سریع دیپلماتیک جنگ سخن گفته و گاهی نیز احتمال پیوستن ایالات متحده به این درگیری را مطرح کرده است.
منبعی آگاه از بحثهای داخلی دولت آمریکا به رویترز گفت که ترامپ و تیمش در حال بررسی گزینههایی هستند که شامل پیوستن به اسرائیل در حملات علیه تأسیسات هستهای ایران میشود.
اما احتمال حمله آمریکا به ایران، شکافهایی را در ائتلاف حامیانی که ترامپ را به قدرت رساندند، آشکار کرده است. برخی از پایگاه حامیان ترامپ از وی خواستهاند که کشور را درگیر جنگ جدیدی در خاورمیانه نکند.
سناتورهای ارشد دموکرات آمریکا از ترامپ خواستند که دیپلماسی را در اولویت قرار دهد و به دنبال توافقی الزامآور برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای باشد. آنها نسبت به رویکرد دولت او ابراز نگرانی کردند.
آنها در بیانیهای اعلام کردند: «ما از عدم پاسخگویی دولت ترامپ به پرسشهای اساسی نگران هستیم. طبق قانون، رئیسجمهور باید با کنگره مشورت کند و در صورتی که قصد ورود کشور به جنگ را دارد، مجوز دریافت کند.»
آنها افزودند: «او به کنگره و مردم آمریکا بدهکار است که استراتژی ایالات متحده برای تعامل در منطقه را ارائه دهد.»
واکنش پوتین به احتمال ترور خامنهای
ترامپ روز سهشنبه در پستهایی در شبکههای اجتماعی به کشتن آیتالله خامنهای اشاره کرد.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، روز پنجشنبه در پاسخ به این پرسش که اگر اسرائیل با کمک ایالات متحده رهبر انقلاب ایران را ترور کند، چه واکنشی نشان خواهد داد، گفت: «حتی نمیخواهم این احتمال را بحث کنم. نمیخواهم.»
پوتین گفت که همه طرفها باید به دنبال راههایی برای پایان دادن به خصومتها باشند، به گونهای که هم حق ایران برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و هم حق اسرائیل برای امنیت بیقیدوشرط دولت یهودی تضمین شود.
از روز جمعه، ایران حدود ۴۰۰ موشک به سمت اسرائیل شلیک کرده که حدود ۴۰ مورد از آنها از پدافند هوایی عبور کرده و طبق اعلام مقامات اسرائیلی، ۲۴ نفر، همگی غیرنظامی، را کشتهاند.
این حملات موشکی ایران، برای اولین بار در دهههای اخیر جنگ سایهای و درگیری نیابتی، تعداد قابلتوجهی از پرتابههای شلیکشده از ایران را نشان میدهد که با عبور از دفاعها، اسرائیلیها را در خانههایشان کشتهاند.
ایران گزارش داده که دستکم ۲۲۴ نفر در حملات اسرائیل، عمدتاً غیرنظامی، کشته شدهاند، اما این آمار را از چند روز پیش بهروزرسانی نکرده است.
خبرگزاری حقوق بشری هرانا مستقر در آمریکا اعلام کرد که تا ۱۸ ژوئن، ۶۳۹ نفر در حملات اسرائیل کشته و ۱,۳۲۹ نفر زخمی شدهاند. رویترز نتوانست این گزارش را به طور مستقل تأیید کند.
استیو هلند، پریسا حافظی و الکساندر کورنول / خبرگزاری رویترز