اسرائیل و ایران روز یکشنبه حملات موشکی بیشتری را به مراکز جمعیتی یکدیگر انجام دادند و درخواستهای بینالمللی برای توقف درگیریها را نادیده گرفتند. این درگیریها به سرعت به شدیدترین رویارویی میان این دو دشمن دیرینه در دهههای اخیر تبدیل شده است.
امید به دیپلماسی پس از لغو مذاکرات برنامهریزیشده برای روز یکشنبه بین تهران و واشنگتن درباره آینده برنامه هستهای ایران کاهش یافت.
اسرائیل که از روز جمعه مجموعهای از حملات قدرتمند را آغاز کرده بود، اعلام کرد هدفش غیرفعال کردن زیرساختهای هستهای ایران است. کارشناسان معتقدند که بعید است این هدف محقق شده باشد. با تعهد هر دو طرف به ادامه حملات، غیرنظامیان در هر دو کشور در جستجوی پناهگاه هستند.
خبرگزاری نیمهرسمی ایران، ایسنا، تصاویری منتشر کرد که به ادعای آنها، نشاندهنده پیامدهای حمله اسرائیل در روز یکشنبه به یک محله مسکونی در مرکز تهران بود. تصاویر نشان میداد برخی افراد در حال فرار بودند و کودکان خردسال را در آغوش داشتند. دو مرد خونآلود روی پیادهرو افتاده بودند و مردم سعی در کمک به آنها داشتند. زنی گریان کودکی را در آغوش گرفته بود که لباسها و پاهایش غرق خون بود.
آسمان تهران، پایتخت ایران، در پی بمباران جنگندههای اسرائیلی به مخازن سوخت و صنایع نفت و گاز حیاتی کشور، در طول شب با شعلههای آتش روشن شده بود.
«بهزاد»، متخصص ۴۰ ساله حقوق مالکیت معنوی که خواست تنها با نام کوچکش معرفی شود، گفت: «هرگز تصور نمیکردم در طول عمرم چنین صحنهای را در شهرم ببینم.»
اوضاع در اسرائیل
در اسرائیل، کارگران امدادی با جلیقههای نارنجی صبح یکشنبه در شهر ساحلی بات یام در مرکز کشور، در پی حمله موشکی ایران که دستکم شش نفر را کشت و دهها نفر را زخمی کرد، روی آوارها مشغول کار بودند. به گفته ارتش اسرائیل، امدادگران همچنان در تلاش برای نجات سه نفر بودند که زیر آوار گرفتار شده بودند.
در شهر رخووت، در جنوب تلآویو، خیابانها پر از آوار ناشی از حمله شبانه بود. بانداژهای خونآلود و دستکشهای جراحی سفید کنار نیمکتی در حاشیه خیابان افتاده بودند. امدادگران در میان شیشههای شکسته به دنبال بازماندگان میگشتند.
یک افسر پلیس با فریاد پرسید: «کسی داخل است؟» و به داخل مغازهای آسیبدیده نگاه کرد.
تساحی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، گفت ایران زیرساختهای انرژی کشورش را هدف قرار داده است. او به یک رسانه اسرائیلی گفت: «آنها میخواهند اسرائیل را به تاریکی بکشانند و هرجومرج ایجاد کنند.»
وزارت بهداشت ایران اعلام کرد حملات اسرائیل دستکم ۱۲۸ نفر را کشته است. اسرائیل گفت دستکم ۱۳ نفر در اثر موشکهای ایرانی که از دفاع پیشرفته اسرائیل عبور کرده بودند، کشته شدند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز یکشنبه از کشورهای درگیر خواست تا به سوی کاهش تنش حرکت کنند.
او در پستی در شبکه اجتماعی خود نوشت: «ایران و اسرائیل باید به توافق برسند و خواهند رسید.» او افزود: «تماسها و دیدارهای زیادی اکنون در جریان است.»
اما روز یکشنبه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران هشدار داد که اگر اسرائیل به حملات خود ادامه دهد، حملاتش را تشدید خواهد کرد. اندکی پس از آن، سخنگوی ارتش اسرائیل، سرتیپ عفی دفری، گفت اسرائیل حملات خود به ایران را «حتی برای یک لحظه» متوقف نمیکند.
ژنرال دفری گفت: «در این لحظه نیز ما به دهها هدف دیگر در تهران حمله میکنیم. ما در حال تعمیق آسیب به برنامه هستهای و توان نظامی ایران هستیم.»
حملات اسرائیل نهتنها سایتهای مرتبط با صنعت هستهای ایران، بلکه دانشمندان و رهبران نظامی را نیز هدف قرار داده است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز یکشنبه در اولین مصاحبه تلویزیونی خود پس از حمله به ایران، در شبکه فاکسنیوز گفت: «ما اجازه وقوع یک هولوکاست دوم، یک هولوکاست هستهای، را نخواهیم داد.»
گیدئون سار، وزیر خارجه اسرائیل، روز یکشنبه به شبکه سیانان گفت: «هدف ما تغییر رژیم نیست.» او افزود: «این موضوعی است که مردم ایران باید درباره آن تصمیم بگیرند.»
در ایران، ساکنان، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی و تصاویر پخششده در رسانههای خبری ایران گزارش دادند که جادههای خروجی از تهران مملو از ترافیک سنگین بود. ساکنان از صفهای طولانی در پمپبنزینها و تلاش همسایگان برای یافتن تاکسی با چمدان به دست خبر دادند، در حالی که مردم در جستجوی راهی برای فرار از پایتخت بودند.
«آرش»، روانشناس ۴۲ ساله ایرانی، گفت این درگیری با رویاروییهای قبلی با اسرائیل متفاوت به نظر میرسد.
او گفت: «بسیاری هنوز در انکار به سر میبرند و امیدوارند این بحران بهزودی پایان یابد، اما فضا بهتدریج در حال تغییر است.»
«علی»، مهندس ۴۳ ساله در تهران، گفت در شب اول حملات اسرائیل، خانوادهاش فکر میکردند درگیری موقتی خواهد بود.
او افزود: «امیدم در حال کمرنگ شدن است.»
ناتان اودنهایمر، فرناز فصیحی، آرون بوکسرمن و اریک ناگورنی / نیویورک تایمز