وزارت خارجه و نیروهای نظامی ایالات متحده روز چهارشنبه اعلام کردند که این کشور در پی احتمال بروز ناآرامیهای منطقهای، در حال کاهش حضور کارکنان غیرضروری و همراهان آنها در خاورمیانه است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که با استناد به آخرین بررسیهای انجامشده و تعهد خود به «حفظ امنیت شهروندان آمریکایی، چه در داخل و چه در خارج از کشور»، دستور خروج تمامی پرسنل غیرضروری از سفارت این کشور در بغداد را صادر کرده است.
سفارت آمریکا در بغداد پیش از این نیز با حداقل پرسنل فعالیت میکرد، بنابراین این دستور تأثیر چندانی بر تعداد کارکنان نخواهد داشت.
با این حال، این وزارتخانه به کارکنان غیرضروری و خانوادههای آنها در بحرین و کویت نیز مجوز ترک این کشورها را داده است. بدین ترتیب، آنها میتوانند با هزینه و حمایت دولت، این کشورها را ترک کنند.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) در بیانیهای اعلام کرد که «پیت هگست، وزیر دفاع، مجوز خروج داوطلبانه خانوادههای نظامیان را از پایگاههای مختلف منطقه صادر کرده است.» این فرماندهی «در حال رصد تنشهای فزاینده در خاورمیانه است.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «این وزارتخانه بهصورت مداوم حضور کارکنان آمریکایی در خارج از کشور را بررسی میکند و این تصمیم در پی آخرین ارزیابیها اتخاذ شده است.»
بر اساس وبسایت کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا، ژنرال «اریک کوریللا»، فرمانده ارشد نظامی ایالات متحده در خاورمیانه، قرار بود روز پنجشنبه در برابر این کمیته شهادت دهد، اما این جلسه به تعویق افتاده است. پنتاگون تاکنون دلیلی برای این تأخیر اعلام نکرده است.
بنبست در مذاکرات هستهای و افزایش تنشها
تنشها در منطقه در روزهای اخیر افزایش یافته است، چرا که مذاکرات آمریکا و ایران درباره برنامه هستهای تهران، به نظر میرسد به بنبست رسیده باشد. این مذاکرات با هدف محدود کردن برنامه هستهای ایران در ازای کاهش برخی از تحریمهای اقتصادی سنگین آمریکا علیه این کشور انجام میشود. ایران همواره تأکید کرده که برنامه هستهای آن صلحآمیز است.
به گفته دو مقام آمریکایی که به دلیل حساسیت موضوع به صورت ناشناس سخن میگویند، دور بعدی این مذاکرات — ششمین دور — به طور موقت برای این آخر هفته در عمان برنامهریزی شده بود. اما این مقامات روز چهارشنبه اعلام کردند که به نظر میرسد برگزاری این مذاکرات روز به روز کمتر محتمل شود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، که پیش از این گفته بود در صورت شکست مذاکرات، اسرائیل یا آمریکا ممکن است حملات هوایی به تاسیسات هستهای ایران انجام دهند، این بار نظر چندان خوشبینانهای درباره احتمال توافق با ایران ارائه نکرد. او در مصاحبهای با پادکست «پاد فورس وان» نیویورک پست گفت: «هر روز کمتر از قبل به توافق امیدوار میشوم.»
این مصاحبه ترامپ روز دوشنبه ضبط و روز چهارشنبه منتشر شد. او گفت: «به نظر میرسد آنها [ایرانیها] در حال تعلل هستند و این تأسفبار است. اکنون نسبت به دو ماه پیش اعتماد کمتری دارم. اتفاقی برای آنها افتاده است.»
در همین حال، نمایندگی ایران در سازمان ملل در پستی در شبکههای اجتماعی نوشت: «تهدید به استفاده از نیروی قهری قادر به تغییر واقعیتها نیست.» نمایندگی ایران افزود: «ایران به دنبال دستیابی به سلاح هستهای نیست و نظامیگری آمریکا تنها به بیثباتی دامن میزند.»
هشدار ایران و آمادگی برای پاسخ
عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع ایران، نیز روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که امیدوار است مذاکرات با آمریکا به نتیجه برسد، اما تهران آماده پاسخگویی است.
او گفت: «اگر جنگی به ما تحمیل شود، تلفات طرف مقابل قطعاً بیش از ما خواهد بود و در آن صورت، آمریکا باید منطقه را ترک کند، زیرا تمام پایگاههای آن در دسترس ما هستند. ما به آنها دسترسی داریم و بدون تردید تمامی آنها را در کشورهای میزبان هدف قرار خواهیم داد.»
از سوی دیگر، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ممکن است به زودی درباره قطعنامهای برای محکوم کردن ایران رأیگیری کند. این اقدام میتواند منجر به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران از طریق بندی در توافق هستهای ۲۰۱۵ تهران با قدرتهای جهانی شود که تا اکتبر امسال همچنان معتبر است. ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود از این توافق خارج شد.
هشدار به کشتیها و واکنش عراق
پیش از این، مرکز عملیات تجارت دریایی بریتانیا (UKMTO) که تحت نظارت نیروی دریایی این کشور در خاورمیانه فعالیت میکند، در بیانیهای به کشتیهای منطقه هشدار داد که «از افزایش تنشها در منطقه مطلع شده است که ممکن است منجر به تشدید فعالیتهای نظامی و تأثیر مستقیم بر دریانوردان شود.»
این مرکز از کشتیها خواست در خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز با احتیاط عمل کنند. نامی از ایران در این هشدار برده نشد، اگرچه این آبراهها در گذشته شاهد توقیف کشتیها و حملات مرتبط با ایران بودهاند.
در همین حال، خبرگزاری دولتی عراق (INA) به نقل از یک مقام ناشناس دولت این کشور گزارش داد که تخلیه برخی از کارکنان غیرضروری از سفارت آمریکا در بغداد بخشی از «رویههای مربوط به حضور دیپلماتیک آمریکا در چند کشور خاورمیانه، نه فقط عراق» است و مقامات عراقی «هیچ نشانه امنیتی که نیازمند تخلیه باشد ثبت نکردهاند.»
این بیانیه افزود: «ما مجدداً تأکید میکنیم که تمامی شاخصهای امنیتی و گزارشها حاکی از ارزیابیهای فزاینده از ثبات و بازگشت امنیت داخلی است.»